Entregas de bens e prestacións de servizos

Por regra xeral, suxeito pasivo é o empresario ou profesional, persoa física ou xurídica, que entrega bens ou presta servizos. Esta condición de suxeito pasivo implica o cumprimento das obrigas tanto materiais coma formais do imposto.

Ademais, para os efectos do IVE, teñen a consideración de suxeitos pasivos, sempre que realicen operacións suxeitas ao imposto, as herdanzas xacentes, comunidades de bens e demais entidades que non teñen personalidade xurídica, pero constitúen unha unidade económica ou un patrimonio separado susceptible de imposición.

Para determinar quen é suxeito pasivo do imposto , a Lei do Imposto establece unha regra xeral e dúas regras especiais:

A. Regra xeral

É suxeito pasivo do imposto o empresario ou profesional que realice a entrega de bens ou preste os servizos suxeitos.

B. Regras especiais

1. A denominada regra de investimento do suxeito pasivo, segundo a cal, é suxeito pasivo o empresario ou profesional que recibe os bens ou os servizos, é dicir, o destinatario.

   Esta regra é aplicable nos casos seguintes:

   1. Cando quen realiza as operacións non está establecido no territorio de aplicación IVE español, agás nos seguintes casos:

      • Cando se trate de vendas a distancia suxeita ao IVE español.

      • Cando se trate de prestacións de servizos en que o destinatario tampouco estea establecido no territorio de aplicación do imposto, agás cando se trate de prestacións de servizos comprendidos no artigo 69.Un.1º da Lei do IVE.

      • Cando se trate de entregas intracomunitarias de bens ou de entregas de bens con destino á exportación, exentas en ambos os dous casos do IVE, así como as entregas intracomunitarias de bens que estean suxeitas e non exentas do imposto (modificación introducida polo artigo 214 do Real Decreto-lei 3/2020, do 4 de febreiro (BOE do 5), aplicable desde o 1 de marzo de 2020.

      • Cando se trate de entregas de bens exentos en virtude do artigo 20 bis da Lei do IVE realizado en favor do empresario ou profesional que facilite a entrega a través da interface dixital.

      • Cando se trate de arrendamentos de bens inmobles que estean suxeitos e non exentos do Imposto.

      • Cando se trate de servizos de intermediación no arrendamento de bens inmobles. Estes servizos non deben declararse no modelo 349 xa que quedan excluídos do concepto de adquisición intracomunitaria de servizos contidos no artigo 79.1.4º do RIVE, segundo redacción dada ao mesmo polo Real decreto 1171/2023, do 27 de decembro.

      Establecidos no territorio

      Considéranse establecidos no territorio de aplicación do IVE español os suxeitos pasivos que teñan no mesmo a sede da súa actividade económica, o seu domicilio fiscal, ou un establecemento permanente que interveña na realización das entregas de bens e prestacións de servizos suxeitos ao imposto.

      Entenderase que o devandito establecemento permanente intervén na realización de entregas de bens ou prestacións de servizos cando ordene os seus factores de produción materiais e humanos ou un deles coa finalidade de realizar cada unha delas . É dicir, require unha intervención cualificada do establecemento en que exista unha efectiva actuación dos medios materiais e humanos do devandito establecemento permanente na produción dos bens e servizos, sen que se considere suficiente a realización de labores meramente administrativas como a simple expedición de facturas ou outras similares.

      Exemplo:

      Unha plataforma non establecida no TAI que cóbrega unha comisión por intermediar no arrendamento dun apartamento turístico situado en Málaga que oferta na súa páxina web. A plataforma será o suxeito pasivo do cobramento da comisión por aplicación da regra establecida no artigo 84.Un.2º.a).e)' da Lei do IVE.

      Exemplo:

      Os servizos prestados a unha empresa española por un avogado belga non establecido en España, estarán suxeitos ao IVE en España e a empresa española é suxeito pasivo, por investimento.

