Acta da reunión

Foro de Grandes Empresas

ACTA PLENA 2/2019

Vicepresidente do Foro de Grandes Empresas

Director Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria

D. Jesús Gascón Catalán

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Director do Departamento de Xestión Tributaria

D. Gonzalo David García de Castro

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Director do Departamento de Recadación

D. Guillermo Barros Gallego

Directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais

D.ª Mª Pilar Jurado Borrego

Delegado Central de Grandes Contribuíntes

D. Manuel Trillo Álvarez

Membros en representación das Grandes Empresas

ACS

Director Asesoría Fiscal

D. Alfonso Moreno García

AMADEUS IT GROUP SA

Vicesecretario do Consello de administración

D. Jacinto Esclapés Díaz

BANCO SANTANDER

Group Executive Vice President

D.ª Carmen Alonso Peña

BBVA

Director de Asesoría Fiscal para España

D. Alberto Marzal Cervantes

LA CAIXA

Director de Fiscalidade Directa

D. Gonzalo Mendizábal Carredano

CEPSA

Director Fiscal

D. Alberto Martín Moreno

COFARES

Asesor Consello reitor

D. Luis Valdeolmos González

EL CORTE INGLÉS

Adxunto a Xerencia

D. José Roberto Barroso Duque

ENDESA

Responsable de Asuntos Fiscais

D.ª María Muñoz Viejo

FCC

Director da Área Fiscal

D. Daniel Gómez-Olano González

GENERALI

Director Área Contabilidade

D. Martí Jo Ruiz

IBERDROLA

Directora Global de Fiscalidade

D.ª Begoña García-Rozado González

IBERIA

Spanish Tax Lead

D.ª Cristina Santana Negrín

INDITEX

Director Asesoría Fiscal

D. Andrés Sánchez Iglesias

MAPFRE

Director de Asesoría Fiscal

D. Antonio Lafuente González de Suso

MERCADONA

Director Fiscal

D. Rafael Hilario López Villanueva

MICHELIN

Responsable Fiscal

D.ª Rosa María Peña García

NORFIN HOLDER

Director Asesoría Fiscal

D. José Antonio Gibello Saiz

RENAULT

Director Asuntos Fiscais e Aduanas

D. Félix Ruiz Madarro

SEAT

Responsable de Prezos de Transferencia

D.ª Susana Sánchez Arenas

SIEMENS

Directora de Impostos

D.ª Ana Mª Moreda Galante

TELEFÓNICA

Director Fiscal

D. Ángel Martín Gómez

VODAFONE

Director de Asesoría Fiscal

D. Javier Viloria Gutiérrez

Secretaría Técnica do Foro de Grandes Empresas

Secretaria Técnica

D.ª Rosa María Prieto do Rei

En Madrid, a 19 de novembro de 2019, celébrase a décimo novena sesión plenaria do Foro de Grandes Empresas, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

ORDE DO DÍA

1. Apertura da sesión.
2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 18 de xuño de 2019.
3. Resultados dos distintos grupos de traballo do Foro.
4. Próxima convocatoria.
5. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura da sesión

Abre a sesión D. Jesús Gascón Catalán, director Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria e Vicepresidente do Foro de Grandes Empresas, quen, tras agradecer aos asistentes a súa presenza, comenta que, no 5º punto da orde do día, “Outras consideracións, rogos e preguntas”, vanse a comentar o Plan Estratéxico da Axencia Tributaria 2020-2023 e o Despacho Centralizado Europeo.

A continuación, D. Jesús Gascón dá paso ao segundo punto da orde do día.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 18 de xuño de 2019

D. Jesús Gascón cede a palabra a D. ª Rosa María Prieto, directora do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais, quen sinala que a acta da 18ª sesión do Pleno do Foro remitiuse aos integrantes do mesmo e engade que, non habendose recibidas observacións e se non as houbese neste momento, quedaría definitivamente aprobada. Ao non realizarse ningunha observación polos presentes, declara aprobada definitivamente a acta da sesión plenaria do día 18 de xuño de 2019.

3. Resultados dos distintos grupos de traballo do Foro

Neste punto da orde do día, o director Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria cede a palabra a D. Javier Hurtado Puerta, director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, quen vai comentar a actividade do grupo de traballo de Análise da Normativa Tributaria e de Redución da Conflitividade.

D. Javier Hurtado inicia a súa exposición sinalando que antes de comentar as cuestións que se trataron na última reunión do grupo de traballo, celebrada o pasado 7 de novembro, quere resaltar o clima de cordialidade e confianza en que se celebran as reunións, dando lugar a un ambiente positivo e construtivo, onde todos poden expor abertamente as súas posicións, o que permite ir avanzando no coñecemento mutuo e na relación cooperativa.

A continuación D. Javier Hurtado informa sobre os puntos tratados na reunión do grupo de traballo:

1. Directiva (UE) 2018/822 do Consello, do 25 de maio de 2018 (Directiva sobre Intermediarios fiscais ou DAC 6): no grupo de traballo contouse coa participación do subdirector xeral Adxunto da Dirección Xeral de Tributos quen comentou que o trámite de consulta pública previa da transposición da DAC 6 finalizou en xaneiro e que se puideran conseguir numerosas opinións dos suxeitos afectados, moitas das que se tiveran presentes na transposición da Directiva. Engadiu que en xuño foron sometidos a audiencia e información pública os textos normativos de transposición da Directiva, a modificación da LGT e do Regulamento Xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos, habendose recibido o ditame do CXPX e estando pendente o informe da Secretaría Xeral Técnica. Ademais, informou de que a DAC 6 prevé un réxime transitorio, que vai determinar a obriga de declarar os mecanismos transfronteirizos cuxa primeira fase de execución realícese entre o 25 de xuño de 2018, data de entrada en vigor da Directiva, e o 30 de xuño de 2019, data de entrada en vigor da normativa interna da transposición. Sinalou que estes mecanismos deberían declararse en xullo e agosto de 2020.

   Pola súa banda, a Subdirección Xeral de Técnica Tributaria do Departamento de Xestión Tributaria informou dos tres modelos que se ían a implementar:

   • Obriga xeral de información dos mecanismos transfronteirizos de planificación fiscal: modelo 234
   • Obriga de actualización da información dos mecanismos transfronteirizos comerciables: modelo 235
   • Obriga de información da utilización en España dos mecanismos transfronteirizos de planificación fiscal: modelo 236

   No transcurso da reunión as empresas propuxeron as seguintes dúbidas:

   • Identificación do obrigado cando no seo dun grupo hai unha sociedade filial, doutra nacionalidade, que é a que se encarga da asesoría xurídica ou fiscal, sendo esta última a que realiza o mecanismo de información para outros estados: contestouse que a cuestión se tratara no G5 (España, Francia, Italia, Alemaña e o Reino Unido), pero sen chegar a unha conclusión clara, polo que a mesma estaba sendo obxecto de análise polo Ministerio de Facenda, a fin de concretar un criterio.
   • Preocupación do sector bancario polo feito de que puidesen ser considerados intermediarios para os efectos da DAC 6, coa conseguinte obriga de información, no caso de concesión de financiamento: informouse que habería que estudar caso por caso, xa que, en determinados supostos, cando a entidade financeira tivese coñecemento de todos os detalles do mecanismo transfronteirizo á hora de conceder o crédito, podería considerarse que é intermediaria para os efectos da Directiva e, polo tanto, tería a obriga de informar. Non obstante, o normal é que a entidade financeira teña un coñecemento amplo, pero parcial, cando concede financiamento para un mecanismo de planificación fiscal, polo que non parece que, en todo caso, teña que estar obrigada cando concede financiamento para un mecanismo que deseñaron outros. Non obstante, aclarouse que este asunto tamén estaba sendo obxecto de análise polo Ministerio.

