Acta da reunión

Foro de Grandes Empresas

ACTA PLENA 1/2021

Presidenta do Foro de Grandes Empresas

Presidenta da Axencia Estatal de Administración Tributaria - secretaria de Estado de Facenda

D.ª Inés María Bardón Rafael

Vicepresidente do Foro de Grandes Empresas

Director Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria

D. Jesús Gascón Catalán

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Director do Departamento de Xestión Tributaria

D. Gonzalo García de Castro

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais

D.ª Mª Pilar Jurado Borrego

Delegado Central de Grandes Contribuíntes

D. Manuel Trillo Álvarez

Subdirectora xeral de Técnica Tributaria - Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Mercedes Xordán Valdizán

Subdirectora xeral de Coordinación e Xestión – Departamento de Recadación

D.ª Virginia Muñoz Fernández

Membros en representación das Grandes Empresas

ACS

Director Asesoría Fiscal

D. Alfonso Moreno García

AMADEUS IT GROUP SA

Vicepresidente do Consello de administración

D. Jacinto Esclapés Díaz

BANCO SANTANDER

Group Executive Vice President

D.ª Carmen Alonso Peña

BBVA

Director do Departamento Fiscal

D. José María Vallejo Chamorro

LA CAIXA

Director Adxunto Asesoría Fiscal

D. Juan José Lagares Gómez-Abascal

CEPSA

Director Fiscal

D. Alberto Martín Moreno

COFARES

Asesor Consello reitor

D. Luis Valdeolmos González

EL CORTE INGLÉS

Adxunto a Xerencia - Departamento Fiscal

D. José Roberto Barroso Duque

ENDESA

Responsable de Asuntos Fiscais

D.ª María Muñoz Viejo

FCC

Director da Área Fiscal

D. Daniel Gómez-Olano González

IBERDROLA

Directora Global de Fiscalidade

D.ª Begoña García-Rozado González

IBERIA

Spanish Tax Lead

D.ª Cristina Santana Negrín

INDITEX

Director Asesoría Fiscal

D. Andrés Sánchez Iglesias

MAPFRE

Director de Asesoría Fiscal

D. Antonio Lafuente González de Suso

MERCADONA

Director Fiscal

D. Rafael Hilario López Villanueva

MICHELIN

Responsable Fiscal

D.ª Rosa María Peña García

NORFIN HOLDER

Director Asesoría Fiscal

D. José Antonio Gibello Saiz

RENAULT

Fiscalista

D.ª Alejandra Force Jara

Fiscalista

D.ª Almudena Fernández Miguélez

REPSOL

Director Xeral Económico e Fiscal

Luis López-Tello e Díaz Aguado

SEAT

Responsable Fiscal

D.ª Marta Camprubí Rabinad

SIEMENS

Directora de Impostos

D.ª Ana Mª Moreda Galante

TELEFÓNICA

Director Fiscal

D. Ángel Martín Gómez

VODAFONE

Director de Asesoría Fiscal

D. Javier Viloria Gutiérrez

Secretaría Técnica do Foro de Grandes Empresas

Secretaria Técnica

D.ª Rosa María Prieto do Rei

O día 29 de xuño de 2021 celébrase por videoconferencia a vigesimosegunda sesión plenaria do Foro de Grandes Empresas, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

ORDE DO DÍA

1. Apertura da sesión.
2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 17 de novembro de 2020.
3. Cambio da colaboradora da Secretaría Técnica.
4. Planificación e rendición de contas da Axencia Tributaria.
5. Resumo dos distintos grupos de traballo do Foro.
6. Grupo de expertos para a reforma fiscal.
7. Nova Sede da Axencia Tributaria.
8. Próxima convocatoria.
9. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura da sesión

Abre a sesión D.ª Inés María Bardón Rafael, presidenta da Axencia Estatal de Administración Tributaria (Axencia Tributaria) e secretaria de Estado de Facenda, na súa calidade de presidenta do Foro de Grandes Empresas, quen, tras saudar os asistentes e agradecerlles a súa presenza, destaca o papel do Foro como ferramenta de cooperación. Engade que, por iso, é importante manter a periodicidade habitual das súas sesións e continuar tratando temas do máximo interese para todos os participantes. Así mesmo, sinala que se a evolución da crise sanitaria evoluciona como está previsto, é posible que a próxima reunión poídase celebrar presencialmente.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 17 de novembro de 2020

D.ª Inés María Bardón cede a palabra a D.ª Rosa María Prieto do Rei, directora do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais e secretaria Técnica do Foro, quen sinala que a acta da 21ª sesión do Pleno do Foro de Grandes Empresas remitiuse aos integrantes do mesmo e engade que, non habendose recibidas observacións e se non as houbese neste momento, quedaría definitivamente aprobada. Ao non realizarse ningunha observación polos presentes, declara aprobada definitivamente a acta da sesión plenaria do día 17 de novembro de 2020.

