Ohiko galderak

Horretarako gaitasuna duen eta pertsona bat identifikatzeko balio duen erakunde batek emandako eta sinatutako ziurtagiri elektroniko bat.

Erakunde horri hainbat modutara deitzen zaio: ziurtapen-agintaritza, ziurtapen-zerbitzuen emailea.

Dokumentu horrek pertsona fisiko edo juridiko bat eta sinadura- eta/edo zifratze-prozesuak egin ahal izateko esleitu zaion gako publiko bat identifikatzen ditu. Ziurtagiri bakoitza serie-zenbaki bakar batek identifikatzen du, eta ziurtagirian sartuta dagoen balio-aldia du.

Modu formalagoan, Sinadura Elektronikoari buruzko 59/2003 Legearen arabera, ziurtagiri elektronikoa ziurtapen-zerbitzuen emaile batek elektronikoki sinatutako dokumentua da, sinadura egiaztatzeko datu batzuk (gako publikoa) sinatzaile batekin lotzen dituena eta haren nortasuna berresten duena.

Gaur egungo teknologiak, gehienbat, sinatze- eta zifratze-prozesuetan erabiltzen du, kriptografiko asimetrikoa deritzona. Horrek esan nahi du sinatu eta/edo zifratu nahi duen erabiltzaile bakoitzari bi gako esleitzen zaizkiola, publikoa bata eta pribatua bestea.

Komeni da jakitea ziurtagiri elektronikoan agertzen den gakoa gako publikoa baino ez dela. Gako pribatua ez da agertzen ziurtagirian. Nahiz eta gako pribatu hori ziurtagiria eman zuen ziurtapen-agintaritza berak sortu ahal izan duen, eta ziurtagirian agertzen den gako publikoarekin soilik bat datorren. Ziurtapen-agintaritzak ezin du inoiz gako pribatua gorde. Horrela, bada, ziurtagiri bakoitzak gako pribatu bat du lotuta, baina hori ez dago ziurtagirian jasota.

Batzuetan, akats baten ondorioz, uste izaten da gako pribatua ziurtagirian ere badatorrela. Batez ere ziurtagiria txarteletan badago. Txartelean ziurtagiria eta gako pribatua agertzen dira, baina fitxategi elektroniko desberdinak dira.

Araudiaren arabera, funtsezko bi ziurtagiri elektroniko mota daude:

• Ziurtagiri elektronikoa: ziurtapen-zerbitzuen emaile batek elektronikoki sinatutako dokumentua da, sinadura egiaztatzeko datu batzuk sinatzaile bati lotzen dizkiona eta haren nortasuna berresten duena.
• Aitortutako ziurtagiria: Sinadura Elektronikoari buruzko 59/2003 Legean jasotako baldintzak betetzen dituen ziurtagiri elektronikoa da, bai edukiari dagokionez, bai ziurtapen-zerbitzuen emaileak bete beharreko baldintza jakin batzuei dagokienez.

Egungo araudia kontuan hartuta, honako ziurtagiri hauek bereiz ditzakegu: pertsona fisikoarena, pertsona juridikoarena, nortasun juridikorik gabeko erakundearena eta Administrazio Publikoaren ziurtagiriarena.

2016ko uztailaren 1etik aurrera, pertsona juridikoen edo nortasun juridikorik gabeko erakundeen sinadura elektronikoko ziurtagiriak emateari utzi behar zaio, baina ziurtagiri horiek (Industria, Energia eta Turismo Ministerioaren jarraibideen arabera) erabiltzen jarraitu ahal izango dira iraungi edo ezeztatu arte. Ziurtagiri horiek ordezteko, pertsona juridikoen edo nortasun juridikorik gabeko erakundeen ordezkarien sinadura elektronikoko ziurtagiriak erabili ahal izango dira.

Araudi berri horren arabera, hurrengo ziurtagiriak daude:

• Pertsona fisikoaren ziurtagiria: norbanakoa identifikatzen duena da.

• Pertsona juridikoaren ordezkariaren ziurtagiria: pertsona fisikoak dira pertsona juridikoen ordezkari.      .

• Nortasun juridikorik gabeko erakundearen ordezkariaren ziurtagiria: pertsona fisikoei ematen zaie, zerga-eremuan nortasun juridikorik ez duten erakundeen ordezkari gisa, bai eta indarreko legerian aurreikusitako beste erakunde batzuen ordezkari gisa ere.

• AP ziurtagiriak (Administrazio Publikoa).