   Pola súa banda, a Secretaría Técnica deste Foro instou os participantes a que remitisen por escrito todas as cuestións de preocupación, para que puidesen ser analizadas pola Dirección Xeral de Tributos e a Axencia Tributaria, permitindo a creación dun sistema de comunicación a través de preguntas frecuentes (FAQ). D. Javier Hurtado indica que a Axencia Tributaria está considerando a conveniencia de implementar un apartado de “preguntas frecuentes”, onde se vaian recollendo as dúbidas que se vaian suscitando, a fin de que a formalización dos modelos correspondentes poida contar cunhas regras claras.

   Para finalizar este punto, o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria destaca que o obxectivo da DAC 6 é evitar planificacións fiscais agresivas dirixidas á evasión fiscal e que, de todas as comunicacións que se espera recibir, fundamentalmente, son estas as que interesan á Administración tributaria.

2. Aplicación do réxime de recarga de equivalencia do IVE : sinalouse que este réxime de IVE é liberatorio para o comerciante retallista, que cumpre coa súa obriga soportando a recarga que lle repercute o maiorista. Neste sentido, informouse de que a Axencia Tributaria detectara certa laxitude no cumprimento desta obriga por parte dalgúns maioristas, quen alegaban descoñecer o carácter de retallista dos seus clientes. A fin de evitar estas situacións, indicouse que desde a Subdirección Xeral de Técnica Tributaria estábase traballando na implantación dunha aplicación de consulta onde introducindo o NIF do cliente, o maiorista puidese coñecer se estaba tratando cun retallista e así, aplicarlle a recarga correspondente. Por último, subliñouse que a correcta aplicación da recarga de equivalencia, ademais de ser unha medida para evitar a fraude fiscal, tamén era un paso máis na loita contra a competencia desleal.

3. Cuestións expostas polas empresas:

   • Deducibilidade dos soldos percibidos por conselleiros polo exercicio de funcións executivas: as empresas participantes na reunión solicitaron unha maior claridade no criterio da Axencia Tributaria neste asunto, xa que varias entidades cotizadas foran obxecto de regularizacións por entender a Administración que estas remuneracións non eran deducibles, considerandoas liberalidades, de acordo coa sentenza da Sala do Civil do Tribunal Supremo do 26 de febreiro de 2018 que, en opinión das empresas, afecta sociedades non cotizadas. Por parte da Dirección Xeral de Tributos instouse as empresas a presentar unha consulta a fin de deixar fixado o criterio da Administración neste asunto. O director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria lembra que non toda retribución a un administrador é deducible e engade que no marco do Código de Boas Prácticas Tributarias recibíronse varias consultas sobre esta cuestión e que a Axencia Tributaria estaba analizando detidamente a sentenza do Tribunal Supremo, pero que, non obstante, ía someter a súa actuación ao criterio que fixase a Dirección Xeral de Tributos.
   • Retribución en especie pola utilización de vehículos e a súa tributación en IRPF e IVE : propuxose que o uso de vehículos para fins privados era un tema que xeraba unha conflitividade permanente, ao ser de difícil proba por parte de empresas e traballadores, polo que se propuxo a fixación dun criterio máis obxectivo a través dunha reforma lexislativa que puidese dar unha maior seguridade xurídica nese ámbito. A Axencia Tributaria indicou que existía un criterio claro e bastante coñecido que se estaba aplicando polos seus órganos e que atendía non tanto ao uso efectivo do vehículo como á súa dispoñibilidade de utilización. Así mesmo, lembrouse na reunión a posibilidade de utilizar acordos previos de valoración (APAS) non só para o caso dos vehículos, senón para calquera outra retribución en especie. Engadiuse que, non obstante, tería en cóntase a suxestión.
   • Resolución do Instituto de Contabilidade e Auditoría de Contas (ICAC) de marzo de 2019 para os efectos da tributación do scrip dividend: as empresas sinalaron que, antes da Resolución, a percepción de accións por parte do accionista en pagamento dos dividendos supuña unicamente a redución do custo medio da súa carteira e non fixera impoñible. Porén, tras a citada Resolución, establécese que a devandita percepción xera un ingreso. A dúbida que lles xurdiu é se as empresas están obrigadas, como emisoras, a realizar un ingreso a conta e como calcúlase o mesmo. A subdirectora xeral de Impostos sobre as Persoas Xurídicas da Dirección Xeral de Tributos contestou que estaba en trámite de resolución unha consulta similar e que esperaban emitir pronto un criterio ao respecto.
   • Deducións I+D+i: a colaboradora da Secretaría Técnica deste Foro en representación das empresas referiuse aos problemas que se encontran numerosas empresas ao aplicar esta dedución. Por parte do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria sinalouse que os requisitos para a aplicación da dedución estaban claros, agás certos matices que podían xurdir cos proxectos de desenvolvemento de software, cualificados polo MINECO como de innovación tecnolóxica. Indicouse que, nestes últimos, a Axencia Tributaria non discutía a cualificación, pero o que si podía ocorrer é que modificase a base da dedución por aplicación do artigo 35.2 b) da Lei do Imposto sobre Sociedades. A Dirección Xeral de Tributos engadiu que tamén estaban en trámite de pronunciarse sobre este asunto. Para finalizar con este punto, D. Javier Hurtado sinala que estes beneficios fiscais están sendo obxecto dun estudo, pola AIReF (Autoridade Independente de Responsabilidade Fiscal), en que participa a Axencia Tributaria e outras institucións públicas.
   • Actos propios e principio de confianza lexítima: as empresas achegaron un documento analizando este principio, que está sendo obxecto de estudo por parte da Axencia Tributaria. Solicitouse ás empresas que remitisen casos concretos e comunicouse que na próxima reunión poderíase intentar chegar á emisión dunha posición consensuada.

4. Por último, o Departamento de Inspección Financeira e Tributaria informou de que se ían a reemprender os procedementos de recuperación de axudas de estado, relativos ao Tax Lease. O método de cálculo sería o fixado no seu día pola Dirección Xeral de Tributos. Non obstante, sinalouse a súa provisionalidade xa que estaba pendente de decisión por parte do Tribunal de Xustiza da UE.

D. Jesús Gascón agradece a D. Javier Hurtado Puerta a súa intervención e cede a palabra a D. Gonzalo García de Castro, director do Departamento de Xestión Tributaria, ao obxecto de que comente a actividade do grupo de traballo para a Análise e Racionalización de Cargas Fiscais Indirectas.

D. Gonzalo García de Castro indica que na reunión deste grupo de traballo do pasado 29 de outubro comentáronse as seguintes cuestións, algunhas concorrentes co xa exposto polo director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, como é o caso da Transposición da Directiva (UE) 2018/822 do Consello, do 25 de maio de 2018 (Directiva sobre Intermediarios Fiscais ou DAC 6):

1. Modificacións normativas e técnicas para a próxima campaña de declaracións informativas 2019:

   • En relación ás modificacións normativas explicouse o proxecto de Orde Ministerial polo que se modifican os modelos 184, 189, 193, 194, 196, 198. 280 e 289, destacando como cambios máis relevantes:

     • Modelo 184 - Declaración Informativa. Entidades en réxime de atribución de rendas: vai incluír un maior desagregación dos gastos deducibles tanto para actividades económicas en estimación directa, como para os rendementos do capital inmobiliario. O director do Departamento de Xestión Tributaria aclara que, aínda que ás entidades representadas neste Foro non lles afectan demasiado estas modificacións, para a Axencia Tributaria a súa importancia radica en que afecta un numeroso grupo de contribuíntes.