3. Cambio da colaboradora da Secretaría Técnica

A presidenta do Foro dá paso ao seguinte punto da orde do día e cede novamente a palabra a D.ª Rosa María Prieto.

A directora do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais comeza a súa intervención lembrando os presentes que D.ª Carmen Alonso Peña, representante do Banco de Santander, leva desempeñando o labor de colaboradora da Secretaría Técnica desde o ano 2015 e destaca a dedicación e o esforzo co que exerceu os labores de coordinación, que lle esixiron moitas horas de intenso traballo. Engade que agradece a D.ª Carmen Alonso o labor realizado e indica que é máis que razoable que haxa un relevo. D.ª Rosa María Prieto propón que, se non hai inconveniente por parte dos asistentes, a función de colaboradora en representación das empresas da Secretaría Técnica comece a desempeñarse por D.ª Begoña García-Rozado González, representante da iberdrola. Xa que non se produce ningunha obxección, apróbase a proposta. Engade que reitera o seu agradecemento a D.ª Carmen Alonso e dá a benvida no cargo a D.ª Begoña García-Rozado.

De seguido toma a palabra D.ª Carmen Alonso quen agradece aos presentes o apoio que lle prestaron durante estes anos no desenvolvemento das súas funcións como colaboradora da Secretaría Técnica. Engade que o seu obxectivo sempre foi que o Foro seguise sendo un marco de cooperación efectivo, incluso na situación tan excepcional vivida nestes últimos tempos debido á pandemia sanitaria, durante os cales continuou promovendo a celebración das reunións dos grupos de traballo e das sesións plenarias. Por último, sinala que seguirá participando no Foro como representante do Banco de Santander e ofrece a D.ª Begoña García Rozado o seu apoio e colaboración no desempeño das súas novas funcións.

A continuación, D.ª Begoña García-Rozado declara que se pon a disposición de todos os participantes do Foro.

Para finalizar con este punto da orde do día, a presidenta do Foro agradece a ambas as dúas a súa dedicación e dispoñibilidade.

4. Planificación e rendición de contas da Axencia Tributaria

D.ª Inés Bardón dá paso ao seguinte punto da orde do día e sinala que do seu desenvolvemento vaise a ocupar o director Xeral da Axencia Tributaria. Engade que neste punto se van a compartir importantes cuestións en relación co Plan Estratéxico e en materia de transparencia.

D. Jesús Gascón inicia a súa exposición comentando que vai apoiar a súa intervención cunha presentación en power point sobre los instrumentos de la Agencia Tributaria en planificación y rendición de cuentas. Añade que la Agencia Tributaria está haciendo un esfuerzo en transparencia publicando, tanto en la web de la organización como en el portal de la transparencia, su planificación y resultados. Así, indica que en este punto del orden del día va a realizar un resumen de los aspectos más destacados de los siguientes documentos: el Plan estratégico de la Agencia Tributaria y su adenda, las directrices generales del Plan Anual de Control Tributario y Aduanero de 2021 que fueron publicadas en el BOE del pasado 1 de febrero, el Plan de objetivos 2021, el Componente 27 del Plan de Recuperación, Transformación y Resiliencia relativo a la prevención y lucha contra el fraude fiscal, la evaluación TADAT, promovida polo Fondo Monetario Internacional (FMI), á que se someteu a Axencia Tributaria e que permite coñecer o grao de aliñación dunha Administración en relación coas consideradas mellores prácticas internacionais, e, por último, os informes elaborados polo Servizo de Auditoría Interna (SAI) referidos, respectivamente, á evolución dos indicadores plurianuais do Plan Estratéxico e ao grao de cumprimento dos obxectivos no ano 2020. A continuación D. Jesús Gascón desenvolve brevemente as cuestións mencionadas:

1. Plan Estratéxico da Axencia Tributaria 2020-2023 e addenda: D. Jesús Gascón sinala que o Plan Estratéxico está en vigor para o período 2020-2023, pero que, aínda que o ano 2020 non se pode considerar un exercicio “normal” por motivos de sobra coñecidos, cando unha organización dispón dunha planificación estratéxica, por catastróficas que sexan as circunstancias, o consecuente é manter a planificación plurianual axustandoa ás circunstancias de cada momento. Así, a Axencia Tributaria aprobou unha addenda ao Plan Estratéxico para o ano 2021, de que se poden destacar as seguintes cuestións:

   • No ámbito de xestión económica preténdese homoxeneizar os procedementos de contratación da Axencia Tributaria, así como analizar o seu actual sistema de financiamento, o cal presenta certas peculiaridades que a diferencian do resto de órganos da Administración, xa que o orzamento inicial se incrementa con xeracións de crédito pola participación da Axencia Tributaria na recadación por actos de liquidación e xestión recadadora.