Ziurtagiriaren euskarriaren arabera, honako hauek aipatzen dira:

• Software-ziurtagiria: software-fitxategi bat da, instalatzen den ordenagailua edo zerbitzaria baino euskarri fisikorik ez duena.
• Txartela-ziurtagiria: txartel batean ostatatuta dagoena da.

Aurreko ziurtagiri motak ez dira aurki ditzakegun bakarrak, nahiz eta hedatuenak izan.

Zerga Agentziak ez du ziurtagiri elektronikorik jaulkitzen, baina Diruaren eta Zerga-zigiluaren Fabrika Nazionalak emandako ziurtagirien erregistro-bulego gisa jarduten du.

Ondorio horietarako, eta FNMT-RCMren ziurtagiri berriei dagokienez, honako hau jakinarazten da:

GARRANTZITSUA: Diruaren eta Zerga-zigiluaren Fabrika Nazionala–Monetaren Errege Etxea (FNMT – RCM), araudiak eskatzen dituen aldaketa teknikoetara egokitzeko helburuarekin, pertsona juridikoaren ordezkariaren, nortasun juridikorik gabeko erakundearen ordezkariaren eta administratzaile bakar eta solidarioen ordezkariaren ziurtagiri berriak ematen hasiko da 2016ko ekainaren 6tik aurrera. Egun horretatik aurrera, pertsona juridikoaren eta nortasun juridikorik gabeko erakundearen egungo ziurtagiriak emateari utziko zaio, eta ziurtagiri horiek ezin izango dira web orriaren bidez berritu. Hala ere, erabiltzen jarraitu ahal izango da iraungi edo ezeztatu arte.

FNMT-RCMk pertsona juridikoaren ordezkariaren ziurtagiriaren modalitate berri bat eskaintzen du, administratzaile bakar eta solidarioentzako Ordezkariaren ziurtagiria izenekoa. FNMT-RCMk jaulkitako ziurtagiri elektroniko hau administratzaile bakar edo solidarioei ematen zaie, pertsona juridikoen ordezkari diren aldetik, administrazio publikoekin dituzten harremanetarako eta ondasun edo zerbitzu propioak edo horien igorpen edo trafiko arruntari dagozkionak kontratatzeko. Sinatzaileak pertsona juridiko baten ordezkari gisa jardungo du, legezko ordezkari gisa, eta Merkataritza Erregistroan inskribatutako administratzaile bakar edo solidario kargua izango du.

Ziurtagirien modalitate honek eskaintzen duen abantaila edo erraztasuna zera da, legezko ordezkariak, administratzaile bakarrak edo solidarioak, FNMT-RCMko pertsona fisikoaren ziurtagiri bat edo NANe bat badu, administratzaile bakarraren edo solidarioaren ziurtagiria lor daitekeela erregistro-bulego batera joan gabe, Internet bidez identifikatuz (betiere pertsona fisikoaren ziurtagiria ez badator berritze batetik). Nolanahi ere, jada ez da beharrezkoa merkataritza-erregistrora joatea ordezkaritza-ahalmenak egiaztatzeko, ziurtagiria lortzeko behar diren bidaien/izapideen kopurua murriztuz.

Informazio gehiago nahi izanez gero, bisitatu Diruaren eta Zerga-zigiluaren Fabrika Nazionalaren orria.

Sinadura elektronikoa eta sinadura digitala terminoak berdin erabiltzen dira.

Era berean, sinadura elektronikoaren definizio desberdinak daude. Berriro ere araudiari erreparatuz (59/2003 Legea, Sinadura Elektronikoari buruzkoa), hiru sinadura elektroniko mota aipatzen dira:

• Sinadura elektronikoa beste batzuekin batera edo haiekin elkartuta dauden eta sinatzailea identifikatzeko erabil daitezkeen modu elektronikoko datuen multzoa da.
• Sinadura elektroniko aurreratua sinatzailea identifikatzeko eta sinatutako datuen ondorengo edozein aldaketa detektatzeko aukera ematen duen sinadura elektronikoa da. Sinatzailearekin eta aipatzen dituen datuekin lotuta dago, eta sinatzaileak bere kontrolpean izan ditzakeen bitartekoen bidez sortu da.
• Sinadura elektroniko aitortua sinadura elektroniko aurreratua da, ziurtagiri aitortu batean oinarritua eta sinadura sortzeko gailu seguru baten bidez sortua.

Erabilitako zenbait kontzepturi buruzko argibide gehiago nahi izanez gero, aipatutako legera jotzea gomendatzen da.