     • Modelo 189 - Declaración informativa. Valores, seguros e rendas: as modificacións van dirixidas á adaptación da información, a fin de posibilitar a utilización da ferramenta “Carteira de Valores”.

     • Modelo 198 – Declaración anual de operacións con activos financeiros e outros valores mobiliarios: tratáronse con moito detalle as modificacións desta declaración, aínda que se sinalou o adiamento da súa entrada en vigor ao exercicio 2020. D. Gonzalo García de Castro indica que estas modificacións están vinculadas ao interese da Administración en dar un maior e mellor servizo de información e asistencia ao contribuínte, en relación coa xestión da súa carteira de valores no ámbito do IRPF.

     • Modelo 280 – Declaración informativa anual de plans de aforro a longo prazo: en 2019 vaise a poder presentar a través do sistema TGVI on line.

     • Modelo 289 - Declaración informativa anual de contas financeiras no ámbito da asistencia mutua (CRS): actualízanse os anexos I e II, incluíndo na listaxe aos países cos que se intercambiará información a partir de 2020.

   • En relación coas novidades técnicas, comentáronse, entre outras, as seguintes:

     • Aplicación do sistema TGVI on line aos modelos 038, 159, 170, 171, 180, 184, 189, 195, 199, 270, 280, 296, 349, 611, 616, 720, 990, 993 e o 995.

     • Eliminación das predeclaracións dos modelos 190, 347 e 390.

     En relación con este punto, o director do Departamento de Xestión Tributaria engade que, desde un punto de vista práctico, as modificacións van dirixidas a catro ámbitos: á presentación, á supresión paulatina da predeclaración, á ampliación do TGVI on line y los formularios web y a todo el mecanismo de presentación de complementarias y sustitutivas. Prosigue indicando que el TGVI on line es un mecanismo con el que el usuario puede contrastar sus datos con los que tiene la Administración y, desde su implantación en 2018, se puede afirmar que tiene un funcionamiento satisfactorio. Para la Agencia Tributaria ha supuesto un avance en los servicios de información y asistencia al contribuyente, tanto en IRPF como en IVA, y que se espera que en un futuro también se pueda aplicar al Impuesto de Sociedades. Además, señala que, aunque desde un punto de vista normativo se tenga clara la diferencia entre una declaración complementaria y una declaración sustitutiva, desde un punto de vista práctico se ha logrado una mejora en la utilización del TGVI on line e os formularios web onde o contribuínte, unha vez presentada unha declaración, poderá realizar a incorporación, modificación ou eliminación de rexistros directamente, sen necesidade de indicar explicitamente a vontade de complementar ou substituír unha declaración anterior. O tratamento da declaración como complementaria ou substitutiva será o que corresponda en función dos rexistros presentados en cada momento. Desta maneira, aumenta a seguridade xurídica para o contribuínte xa que a Administración será quen cualifique a operación e, en función das datas de subministración dos rexistros, poderá valorar en conxunto a información achegada.

2. Análise das modificacións normativas que afectan o modelo 349 - Declaración recapitulativa de operacións intracomunitarias:

   • Suprímese a presentación anual (última presentación en xaneiro de 2020 con respecto ao exercicio 2019).
   • Incorporación ao modelo das regras de tributación para os “acordos de venda de bens en consigna ”: supón que unha vez se dean determinados requisitos sos prodúzase unha EIB exenta no estado membro de orixe para o provedor e unha AIB no estado membro de destino para o cliente.
   • Simplificación das operacións en cadea (entregas sucesivas entre diferentes empresarios cando hai un único transporte intracomunitario).
   • Recálcanse os requisitos para que as EIB estean exentas (NIF -IVE, actualización do VIES, inclusión da operación na declaración recapitulativa de operacións intracomunitarias).

3. Comentouse que as melloras das validacións do SII que entraron en funcionamento o 1 de outubro de 2019 tiveran un resultado bastante bo, incrementandose a calidade da información do sistema. Ademais, informouse dun proxecto de asistencia piloto na formalización do modelo 303 (Pre303) que se ía a implantar a partir do mes de febreiro de 2020, para un determinado colectivo de contribuíntes do SII, que tomará os datos da información declarada nos libros rexistro.

4. No referente ao Imposto de Sociedades, tratáronse algunhas cuestións relacionadas coa simplificación dos modelos dos pagamentos a conta (202 e 222), así como determinadas incidencias na presentación de declaracións nos territorios forais por razón da homoxeneidade dos ficheiros informáticos.

5. Melloras relacionadas co Imposto de Actividades Económicas: D. Gonzalo García de Castro fai referencia á petición de mellora por parte das empresas na xestión de epígrafes municipais e no buscador de actividades económicas. Sinala que a Axencia Tributaria ten interese en prestar un servizo consistente neste ámbito. Comenta que se informou dos traballos nunha nova ferramenta de asistencia virtual, “Buscador de actividades económicas”, que está en funcionamento desde o 7 de novembro e que indica os epígrafes das tarifas do IAE e, se é o caso, o código de actividade equivalente (CNAE ) que resulta aplicable.

6. Tamén se comentaron os seguintes temas propostos polas empresas:

   • Propuxeron dificultades na localización de notificacións da Axencia Tributaria: Contestouse que se estudaría a introdución de melloras na orde con que se mostran.
   • Solicitaron unha simplificación do modelo 232 (Declaración informativa de operacións vinculadas e de operacións e situacións relacionadas con países ou territorios cualificados como paraísos fiscais): o Departamento de Inspección Financeira e Tributaria expuxo que a obxectiva era obter información de calidade e que nas campañas que se realicen en decembro, marzo e abril analizaríanse os erros máis frecuentes na formalización do modelo. Así mesmo, a directora do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais solicitou ás empresas que remitisen todas as propostas de modificación en relación con este modelo, a fin de ser tidas en conta unha vez resólvase o recurso interposto contra a Orde Ministerial que aproba o modelo.

D. Jesús Gascón agradece a D. Gonzalo García de Castro a súa intervención e cede a palabra a D.ª María Pilar Jurado Borrego, directora do Departamento de Aduanas e II. EE., ao obxecto de que comente a actividade do grupo de traballo de Impostos Especiais.

D.ª Pilar Jurado comeza a súa exposición sinalando que o grupo de traballo de Impostos Especiais reuniuse o día 31 de outubro e abordáronse os seguintes asuntos:

1. Proxecto SILICIE (Subministración Inmediata de Libros Contables de Impostos Especiais de Fabricación): a directora do Departamento de Aduanas e II. EE. sinala que este proxecto se encontra no seu recto final, xa que entra en vigor o 1 de xaneiro de 2020. Prosegue comentando que na reunión do grupo de traballo informouse do desenvolvemento normativo do proxecto e, en concreto, de que, en virtude da Disposición Transitoria Primeira da Orde 998/2019, os establecementos obrigados á leva da contabilidade a través da Sede electrónica da AEAT poderían realizar a subministración dos asentos contables correspondentes ao primeiro semestre de 2020 durante o período comprendido entre o 1 de xullo e o 30 de setembro de 2020. Tamén se informou do labor de difusión levada a cabo a través de xornadas específicas por sectores, tanto a nivel central como a nivel territorial, e a remisión de cartas informativas aos operadores obrigados. Ademais, comentáronse as novidades informáticas relativas ao proxecto.