   • No referente á asistencia técnica a outros organismos hai que destacar o esforzo que está realizando a Axencia Tributaria, non só con recursos humanos, na implantación do novo modelo de xestión informática da Dirección Xeral de Tributos e dos tribunais económico-administrativos, desenvolvendo unha estratexia conxunta coa que se pretende a integración dos sistemas de información dos tres organismos nas mesmas infraestruturas tecnolóxicas, mantidas e desenvolvidas polo Departamento de Informática Tributaria.

   • En materia de información e asistencia éstáse desenvolvendo un novo sistema para a emenda de erros misións en autoliquidacións presentadas a fin de axilizar a xestión das rectificacións, xa que, actualmente, as mesmas, por razóns xurídicas e prácticas, tramítanse dunha forma máis parecida á dos recursos que á das declaracións, cando en realidade a maior parte das rectificacións son segundas ou ulteriores declaracións que modifican a inicialmente presentada. Doutra banda, na área de Recadación éstánse reforzando os servizos telefónicos, así como os prestados a través da app da Axencia Tributaria, de maneira que o contribuínte cun só clic poida pagar as súas débedas, solicitar adiamentos e fraccionamentos, etc.

   • No ámbito das actuacións preventivas éstáse traballando en varias iniciativas, tales como:

     • A posta en marcha dun sistema de predición de erros na confección das declaracións de IRPF mediante un sistema de avisos tendentes a que o contribuínte recapacite sobre unha determinada acción que está realizando e non cometa un erro que posteriormente podería dar lugar a unha actuación de comprobación. Trátase dunha experiencia nova e é pronto para facer balance, pero espérase que o resultado sexa positivo e minimícense os erros misións inadvertidamente polos contribuíntes.

     • Éstáse traballando na elaboración de ferramentas de análise que permitan a explotación sistemática da información do Índice Único Notarial (IUN).

     • Potenciación da relación cooperativa mediante a posta en marcha e consolidación dunha canle de consultas para as asociacións e colexios de profesionais tributarios adheridos ao Código de Boas Prácticas.

     • Éstánse realizando tarefas de adaptación para a implantación das novas figuras impositivas (Imposto sobre as Transaccións Financeiras e Imposto sobre Determinados Servizos Dixitais).

   • No referente ás actuacións en materia de control da fraude tributario e aduaneiro, destácanse as seguintes:

     • Na área de Inspección, as visitas virtuais (VIVI) son xa unha alternativa real e, nestes momentos, formalizáronse 6.000 dilixencias, o que implica que este sistema, aínda sendo voluntario para os intervenientes, está tendo unha significativa utilización. A previsión é estender este instrumento ás demais áreas de actuación da Axencia Tributaria. Así mesmo, éstáse implantando un sistema de retroalimentación en relación coa información obtida sobre os motivos de regularización das actuacións inspectoras a fin de avaliar a adecuación da regularización efectuada cos motivos de selección dos contribuíntes a inspeccionar. Doutra banda, a Axencia Tributaria está impulsando a implantación de solucións tecnolóxicas efectivas que permitan combater a fraude fiscal provocada pola utilización de software de dobre uso.

     • En materia de comercio electrónico éstánse reformulando as estratexias de xestión tributaria e control a fin de asegurar un tratamento equilibrado das actividades realizadas a través de e-commerce en relación con aquelas que se realizan dun xeito convencional. Estas medidas comportan grandes implicacións no ámbito de aduanas e no IVE.

     • Éstáse avanzando na liña estratéxica de nacionalización do control tributario e aduaneiro a fin de incrementar a eficiencia das actuacións de control, como, por exemplo, determinadas competencias no despacho aduaneiro.

2. Directrices xerais do Plan Anual de Control Tributario e Aduaneiro de 2021: o director Xeral da Axencia Tributaria comenta que, xa que son de sobra coñecidas por todos os presentes, só vai reiterar que se publicaron no BOE do pasado día 1 de febreiro.