      Exemplo:

      Un empresario francés non establecido na Península nin nas Baleares contrata cunha empresa alemá a organización por esta última dunha exposición en Madrid dos produtos fabricados pola empresa francesa.

      Así mesmo, contrata cunha empresa portuguesa a prestación do servizo de venda de entradas para o acceso á exposición.

      O servizo de organización da exposición localízase de acordo coa regra xeral do artigo 69.Un.1º da LIVE, e, polo tanto, non se considera realizado no territorio de aplicación do imposto.

      No referente ao servizo de venda de entradas, localízase de acordo co previsto pola regra especial do artigo 70.Un.3º da LIVE no lugar en que se presta materialmente o servizo. En consecuencia, ao tratarse dun suposto en que o prestador e o destinatario non están establecidos no TAI o suxeito pasivo será o prestador do servizo de acceso.

      Exemplo:

      Empresario alemán non establecido en España, que conta con diversas mercadorías da súa propiedade depositada nunha nave industrial situada en Teruel. Tales mercadorías son remitidas a empresarios franceses, ocupandose o empresario alemán do transporte das mesmas desde España ata Francia. Os empresarios franceses comunican ao alemán o seu NIF/IVE francés.

      As entregas intracomunitarias de bens efectuados polo empresario alemán están suxeitas e exentas do IVE español. O suxeito pasivo do devandito imposto é o empresario alemán (pois non hai investimento), de maneira que será este o obrigado ao cumprimento das obrigas formais correspondentes á devandita entrega: emisión de factura, declaración recapitulativa, etc.

      Hai que aclarar que a nave industrial situada en Teruel a que se refire o suposto non constitúe establecemento permanente para o empresario alemán. Para que o fóra, este debería ser propietario, arrendatario ou usufrutuario da mesma, ou dunha parte certa e determinada dela .

   2. Cando se trate de entregas de ouro sen elaborar ou de produtos semielaborados de ouro, de lei igual ou superior a 325 milésimas.

   3. Cando se trate de entregas de determinados materiais de recuperación, así como nalgunhas prestacións de servizos (selección, corte, fragmentación e prensado) sobre os citados materiais de recuperación.

   4. Cando se trate de entregas de gas e electricidade ou as entregas de calor ou de frío a través das redes de calefacción ou refrixeración que se entendan realizadas no territorio de aplicación do imposto, se o provedor non se encontra establecido e o destinatario é un empresario ou profesional ou unha persoa xurídica que non actúe como tal e encóntrase identificado no devandito territorio.

   5. Cando se trate de prestacións de servizos que teñan por obxecto dereito sobre emisións de gases de efecto invernadoiro.

   6. Cando se trate das seguintes entregas de bens inmobles:

      • As entregas efectuadas como consecuencia dun proceso concursal.

      • As entregas exentas a que se refiren os apartados 20º e 22º do artigo 20.Un da LIVE en que o suxeito pasivo renunciou á exención.

      • As entregas efectuadas en execución da garantía constituída sobre os bens inmobles. Tamén se entende que se executa a garantía cando se transmite o inmoble a cambio da obriga de extinguir a referida débeda polo adquirente (consulta DGT V0511-23).

   7. Cando se trate de execucións de obra, con ou sen achega de materiais, para a urbanización de terreos ou a construción ou rehabilitación de edificacións, así como as cesións de persoal para a súa realización, consecuencia de contratos directamente formalizados entre o promotor e o contratista. Tamén se aplica cando os destinatarios das operacións sexan subcontratistas (consulta DGT V2583-12).

      Exemplo:

      Un Concello contrata a edificación dunha biblioteca pública para o seu uso gratuíto por parte dos veciños do municipio.

      Neste suposto non se produce o investimento do suxeito pasivo, xa que o Concello non está actuando como empresario ou profesional.

      En caso contrario, cumpriría que o Concello comunicase expresa e fidedignamente ao contratista principal que está intervindo na operación en calidade de empresario ou profesional, e si se produciría o investimento do suxeito pasivo.