   En relación con este punto, Dª. Pilar Jurado sinala que pola información que posúe a Axencia Tributaria, a maioría das empresas van estar en disposición de subministrar a información desde o primeiro momento. Engade que agradece o esforzo realizado e a colaboración para a adaptación ao novo sistema. Prosegue indicando que o proxecto conta cunha caixa de correo de consultas que vai permitir publicar un apartado de “preguntas frecuentes”, con criterios xerais en relación co sistema.

2. Subministración Integrada de Avituallamentos e Notas de Entrega (SIANE), que entrou en vigor o pasado 1 de outubro: informouse sobre o estado de implantación do novo sistema que supuxo a comunicación en liña de todos os movementos con exención do imposto sobre hidrocarburos. Así, en relación co procedemento de vendas en ruta (que é o que afecta a un maior número de operadores e documentos), sinalouse que non se produciran incidencias significativas e que, transcorrido un mes, o número de operadores que estaba presentando os documentos a través de SIANE era similar ao que anteriormente presentaba o modelo 511 derrogado.

3. Colorante do gasóleo a tipo reducido: informouse que desde o punto de vista tributario non habería inconveniente na unificación dos colorantes establecidos na OM PRE/1724/2002 para os tipos reducidos en función do seu uso (agrícola e calefacción), xa que estes colorantes son adicionais á utilización dun mesmo marcador químico, sempre que se diferencien clara e visualmente do resto de gasóleos a tipo pleno. Engadiuse que sería necesaria a modificación da citada orde ministerial.

4. Rectificación de autoliquidacións en determinados supostos do artigo 108.4 do Regulamento dos Impostos Especiais: o Departamento de Aduanas e II. EE. informou dun caso concreto en que se recibira unha solicitude de ingresos indebidos relativa ao Imposto sobre Hidrocarburos, instada por un consumidor final de gas natural que non comunicou ao comercializador de gas o destino profesional do gas consumido e solicitaba a aplicación retroactiva do tipo reducido. Á vista das circunstancias concorrentes e en aplicación da xurisprudencia do TXUE e do Tribunal Supremo, determinárase que non cabía negar, polo mero incumprimento dunha formalidade, a aplicación dun tipo reducido se o destino final real do gas natural foi un uso para o que a norma prevé a aplicación do devandito tipo reducido.

D. Jesús Gascón agradece a D.ª Pilar Jurado a súa intervención e cede a palabra a D. Manuel Trillo Álvarez, delegado Central de Grandes Contribuíntes, a fin de que comente a actividade do grupo de traballo de Relación Cooperativa.

O delegado Central informa que o grupo de traballo de Relación Cooperativa reuniuse o 12 de novembro e que, en primeiro lugar, quería agradecer o ton en que se desenvolveu, xa que permitiu notables avances en distintos aspectos, entre eles, na confianza entre as partes, o cal redunda nunha maior transparencia, incluso desde a discrepancia.

A continuación, D. Manuel Trillo comenta que na reunión do grupo de traballo tratáronse, entre outros, os seguintes asuntos:

1. En primeiro lugar, desde a Axencia Tributaria propuxose abrir un debate sobre os sistemas de control interno esixibles ás empresas adheridas ao Código de Boas Prácticas Tributarias, introducindo un compromiso de transparencia no referente á toma das decisións, os órganos intervenientes, o sistema de información ao consello de administración das decisións con repercusión tributaria, etc. Expuxose que a obxectiva era seguir avanzando no desenvolvemento do Código, introducindo esta nova práctica e, se se considerase procedente, establecendoa no futuro como requisito previo para a adhesión ao Código. Pola súa banda, as empresas, en xeral, sinalaron que lles parecía unha medida lóxica que as entidades que se adherisen ao Código contasen cuns mecanismos de control interno auditables, engadindo que a reforma da Lei de Sociedades de Capital xa supuxera un cambio no mesmo sentido. Non obstante, indicaron que habería que delimitar a definición dos termos e o alcance da medida e que unha das claves sería decidir se se desexa que o Código sexa un instrumento de fomento do cumprimento voluntario ou, se se establecen requisitos previos á adhesión, unha ferramenta de control.

   Para finalizar con este punto D. Manuel Trillo sinala que actualmente hai máis de 140 entidades adheridas, que representan a máis de 1.300 empresas, xa que moitas das adhesións realízanse como grupo. Engade que o Código non é “algo” da Administración, senón que é “algo” de todos os presentes e daquelas entidades que decidiron adherirse e que, dado o tempo transcorrido desde que se puxo en marcha, este podería ser un bo momento para reforzaro, tendo en conta do interese crecente por adherirse ao mesmo. É dicir, trataríase de establecer como unha boa práctica o transparentar os mecanismos de control interno e, no seu momento, podería pasar a ser un requisito necesario para a adhesión e permanencia. Así, xa que os requisitos de adhesión na actualidade son puramente formal, o obxectivo que se persegue con esta proposta non é outro que reforzar o valor e a seguridade que outorga a adhesión ao Código de Boas Prácticas Tributarias. Ademais, D. Manuel Trillo engade que non hai que esquecer que, baseandose neste Código, están xurdindo outros, aínda que adaptados aos colectivos para os que están pensados.

2. En segundo lugar, no referente aos informes de transparencia de 2017, comunicouse que se recibiran 23 informes do ámbito da Delegación Central e un do ámbito dunha delegación territorial. Lembrouse que a Axencia Tributaria decidira facer unha análise exhaustiva de cada un dos informes, ademais dunha posta en común cos presentadores, de tal xeito que se puidese ir aclarando directamente calquera cuestión que o informe suscitase. Estas reunións tiveran lugar entre os meses de abril e xullo. Así, sinalouse que non só presentáranse máis informes que o ano anterior, senón que, en xeral, a calidade da mesma era mellor e, nalgúns casos, significativamente. Informouse que, con respecto aos informes de 2018, esperábase unha maior presentación, xa que nese momento se recibira o mesmo número de informes que no exercicio anterior. Indicouse que se empezara a traballar cos informes segundo íanse recibindo, sen esperar a que estivesen todos presentados. Tamén se comunicou que se adiantara o inicio das reunións, a fin de poderas espazar no tempo, e que se esperaba que no primeiro trimestre de 2020 esta fase do traballo estivese ultimada. Ademais, destacouse o esforzo realizado polas empresas e sinalouse que as relacións se viran reforzadas en confianza mutua, sendo todo o proceso moi ben valorado polos xefes de Equipo. Engadiuse que, como resultado destas reunións e da análise de liñas de riscos, desde a Axencia Tributaria estábanse tomadas decisións relacionadas co modelo de control. Doutra banda, apuntouse que, xa que o actual marco normativo non permitía dar un valor xurídico aos informes e ás conclusións derivadas dos mesmos, a Axencia Tributaria estaba disposta a seguir avanzando no establecemento dun documento de conclusións, previamente comentadas e acordadas coa Administración, que se puidesen presentar os consellos de administración. En relación con isto último, o delegado Central indica que o ano pasado só remitírase ás empresas unha carta protocolaria agradecendo a presentación do informe e pouco máis. Engade que este ano a comunicación vai conter unha especie de íter procedimental, detallando as fases polas que foi pasando a análise do informe e as solicitudes e achegas de documentación, así como as súas datas.