3. Plan de obxectivos 2021: D. Jesús Gascón sinala que a súa finalidade é representar numericamente todas as actuacións previstas pola Axencia Tributaria e que, dada a pluralidade das mesmas, faise necesario utilizar distintas magnitudes para a súa medición (número de actuacións, porcentaxes, días, etc.). Engade que está estruturado en tres bloques, onde se recollen as actuacións de asistencia ao contribuínte, as de prevención da fraude tributario e aduaneiro, e as de control. Así mesmo, sinala que nos obxectivos prévése o seguimento da evolución dos ingresos tributarios brutos e netos xa que, a nivel tributario, este é o principal indicador para o seguimento da aplicación do sistema tributario. Así, o director Xeral reitera que, no primeiro bloque, asistencia ao contribuínte, utilízanse diversas magnitudes para medir os indicadores, dada a diversidade dos mesmos. Engade a modo de exemplos que a utilización dos asistentes virtuais mídese en número, o tempo de tramitación de recursos, en días, e o tempo medio de espera na utilización dos servizos telefónicos, en segundos. No referente ao segundo bloque, actuacións de prevención da fraude tributario e aduaneiro, sinala que está previsto realizar melloras na calidade da información do censo. Así mesmo, destaca que un indicador moi significativo é o da calidade da información internacional facilitada á Administración tributaria española por países tanto da Unión Europea como do medio da OCDE. Engade que por veces os datos non son incorporables aos sistemas de información da Axencia Tributaria, necesitando dalgunha elaboración. Así, o obxectivo é lograr que un 85% dos mesmos sexa procesable e utilizable directamente tanto nas campañas informativas coma nas análises de riscos. Doutra banda, tamén dentro do segundo bloque de actuacións mídese o número de actuacións a realizar en materia de aduanas e impostos especiais. Por último e en relación co terceiro bloque, actuacións de control da fraude tributario e aduaneiro previstas para 2021, D. Jesús Gascón destaca o seguinte:

   • Na área de control de tributos internos, as actuacións diferéncianse segundo a súa tipoloxía (comprobación, investigación, etc.), así como en función do órgano que as vai a realizar (órganos do Departamento de Xestión Tributaria, das Unidades de Xestión de Grandes Empresas, etc.), o que ocasiona a disparidade no número das mesmas, xa que unhas correspóndense con controis extensivos e outros con controis selectivos.

   • No apartado 4, recóllense os distintos tipos de actuacións de control aduaneiro, dos Impostos Especiais e Ambientais.

   • No ámbito de recadación, diferénciase entre actuacións de control recadador e actuacións de investigación recadadora, reflectindose no apartado 5 do Plan de Obxectivas actuacións de carácter selectivo, de aí que o número non sexa moi elevado.

   • O apartado 6, referido á xestión recadadora de débedas, recolle os importes xestionados pola Axencia Tributaria durante o exercicio, así como os ingresos previstos derivados das actuacións recadadoras de carácter selectivo recollidas no apartado 5.

   Para finalizar con esta cuestión, D. Jesús Gascón indica que, a fin de non estenderse na súa intervención, non se vai a referir aos ingresos tributarios xa que son obxecto de seguimento nos informes mensuais que publica a Axencia Tributaria.

4. Compoñente 27 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia relativo á prevención e loita contra a fraude fiscal: o director Xeral sinala que se vai a referir ao compoñente 27 do Plan porque é o que está máis directamente relacionado coa actividade da Axencia Tributaria, aínda que non é o único, xa que o compoñente 28 refírese á reforma do sistema tributario e á aplicación da mesma. Engade que das medidas contidas no compoñente 27, que foron comunicadas á Comisión Europea, quere destacar as seguintes:

   • Aprobación do proxecto de Lei de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal.

   • Modernización da Axencia Tributaria: as principais liñas de actuación son incremento do seu cadro de persoal, investimentos para a adaptación da organización ao ámbito dixital e adopción dunha estratexia decidida que permita facer fronte á economía mergullada e á brecha fiscal.

   • Potenciación dos servizos de asistencia ao contribuínte: é un dos eixes principais do Plan Estratéxico 2020-2023 e está previsto que a Axencia Tributaria leve a cabo as seguintes iniciativas:

     • Implantación das Administracións de Asistencia Dixital Integral (ADI) dirixidas a prestar servizos de información e asistencia por medios electrónicos utilizando canles non presenciais. Na Axencia Tributaria iniciouse esta experiencia e, aínda que é pronto para facer balance, todo apunta a que esta iniciativa está contando cun éxito considerable.

     • Avanzar na posta a disposición dos contribuíntes dos borradores das declaracións de IRPF  e de IS, así como mellorar os datos fiscais que se lles facilitan.