Sinadura digitalak ez du esan nahi mezua zifratuta dagoenik, hau da, sinatutako mezu bat irakurri ahal izango da zifratuta dagoen ala ez kontuan hartuta.

Sinadura elektroniko aurreratu eta aitortuaren kasuan, prozesua honako hau izaten da: Sinatzaileak mezuaren funtzio, "laburpen" edo aztarna digital bat sortuko du. Laburpen edo aztarna digital hori bere gako pribatuarekin zifratuko du, eta emaitza sinadura digitala deritzona izango da, jatorrizko mezuari erantsita bidaliko duena.

Mezuaren edozein hartzailek egiaztatu ahal izango du mezua sortu zenetik ez zela aldatu, mezuari funtzio bera aplikatuz laburpen bera edo aztarna digital bera sortu ahal izango duelako. Gainera, bere egiletza egiaztatu ahal izango du, sinadura digitala sinatzailearen gako publikoarekin deszifratuz, eta horrek mezuaren laburpena edo aztarna digitala emango du berriro.

Zerga Agentziak herritarren eskura jartzen du, https://sede.agenciatributaria.gob.es/ webgunean duen egoitza elektronikoaren bidez, zerbitzu telematiko askotarako sarbidea. Administrazio elektronikoa esaten zaio horri. Horietako batzuentzat beharrezkoa da ziurtagiri elektronikoa izatea.

Ziurtagiri elektronikoa erabiltzea eskatzen duten transakzioek pantailan leiho bat erakutsiko dute ziurtagiri horrekin, egin nahi den eragiketa onartu eta jarraitu ahal izateko. Era berean, adierazpen bat aurkezteko edo formularioak bidaltzeko, ziurtagiria bigarren aldiz onartu beharko du, datuen bidalketa modu seguruan sinatu ahal izateko.

Horretarako, beharrezkoa da aldez aurretik ziurtagiri bat lortzea eta zure ekipoan instalatzea.

Egoitza elektronikoaren bidez, Zerga Agentziak herritarren eskura jartzen dituen zerbitzu guztiak eskuratu, aitorpenak aurkeztu, espedienteen izapidetze-egoeran sartu (nire espedienteak), kopia elektroniko bat edo ordainketa-gutunak lortu, datu fiskalak ikusi, etab.

Giltzarrapoak ziurtagiri elektronikoaren bidez adieraziko du sarbidea.

Euskarri motaz gain, gako pribatua gordeko den lekuan dago diferentzia praktikoa.

Ziurtagiria txartelean eskatzen bada, gako pribatua ezin izango da esportatu, eta, beraz, bitarteko seguruagotzat jotzen da, baina eragozpen batekin: ezin izango da segurtasun-kopia bat sortu.

Software-ziurtagiri bat eskatzen bada, ziurtagiria nabigatzailean geratuko da, eta bere gakoekin batera esportatu ahal izango da; beraz, segurtasun-kopia bat egin ahal izango da.

Pertsona fisikoek beren izenean eta IFZn emandako ziurtagiri bakarra eduki ahal izango dute indarrean, ziurtagiriak erakunde igorle desberdinetakoak direnean izan ezik. Datu berberak dituen ziurtagiri berri bat eskatzen badu, aurretik zuen ziurtagiria ezeztatu egingo da, eta ezingo du harekin jardun. Pertsona juridikoek dituzten legezko ordezkari adina ziurtagiri izan ditzakete emanda eta indarrean.

Zure ekipoan hainbat ziurtagiri instalatuta izan ditzakezu, baldin eta beste pertsona baimendu batzuenak badira edo hainbat erakundek emandakoak badira. Nabigatzaile bakoitzeko 16 ziurtagiri baino gehiago ez izatea komeni da.

Ziurtagiri batek hurrengo bizi-zikloa du:

Ziurtagiria lortzea: lehenik eta behin, ziurtagiria eskatu behar zaio Ziurtapen Agintaritza (AC) bati. Normalean, lorpenean hiru urrats bereizten dira. Lehen urratsa Internet bidez egin ohi da, Egiaztatze Agintaritzaren webgunetik, eskaeratik. Bigarren urratsean, beharrezkoa da eskatzailea erregistro-bulego batean fisikoki egotea, edo, bestela, erregistro-agintaritza deritzona, ACk gaitua. Azkenik, ziurtagiriaren deskarga, Internet bidez normalean.