   D. Manuel Trillo finaliza este punto destacando que os informes de transparencia están achegando á Administración tributaria un coñecemento máis temperán en moitas cuestións e que algunhas das decisións que se toman, sobre todo de control, teñen o seu fundamento nos mesmos. Doutra banda, sinala que, en relación cos informes de transparencia, aínda fai falta un maior compromiso, xa que, aínda que hai máis de 140 entidades adheridas ao Código de Boas Prácticas Tributarias, os informes de transparencia presentados foron, como xa manifestou, 24.

3. En terceiro lugar, a directora do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais realizou unha exposición sobre o Plan Estratéxico da Axencia Tributaria 2020 - 2023. O delegado Central comenta que non se vai a referir a este tema, xa que vai ser exposto polo director Xeral.

4. O cuarto tema que se tratou foi proposto polas empresas, que solicitaban un coñecemento temperán do criterio da Axencia Tributaria nas actuacións inspectoras. Puxéronse de exemplo a deducibilidade das retribucións dos administradores ou a tributación dos vehículos, sinalando as empresas que coñecer de antemán a posición da Administración reduciría a conflitividade. Se lles contestou que en ambos os dous temas o criterio da Axencia Tributaria estaba claro e que estaba recollido nas actas con que terminaban os procedementos inspectores. Ademais, sinalouse que, con respecto ás retribucións dos administradores, nunha reunión do grupo de traballo de Análise da Normativa Tributaria e de Redución da Conflitividade acordárase que, previa petición das empresas, a Dirección Xeral de Tributos elaboraría unha nota aclaratoria.

   D. Manuel Trillo engade que houbo empresas que, a través dos mecanismos que se derivan da análise dos informes de transparencia, solicitaron coñecer os criterios da Axencia Tributaria en determinadas cuestións e, por suposto, non houbo problemas en facilitarlles a información, deixando claro que non son criterios interpretativos da normativa, senón criterios administrativos de aplicación da mesma. Para finalizar con este punto, o delegado Central convida os presentes a que, a través da Colaboradora da Secretaría Técnica en representación das empresas, propoñan cantas cuestións consideran que sería de interese analizar neste Foro.

5. O quinto tema que se abordou foi o Despacho Centralizado Europeo. O delegado Central indica que o vai a expor máis adiante a directora do Departamento de Aduanas e II. EE.

6. No último punto da reunión, as empresas propuxeron a posibilidade de incorporar novas entidades ao Foro, ao que a Axencia Tributaria contestou que as limitacións que existían non eran só de espazo, senón que habería que tratar de manter un equilibrio entre a composición e número de participantes e a eficacia nos resultados das reunións. Non obstante, aclarouse que era un tema que habería que estudar entre todos e buscar alternativas como podería ser o establecemento de quendas rotatorios tanto nos plenos coma nos grupos de traballo.

   Por último, as empresas reiteraron unha cuestión xa proposta por veces anteriores en relación coa metodoloxía seguida na publicación de determinadas estatísticas que, na súa opinión, daban lugar a interpretacións non de todo correctas. Se lles contestou que a postura da Administración era de sobra coñecida e que se limitaba, nun esforzo de transparencia, a reflectir o declarado polos contribuíntes, sen ningunha carga ideolóxica e sen entrar nas valoracións que con posterioridade puidese facer cadaquén.

A continuación, D. Jesús Gascón agradece a intervención de D. Manuel Trillo, así como a dos demais directores e ofrece a palabra aos asistentes, por se desexan realizar algún comentario.

Toma a palabra D.ª Carmen Alonso Peña, representante do Banco de Santander e Colaboradora da Secretaría Técnica do Foro en representación das empresas, quen, tras agradecer a posta en común dos asuntos tratados nas reunións dos grupos de traballo, sinala que moitas das cuestións que as empresas propón son o resultado dun traballo previo de agrupación e que sería desexable contar cunha canle máis directo para consultar os asuntos que lles van xurdindo nas súas reunións internas. Engade que os resumos e a documentación das reunións dos grupos de traballo van estar dispoñibles en breve. Doutra banda, sinala que o tema das retribucións dos administradores e a utilización dos vehículos son temas que se propuxeron na reunión a título de exemplo, pero que o que as empresas desexan é ter unha certeza temperá do que pode ocorrer nas actuacións de comprobación. Engade que o compromiso da Axencia Tributaria de publicar os criterios administrativos que rexen as súas actuacións é un bo instrumento, pero que o que se reclama é que, antes da súa publicación, póñanse en común e nas reunións dos grupos de traballo explíquense e debátanse, sendo así unha boa oportunidade que permitiría que tamén se conte co punto de vista do sector empresarial, o cal redundaría nunha menor litixiosidade. Doutra banda, indica que, no referente ás inspeccións, tamén quererían contar desde o seu inicio cun coñecemento o máis anticipado posible de cales van ser os focos principais da actuación, e non deixar para as últimas fases os temas máis importantes.

D. Manuel Trillo respóndelle que, nos procedementos de comprobación, ás veces, resulta complicado desde un principio determinar os focos máis relevantes, xa que van xurdindo datos novos a medida que avanza o procedemento. Non obstante, sinala que no apartado 3 do Código de Boas Prácticas Tributarias recóllense unha serie de principios aos que teñen que axustar a súa actuación todas as partes implicadas. Así, a Axencia Tributaria ten que facilitar canto antes ao contribuínte o coñecemento dos feitos susceptibles de regularización, procurando o maior intercambio de pareceres, e as empresas, pola súa banda, teñen que achegar a información e a documentación solicitada da forma máis rápida e completa posible. Nos procedementos de inspección ambas as dúas partes teñen as súas estratexias e o que hai que buscar é un equilibrio bilateral, traballando todos na mesma liña, incluso desde a discrepancia. Neste sentido, o delegado Central engade que as instrucións que se dan aos equipos de inspección son as recolleitas no Código de Boas Prácticas Tributarias e insta as empresas a poñer en coñecemento da Axencia Tributaria os casos en que consideren que non está sendo así.

Dª. Carmen Alonso responde que está de acordo e sinala que o que se solicita é precisamente ese equilibrio, máxime nos exercicios en que xa se empezaron a presentar informes de transparencia.

A continuación, toma a palabra D. Javier Hurtado para engadir que a Axencia Tributaria está traballando na elaboración dalgúns criterios administrativos, aínda que non todos afectan as grandes empresas. Non obstante, recalca o carácter xeral dos mesmos, o que implica que deben adaptar cando se aplican a cada caso concreto, coa súa propia documentación e as súas probas.

De seguido, o director Xeral da Axencia Tributaria dá paso ao seguinte punto da orde do día.

4. Próxima convocatoria

Respecto da próxima convocatoria, D. Jesús Gascón manifesta a intención de manter a periodicidade semestral das reunións, sinalando a respecto disto que a próxima reunión celebraríase, previsiblemente, no mes de xuño.