      Exemplo:

      A sociedade A contrata coa sociedade B a construción dunha edificación onde instalará a súa sede social, por un importe de 500.000 euros. Para a devandita construción B subcontrata a instalación de portas e xanelas coa sociedade C por un valor de 40.000 euros.

      A execución de obra no seu conxunto ten a consideración de construción. Por iso, A convértese en suxeito pasivo da entrega de bens realizados por B, polo que deberá repercutir e ingresar o IVE correspondente á devandita operación por un importe de 105.000 euros. Por outra banda, a sociedade B convértese en suxeito pasivo da execución de obra realizada por C e deberá repercutir e ingresar o IVE correspondente á operación por un importe de 8.400 euros (sen prexuízo de que, se é o caso, poida deducir este importe).

   8. Cando se trate de entregas dos seguintes produtos definidos no apartado décimo do anexo da Lei do IVE:

      • Prata, platino e paladio, en bruto, en po ou semilabrado; asimilándose aos mesmos as entregas que teñan por obxecto o devandito metais resultantes da realización de actividades de transformación polo empresario ou profesional adquirente. En todo caso ten que tratarse de produtos que non estean incluídos no ámbito de aplicación do réxime especial aplicable aos bens usados, obxectos de arte, antigüidades e obxectos de colección.

      • Teléfonos móbiles.

      • Consolas de videoxogos, ordenadores portátiles e tablets PC dixitais (consultas DGT V1037-15 e V0720-16).

      O previsto nestes dous últimos  puntos sos aplicarase cando o destinatario sexa:

      • Un empresario ou profesional revendedor destes bens, calquera que sexa o importe da entrega.

        Con esta finalidade considerarase revendedor:

        Ao empresario ou profesional que se dedique con habitualidade á revenda de teléfonos móbiles, consolas de videoxogos, ordenadores portátiles e tablets PC dixitais. Estes empresarios ou profesionais deben comunicar a súa condición de revendedor mediante declaración censual (modelo 036) ao comezar a actividade ou durante o mes de novembro anterior ao inicio do ano natural en que deba producir efecto.

      • Un empresario ou profesional distinto dos referidos no guion anterior, cando o importe total das entregas dos devanditos bens efectuadas ao mesmo, documentadas na mesma factura, exceda de 10.000 euros, excluído o Imposto sobre o Valor Engadido. Para calcular este límite débese atender ao importe total das entregas realizadas cando, documentadas en máis dunha factura, resulte acreditado que se trate dunha única operación e que se produciu a desagregación artificial da mesma aos únicos efectos de evitar a aplicación desta norma.

      A acreditación de ambas as dúas condicións débese comunicar expresa e fidedignamente ao empresario ou profesional que realice a entrega con carácter previo ou simultáneo á adquisición.

      Coa finalidade de facilitar esta acreditación existe a posibilidade, unha vez comunicásese debidamente a condición de revendedor, de solicitar un certificado tributario específico para acreditar a condición de revendedor de teléfonos móbiles, consolas de videoxogos, ordenadores portátiles e tablets PC dixitais.

2. As persoas xurídicas que non actuen como empresarios ou profesionais nos dous casos seguintes:

   1. Cando sexan destinatarias das entregas subseguintes ás adquisicións intracomunitarias exentas por operación triangular, sempre que comunicasen ao provedor un NIF-IVE atribuído pola Administración española.

   2. Cando sexan destinatarios das prestacións de servizos realizados por empresarios ou profesionais non establecidos no territorio de aplicación do imposto a que se refiren os artigos 69 e 70 da LIVE, a cuxos efectos deberán dispor dun NIF-IVE atribuído pola Administración española.

      Exemplo:

      Un Concello, que efectúa unha adquisición intracomunitaria de bens suxeitos ao IVE español, contrata cun empresario francés non establecido o transporte dos bens desde Francia ata España, comunicandolle seu NIF-IVE español.

      O servizo de transporte intracomunitario de bens está suxeito ao IVE español sendo suxeito pasivo o Concello.