ZAEArekin lan egiteko, kontsultatu egiaztatutako ziurtapen-agintarien zerrenda. Ondoren, Egiaztatze Agintaritza bakoitzaren web-orrietan, hark onartutako Erregistro Bulegoak aurkituko dituzu.

Ziurtagiriaren instalazioa: Ziurtapen Agintaritza batek ziurtagiri bat eman eta deskargatu ondoren, gure ordenagailuko nabigatzailean instalatu behar da. Zinez, inportatzean datza. Aurrekoa da ziurtagiria softwarea baino ez denean. Ziurtagiria txartelarena denean, ez da beharrezkoa nabigatzailean ziurtagiria instalatzea. Txartela txartel-irakurgailuan sartuta erabiliko da.

Inportatu ziurtagiri bat: biltegiratze-bitartekoren batean ziurtagiri bat daukagunean, bai barruan bai kanpoan, eta nabigatzailera eraman nahi dugunean, ziurtagiri bat inportatuko dela esaten dugu. Era berean, posible da ziurtagiri bat txartel batera inportatzea.

Ziurtagiri bat esportatzea: ziurtagiriak txartel kriptografiko batean egon daitezke, edo erabiltzailearen nabigatzailean (software-euskarria). Kasu horretan, erabiltzailearen ziurtagiria USB gailu batera edo biltegiratzeko beste bitarteko batera esportatu behar da, babeskopia bat izateko, sistema eragilea edo nabigatzaileak berriz instalatzeak hura galtzea ekar baitezake.

Esportatu ere egin daiteke, beste ekipo edo nabigatzaile batzuetan aldi berean erabiltzeko.

Ziurtagiriaren balio-epea: ziurtagiri bat erabil daitekeen denbora da. Balio-epe hori ezin da bost urtetik gorakoa izan, eta aldatu egin daiteke ziurtagiri-motaren, erabilera-eremuaren eta ziurtagiria ematen duen Ziurtapen Agintaritzaren arabera. Horrela, FNMTek emandako pertsona juridikoaren ordezkariaren ziurtagiri batek 2 urteko indarraldia du. Bestalde, FNMTren 2. klaseko pertsona fisikoaren ziurtagiri batek lau urteko balio-epea du.

Ziurtagiri baten iraungipena: Ziurtagirian agertzen den balio-aldia amaitu ondoren, ziurtagiria iraungita dagoela eta operatibo egoteari uzten diola esaten da.

Berritu ziurtagiri bat: ziurtagiri bat iraungitze-datatik gertu dagoenean, berriro erabili nahi badugu, ziurtagiria berritu behar da mugaegunera iritsi aurretik. Berritu daiteke, aurreko urrats guztiak berriro egin beharrik gabe.

Ziurtapen-agintaritzaren eta ziurtagiri-motaren arabera, ziurtagiri hori telematikoki berritu ahal izango da edo ez. Horrela, FNMTk pertsona fisikoaren ziurtagiriak berritzeko aukera baino ez du ematen, eta, beraz, berritu nahi den ziurtagiri elektroniko bera erabiliz eskatu ahal izango da mota horretako ziurtagiriak telematikoki berritzea, betiere eskaera iraungi aurreko 60 egunetan egiten bada eta, gainera, berritzean erabiliko den ziurtagiria 5 urte baino gutxiagoko epean aurrez aurreko egiaztapenaren bidez lortu bada.

Eten ziurtagiri bat: eteteak ondoriorik gabe uzten du ziurtagiria, denboraldi batean eta baldintza jakin batzuetan.

Ziurtagiri bat eteteko aukera eta, hala badagokio, horretarako ezarritako prozedura ziurtagiri hori eman duen Ziurtapen Agintaritzaren mende daude (dagokion Ziurtapen Agintaritzaren web-orria kontsulta dezake).

Ezeztatu ziurtagiri bat: galtzen bada, edo ziurtagiria pertsona arrotzek kopiatu dutela susmatzen bada, ezeztatu egin daiteke, hau da, ziurtagiriaren baliozkotasuna bertan agertzen den iraungitze-dataren aurretik baliogabetu daiteke.

Ezabatu ziurtagiri bat: nabigatzailearen ziurtagiria edo txartel kriptografiko bat kentzeko eragiketa da. Eragiketa hori egin ondoren, ezin izango da gehiago erabili, salbu eta segurtasun-kopia egin bada. Gogoratu ezin dela ziurtagiri baten segurtasun-kopiarik egin txartelean, eta, beraz, kasu honetan behin betiko ezabatuko zenuke. Ziurtagiria iraungi ondoren egin ohi da.