5. Outras consideracións, rogos e preguntas

A continuación, D. Jesús Gascón dá paso ao 5º punto da orde do día, “Outras consideracións, rogos e preguntas” e antes de ofrecer a palabra aos asistentes, indica que, como comentou ao principio da reunión, vai expor o Plan Estratéxico da Axencia Tributaria 2020 – 2023. Así, indica que aínda non foi presentado e que haberá que actualizar algúns datos xa que, nun principio, estaba pensado para o período 2019 – 2022. Engade que, non obstante, en reunións anteriores foise adiantando información sobre as principais liñas de actuación. Prosegue sinalando que o Plan é un documento de planificación estratéxica da Axencia Tributaria, de carácter plurianual e que non recolle cuestións normativas, é dicir, non ten un formulación de cambios lexislativos de ningunha natureza (nin tributarios, nin procedimentales, nin sequera organizativos). Tampouco afecta en absoluto ao sistema de financiamento territorial nin ao modelo de participación das Comunidades Autónomas na Axencia Tributaria. É dicir, o Plan parte da normativa en vigor. Engade que vai ser un documento aberto, porque do mesmo xeito que ocorre nas empresas, a estratexia pódese quedar desfasada pola ocorrencia de determinados eventos, xa sexan favorables ou desfavorables. Por iso, indica que as observacións e as suxestións serán ben recibido e servirán para ir adaptando permanentemente o Plan á realidade. Sinala que o documento conta con máis de 130 páxinas, pero que non é un relato exhaustivo e pormenorizado do traballo da Axencia Tributaria. Así, informa que, basicamente, os seus principais aspectos son os seguintes: en primeiro lugar, fixa a actuación da Axencia Tributaria tendo en conta o contexto; en segundo lugar, o Plan define unha serie de indicadores estratéxicos plurianuais que poidan servir para medir a cantidade e calidade do traballo que realiza a Axencia Tributaria, superando o sistema anual de obxectivos que actualmente rexe a planificación da organización; tamén introduce cambios na gobernación da institución, en termos de infraestrutura ética, de transparencia, de rendición de contas, etc.; e, por último, fixa algunhas liñas estratéxicas prioritarias que se queren reforzar nos próximos anos. Prosegue D. Jesús Gascón sinalando que, no tocante á o contexto, preséntase de forma breve e sucinta unha análise da situación macroeconómica nacional e internacional e da situación orzamentaria. O que constata é que, con independencia de que se poida producir unha desaceleración económica, o escenario actual é moi diferente ao dos últimos dez anos, onde o impacto da crise económica priorizou as actuacións a curto prazo, a fin de lograr unha consolidación das contas públicas e a redución do déficit. O director Xeral prosegue sinalando que, aínda que o obxectivo de redución do déficit segue presente, a situación actual permite que a Axencia Tributaria poida combinar as actividades orientadas a obter resultados a curto prazo con outras que teñan o horizonte temporal no medio e longo prazo. Doutra banda, comenta que o Plan estratéxico tamén supuxo unha análise sociolóxica, profundando na percepción que o cidadán ten sobre o traballo da Axencia Tributaria e sobre a existencia da fraude, así como o posicionamento de cada segmento de contribuíntes con respecto ao mesmo, o que veu a determinar unha formulación non exclusivamente en termos represivos, xa que se detectou que a maioría dos contribuíntes desexa cumprir voluntariamente, cos menores problemas posibles. Isto supón o reforzamento dos servizos de información e asistencia, así como os de prevención da fraude, xa que pode existir un segmento de contribuíntes que se pode ver inclinado a condutas defraudatorias se a Axencia Tributaria non é capaz de transmitir a percepción dun risco real nas mesmas. Engade que tamén se constatou a existencia dun perfil de contribuíntes refractarios ao cumprimento voluntario, fronte aos que a actuación da Administración terá como obxectivo identificar os incumprimentos e tratar de regularizaros. Tamén se tiveron en conta os estudos existentes sobre o Tax Gap ou sobre a economía mergullada, aínda que non é un eixe fundamental do Plan, o que non quere dicir que se ignoren e non se comparen cos datos dos países do noso medio. Así, hai que ter en conta que non toda a economía mergullada é regularizable, xa que, por exemplo, as actividades ilegais, evidentemente, non son susceptibles de producir ningún ingreso tributario, co que, ás veces, as cifras que se presentan nos estudos transmiten a idea de que se podería recadar máis, o cal non se axusta á realidade. Non obstante, a existencia de economía mergullada é unha realidade e descubrira tamén é un obxectivo da Administración. Doutra banda e tendo en conta que a Axencia Tributaria nos últimos anos foi valorados externamente, sobre todo, polos resultados obtidos no curto prazo, o Plan recolle un cambio no referente á estratexia, pondo o foco, claramente, no cumprimento voluntario e na prevención, e en deseñar uns indicadores estratéxicos plurianuais que ilustren mellor cal é o traballo que realiza a Axencia Tributaria e que, incluso, abran un debate sobre o que espera a sociedade da actuación da Administración tributaria española. Así, en coherencia con esta priorización do cumprimento voluntario, o primeiro indicador estratéxico exposto centra o seu esforzo na medición da evolución do devandito cumprimento. A maneira de facero é comparar os principais indicadores macroeconómicos coa evolución dos principais indicadores fiscais. De todos é coñecido que a taxa de crecemento do PIB nominal este ano está arredor do 3,6, 3,7% e que a demanda nacional estivo medrando lixeiramente por riba desa cifra. A cuestión está en determinar se os indicadores fiscais evolucionan mellor ou peor que as principais magnitudes económicas relacionadas, xa que, se evolucionan mellor, un dos compoñentes será o incremento do cumprimento voluntario, o cal supón un éxito colectivo como sociedade. Tamén se sinala que a evolución dos ingresos tributarios en termos de caixa non é un indicador fiable do traballo da Axencia, xa que se ven condicionados por anticipos de devolucións ou situacións extraordinarias como, por exemplo, as devolucións que houbo que realizar este ano tras a sentenza do Tribunal Supremo sobre a exención da prestación por maternidade. Diso despréndese que, en termos homoxéneos, a comparativa dun ano con outro non é o mellor indicador. Non obstante, recalca que o que si se vén observando é que as bases impoñibles agregadas dos principais impostos e a recadación en termos de impostos reportados medra máis que os indicadores macroeconómicos, o que, en principio, é un dato positivo. Así, reitera que se trata de evitar unha análise exclusivamente anual, onde se puideron producir circunstancias conxunturais, e que o que hai que considerar é a serie histórica e que a tendencia se vaia consolidando ao longo dos anos. Ademais, engade que, para ilustrar o impacto que ten a actuación da Axencia Tributaria na mellora do cumprimento voluntario, téñense que estudar os cambios no comportamento dos contribuíntes, xa que se, por exemplo, un contribuínte inspeccionado no futuro declara peor do que o viña facendo, a actuación non se pode considerar exitosa, xa que aínda que se puidese lograr unha regularización no curto prazo, o obxectivo final non se conseguiu plenamente, xa que non se logrou un incremento do cumprimento voluntario. Tamén se está levando a cabo un gran esforzo en prevención, transparentando información a fin de que os contribuíntes coñezan os datos que obran en poder da Administración, o que, necesariamente, tense que traducir nun mellor e maior cumprimento voluntario. Por suposto, isto incide na capacidade de regularización posterior da Axencia Tributaria, xa que o contribuínte directamente cumpriu ben coas súas obrigas. Así, ao longo dos próximos anos, ademais de medir o impacto das actuacións preventivas, tamén se vai a medir o impacto das inspeccións. Así, exceptuando as sociedades e grupos adscritos á Delegación Central de Grandes Contribuíntes (en que se produce unha gran variabilidade de resultados entre anos debido á internacionalización e a reestruturacións empresariais que dificultan que as comparativas entre exercicios sexan homoxéneas), o director Xeral cita, a modo de exemplo, que se observara que os contribuíntes inspeccionados en 2015 incrementaran os seus ingresos nos tres anos posteriores ao exercicio en que foi practicada a regularización nun 25,6 %, respecto do que viñan declarando nos tres anos anteriores, sendo o crecemento medio dos ingresos tributarios entre os devanditos períodos para o conxunto dos contribuíntes claramente inferior, dun 12,6 %. É dicir, que, en xeral e sempre en termos estatísticos, o contribuínte inspeccionado cumpre mellor no futuro do que o viña facendo no pasado, o que constitúe tamén un dato positivo no fomento de comportamentos orientados ao cumprimento voluntario. D. Jesús Gascón engade que todas estas actuacións terán o seu impacto nas cifras anuais das actividades de control que, por suposto, seguirán sendo públicas, pero que, non obstante, non deben valorarse de forma agregada e acrítica, tendo en conta que a cifra global, como xa se mencionou, non é un indicador fiable do traballo da Axencia Tributaria. Ademais, sinala que os datos das actuacións de control e recadadoras teñen que seguir presentandose pola súa relación co sistema de financiamento da organización. Por outra banda, se se consegue que mellore o cumprimento voluntario significativamente, os resultados anuais de control vía regularización diminuirían, polo que habería que buscar unha maneira alternativa de ilustrar que uns resultados de control decrecentes non significan que a Axencia Tributaria estea traballando peor, senón que é consecuencia do esforzo realizado nas actuacións de prevención. Así, preténdese establecer unha visión máis ampla e plural dos resultados de control e que non sexa soamente unha cifra, comparada coa do ano anterior, a que mida a calidade do traballo realizado, senón que a devandita cifra se poña en relación coa evolución do cumprimento voluntario. Doutra banda, D. Jesús Gascón sinala que ata aquí estivo falando en termos cuantitativos, pero que tamén hai que establecer unha serie de indicadores cualitativos á hora de medir o desempeño das actuacións da Axencia Tributaria. En primeiro lugar, sinala que a Administración debe actuar con transparencia e ser capaz de medir a litixiosidade que xeran os seus actos, a fin de adoptar medidas que permitan mellorar a situación. Aclara que esta materia se estivo analizando tanto desde o punto de vista da conflitividade absoluta (número de recursos e reclamacións), como en termos de conflitividade relativa (porcentaxe que representa o recorrido ou reclamado respecto da totalidade dos actos administrativos ditados pola Axencia Tributaria con pé de recurso ou reclamación). Así, indica que, aínda que a conflitividade relativa é moi baixa, un 1,8 %, isto supón que aos Tribunais Económico-administrativos cheguen entre 150.000 e 160.000 reclamacións ao ano, o que lles coloca nunha situación operativa moi complexa, que fai evidente a necesidade dun reforzo en medios materiais e persoais, como se vén facendo este último ano, a fin de que as resolucións se emitan nun prazo razoable. Por outra banda, engade que tamén cómpre aprender da litixiosidade xerada, buscando fórmulas para evitara, xa sexa mellorando a calidade das actuacións tanto no seu contido como na súa forma ou atendendo aos casos que son estimado total ou parcialmente nos tribunais. Por iso, tamén se inclúe no Plan un indicador das porcentaxes de estimación, tanto en vía económico-administrativa, como en vía contencioso-administrativa. Engade que, analizando os actos administrativos que son obxecto de reclamación económico-administrativa e, se é o caso, de posterior recurso contencioso-administrativo, pódese observar que a conflitividade relativa se sitúa no 0,9 %e que aplicando o porcentaxe de estimacións totais e parciais nesta vía (un 30 %), pódese estimar que un 0,27 % dos actos susceptibles de reclamación son finalmente anulados total ou parcialmente polos Tribunais Económico-administrativos. Do 0,63 %restante, só un 15 % é obxecto de recurso contencioso-administrativo. Ademais, dos recursos interpostos, un 31 % finalizan coa estimación total ou parcial do recurso. É dicir, do total de actos que dita a Axencia Tributaria e que son reclamables, un 0,3 % son finalmente anulados polos tribunais, ben na vía económico-administrativa (un 0,27 %) ou ben na vía contencioso-administrativa (un 0,03 %). Así mesmo, D. Jesús Gascón sinala que dada a diversidade de funcións que realiza a Axencia Tributaria, os estudos das porcentaxes de anulación sobre os actos ditados presentan variacións segundo a natureza dos diferentes actos, xa que hai procedementos cunha taxa de conflitividade moi baixa, como pode ser no ámbito censual ou recadador, fronte a outros que a teñen máis elevada. Por iso, preténdese facer público o porcentaxe de actos administrativos máis controvertidos que son obxecto de anulación total ou parcial nalgún momento do procedemento de reclamación. En concreto analizáronse os supostos das actas de desconformidade e as sancións no ámbito de inspección, tendo presente que máis do 80 %das actas son de conformidade ou con acordo, o que evidencia unha liña estratéxica moi clara e é que, dentro do marco normativo vixente, se é posible conseguir acordos, utilizarase esta vía como instrumento para a redución da conflitividade. Prosegue D. Jesús Gascón a súa exposición sinalando que, doutra banda, dos estudos realizados tamén se desprende que canto maior é o importe da regularización, maior é a propensión ao recurso e a reclamación. Así, comenta a existencia de 41.627 millóns de euros de débeda total pendente, de que 12.763 corresponden a débeda suspendida por recurso ou reclamación e 5.664 por procesos concursais, sendo a marxe de actuación da Axencia Tributaria en termos de débeda gestionable bastante inferior aos 41.627 millóns de euros mencionados. Por iso considerouse importante incluír un indicador centrado no que se podería denominar débeda gestionable, é dicir, aquela parte da débeda total sobre a que a Axencia Tributaria ten plena capacidade. Trátase dun índice que relaciona, para cada exercicio, o importe de débeda xestionada con respecto á débeda gestionable, en período executivo. Ademais, mediría indirectamente o estado da litixiosidade en termos de importes suspendidos pendentes da decisión dos tribunais, así como a débeda xestionada pola área de recadación. Continúa D. Jesús Gascón sinalando que outro indicador de calidade que se considerou importante incluír é o pagamento de xuros de mora pola Administración. Así, indica que o pagamento de intereses aos contribuíntes vén imposto pola normativa, pero que, non obstante, é un campo de actuación mellorable por parte da Axencia Tributaria, xa que, fundamentalmente, os xuros de mora orixínanse por atrasos na tramitación de devolucións e resolucións ou sentenzas desfavorables de que se desprende unha devolución ao contribuínte. Tamén existen casos, onde a marxe de actuación é menor, como acontece coas devolucións derivadas de rectificacións de autoliquidacións. O indicador vai medir a tendencia ao longo dos anos e, agás situacións extraordinarias, espérase que os intereses abonados decrezan, xa que a redución dos mesmos é un claro expoñente dunha maior calidade na prestación dos servizos pola Axencia Tributaria ao axilizar a xestión das devolucións, así como ao aumentar a calidade dos actos administrativos producidos, permitindo incrementar as porcentaxes de estimación de recursos e reclamacións a favor da Administración. Por último, o director Xeral comunica que se introduciu un indicador da eficiencia, que compara o orzamento da organización cos ingresos que xestiona. Engade que este ano o orzamento executado estará arredor de 1.400 millóns de euros e os ingresos xestionados arredor de 213.000 millóns de euros, o que dá unha ratio por debaixo de 0,7, que vén a significar que, por cada 100 euros xestionados, o custo para o Tesouro Público é de 0,7 euros. A pretensión é manter esta taxa estable xa que nos sitúa por diante da media da OCDE e da Unión Europea, e de países do noso medio, como poden ser Francia, Alemaña e Italia. Engade que a Axencia Tributaria estima que o mantemento desta ratio permitiría a recuperación do número de efectivos, o cal sufriu unha redución polo impacto da crise económica. Ademais, informa de que a Axencia Tributaria enfróntase a un escenario de xubilacións realmente preocupante, xa que a media de idade dos seus efectivos está nos 53 anos. Isto implica que se se quere contar cun cadro de persoal preparado e formado cómpre ir convocando os oportunos procesos selectivos.

Prosegue a súa intervención o director Xeral sinalando que, ademais de publicar o Plan Estratéxico e os seus indicadores, tamén se van a publicar os obxectivos anuais. Tamén, a exercicio vencido, darase a coñecer un informe realizado polo Servizo de Auditoría Interna que poña de manifesto o grao de cumprimento dos obxectivos anuais e a evolución dos indicadores plurianuais. Por outra banda, engade que tamén se vai a mellorar a infraestrutura ética da organización, adaptandoa ás novas esixencias internacionais. Así mesmo, D. Jesús Gascón reitera que no Plan tamén se identifican algunhas liñas de traballo considerado prioritarias para os próximos anos. Algunhas tiveron bastante eco mediático, como a proba piloto do borrador do IVE, que tecnicamente é unha pre declaración do modelo 303, ou a comunicación dos datos fiscais ás empresas na campaña do Imposto de Sociedades, do mesmo xeito que vénse facendo co IRPF. Desde a Axencia Tributaria pénsase que estas iniciativas son moi ben recibidas e que hai que avanzar na implantación de asistentes virtuais, de maneira que o contribuínte poida acudir a un autoservizo de información e de consultas que, doutra banda, permitiría liberar de traballo á Dirección Xeral de Tributos. Ademais, vanse a crear as administracións dixitais, de tal xeito que se poida concentrar nelas a atención ao contribuínte por medios telefónicos e telemáticos, sen atención presencial. Doutra banda, indica que no referente ás actuacións de control, vaise pór a énfase na economía mergullada, o software de dobre uso, o incremento da presenza in situ e do número de visitas; na área de recadación, promoveranse traballos máis especializados tales como comparecencias e medidas preventivas, derivacións de responsabilidade, etc., xa que a xestión recadadora é máis matizable; no ámbito de Aduanas actuarase da mesma maneira, xa que unha vez superado o proceso de implantación do Código Aduaneiro, tamén hai que centrarse na implantación do proxecto SILICIE. En definitiva, en todas as áreas de actuación existen actividades que se van a potenciar.

Para finalizar, D. Jesús Gascón sinala que, en relación cos códigos de boas prácticas, o pasado 2 de xullo, no Foro de Asociacións e Colexios de Profesionais Tributarios aprobáronse dous textos, un para as asociacións e colexios e outro para os profesionais tributarios, considerados individualmente. O director Xeral informa de que nos primeiros meses de 2020 a Axencia Tributaria poñerá en marcha o procedemento para xestionar as adhesións e os órganos de dirección das distintas entidades decidirán se se adhiren ou non. Así mesmo, sinala que xa comentou en reunións anteriores que tamén existe a demanda dun código de boas prácticas específico por parte das PEMES e do colectivo de traballadores autónomos, para quen, polas características da súa organización, o Código de Boas Prácticas Tributarias aprobadas neste Foro, non resulta idóneo, xa que está máis orientado ás grandes empresas. Considera que, en realidade haberá un único código, pero adaptado a distintos colectivos. Así mesmo, indica que está claro que o modelo cooperativo segue adiante, estendendose a outros colectivos, o cal vai desembocando nun modelo de control reforzado, baseado na prevención máis que no control a posteriori, e menciona expresamente proxectos como ICAP (International Compliance Assurance Programme) ou os informes de transparencia. Para finalizar comenta que no Plan Estratéxico a relación cooperativa é clave e que, como xa comentou, trátase dun documento aberto, susceptible de modificación, polo que as observacións e suxestións serán moi ben recibidas.

A continuación, D. Jesús Gascón ofrece a palabra a quen desexe intervir.

De seguido toma a palabra D. Ángel Martín Gómez, representante da Telefónica quen, tras comentar que o enfoque do Plan parécelle moi interesante e que será ben recibido, pregunta se, en referencia á relación cooperativa, hai algunha previsión no referente á axilización dos instrumentos de revisión tributaria, como unha ferramenta de facilitación.

O director Xeral contéstalle que a relación cooperativa está entre os proxectos máis emblemáticos do Plan e que, incluso, abórdase a súa dimensión internacional e vanse a impulsar fórmulas para o reforzamento dun modelo de control preventivo bilateral ou multilateral con outros países, xa que sempre será mellor que dous estados actuen de forma coordinada e conxunta, que non despois ter que recorrer a procedementos amigables e demais recursos. Engade que ao final do Plan hai un apartado de carácter divulgativo sobre o impacto do mesmo desde o punto de vista procedimental segundo o perfil do contribuínte. No caso das grandes empresas, sinálase que hai que avanzar cara a un modelo de control reforzado e en tempo real, o que fai necesario abordar o ámbito internacional, sendo os informes de transparencia un instrumento clave. Así mesmo, tamén ao final do Plan indícase que o desenvolvemento de canles bidireccionales colaboradores, como pode ser este Foro, para a unificación de criterios, así como a súa publicación, o reforzamento da certeza xurídica, a prevención e, se é o caso, a finalización dos procedementos con acordo e a resolución anticipada dos conflitos tributarios, constitúen ferramentas que van permitir reforzar o modelo cooperativo. Doutra banda, D. Jesús Gascón sinala que tamén se recolle o impacto da dixitalización da economía e as súas consecuencias tributarias, así como os cambios que introduce nas actuacións da Administración.

A continuación, xa que non se producen máis intervencións, D. Jesús Gascón cede a palabra a Dª. Pilar Jurado, quen vai realizar unha exposición sobre as cuestións máis relevantes do “Despacho centralizado europeo”.

A directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais, apoiando a súa disertación cunha presentación, comeza sinalando que o Código Aduaneiro da Unión (CAU), regulamento de aplicación directa, regula a libre circulación de mercadorías. Así, o despacho centralizado europeo vai supor unha importante simplificación, diminuíndo os trámites aduaneiros e homoxeneizando os procesos, e vai permitir ás empresas que estean autorizadas como operador económico autorizado (OEA) relacionarse cunha única autoridade aduaneira.

A implantación vaise a realizar en dúas fases: A primeira ten que estar finalizada en decembro de 2023 e implica a aplicación do despacho centralizado europeo a todas as mercadorías, agás ás acollidas á PAC e as suxeitas a impostos especiais, e a todos os réximes, con excepción do de tránsito e a importación temporal. En decembro de 2025 ten que estar operativo o envío electrónico da documentación entre as distintas Aduanas, o que vai requirir o desenvolvemento dun novo sistema electrónico de intercambio de información entre os estados membros.

Para finalizar, a directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais manifesta que a mensaxe que quere trasladar é que a Administración aduaneira española comprometeuse coa Comisión Europea a estar na vangarda deste proxecto, de maneira que no ano 2023, que é cando debe estar cumprimentada a primeira fase, aproveitando as funcionalidades do sistema electrónico da Aduana española, a Axencia Tributaria teña xa moi avanzados os desenvolvementos informáticos esixibles na segunda fase, asegurando así, ao estar desde o principio, a súa influencia no desenvolvemento do proceso. Engade que se realizaron xa sesións informativas e que se seguirán facendo e que, se algunha das entidades presentes quere ter unha reunión sobre a materia, pode dirixirse tanto ao delegado Central como a ela mesma. Este ofrecemento vaise a facer extensivo tamén ás empresas que non están representadas neste Foro.

A continuación, xa que non se producen máis intervencións, o director Xeral conclúe a sesión agradecendo a todos os asistentes a súa presenza.