     • Culminación do servizo de axuda para a confección do modelo 303.

     • Mellorar a importación dos datos consignados nos libros rexistro, para os efectos de IRPF.

   • Impulso do modelo de relación cooperativa cos contribuíntes, así como da asistencia a xuíces e tribunais na loita contra a fraude fiscal. Así, en relación co modelo de relación cooperativa, a Axencia Tributaria facilitou á Comisión Europea como indicador de seguimento desta iniciativa o número de informes de transparencia que presentan as grandes empresas.

   • No plano internacional e dado a importancia da cooperación administrativa con fins tributarios, avanzarase no desenvolvemento dunha explotación sistemática da información obtida a través a utilización dos instrumentos bilaterais e multilaterais de cooperación.

5. Avaliación TADAT , promovida polo Fondo Monetario Internacional (FMI): O director Xeral sinala que con esta análise trátase de contrastar o grao de aliñamento das actuacións da Axencia Tributaria en relación coas boas prácticas internacionais. Engade que do mesmo despréndese o seguinte:

   • Na maioría das áreas avaliadas pódese apreciar unha clara sintonía co resto de países, tales como información e asistencia ao contribuínte, modelo de enderezo por obxectivos articulados a partir de instrumentos de planificación, xestión eficaz de riscos, actuacións de control, etc.

   • Existen ámbitos en que, das cualificacións obtidas, despréndese a necesidade de reflexionar e traballar a fin de superar debilidades nalgúns aspectos dos mesmos. Como exemplos pódense citar os seguintes:

     • a análise da brecha de cumprimento só realízase para o IVE no marco da Unión Europea e non se leva a cabo para os impostos directos;

     • a resolución dunha porcentaxe dos recursos de reposición excede o tempo de referencia;

     • existe un certo atraso nas devolucións de IVE, aínda que se axilizaron as correspondentes ao SII e á REDEME ;

     • certo atraso na publicación dos plans e programas, aínda que neste ámbito se está emendando as deficiencias co esforzo en transparencia que se está realizando.

     Non obstante, D. Jesús Gascón sinala que non sempre o feito de non coincidir nalgún aspecto coas prácticas internacionais pódese traducir como que se estea facendo algo mal; ás veces, simplemente, optouse por unha vía diferente. Un exemplo sería o feito de que a imputación contable de pagamentos de impostos realízase quincenalmente, mentres que noutros países se produce inmediatamente. Engade que no noso país este indicador vai máis alá do que é a actividade da Axencia Tributaria e ten máis relación co sistema financeiro.

6. Informes elaborados polo Servizo de Auditoría Interna (SAI) en cumprimento da Lei 19/2013, do 9 de decembro, de transparencia, acceso á información pública e boa goberno referido á evolución dos indicadores plurianuais do Plan Estratéxico e ao grao de cumprimento dos obxectivos no ano 2020, respectivamente: D. Jesús Gascón indica que, en primeiro lugar, quere reiterar que o ano 2020 foi atípico e que a actividade da Axencia Tributaria estivo moi condicionada pola pandemia. Doutra banda, sinala que, en relación co primeiro informe do Servizo de Auditoría Interna, a fin de realizar unha análise homoxénea e consistente no tempo, non se tiveron en conta os resultados motivados por circunstancias extraordinarias, como por exemplo os intereses pagos como consecuencia da declaración de inconstitucionalidade do Real decreto Lei 2/2016, do 30 de setembro, polo que se introducen medidas tributarias dirixidas á redución do déficit público, en relación co pagamento fraccionado do Imposto sobre Sociedades. Así, indica que do informe quere destacar as seguintes cuestións:

   • Evolución do cumprimento voluntario: D. Jesús Gascón indica que, comparando a evolución das bases impoñibles agregadas dos diferentes impostos coa da demanda interna nominal, unha vez eliminada a incidencia doutros factores como os cambios normativos ou os impactos transitorios de fallos xudiciais, pódese dicir que, aínda que se producise unha caída do 7,9 %das bases impoñibles agregadas con respecto ao exercicio anterior, esta é inferior á do PIB e á da demanda interna. Así, pódese concluír que o comportamento do cumprimento voluntario dos últimos 5 anos foi positivo, xa que en 2020 as bases impoñibles experimentaron unha caída inferior á sufrida pola economía.

   • Efectos inducidos no cumprimento voluntario polas actuacións da Axencia Tributaria: exceptuando as sociedades e grupos adscritos á Delegación Central de Grandes Contribuíntes (en que se produce unha gran variabilidade de resultados entre anos debido á internacionalización e a reestruturacións empresariais que dificultan que as comparativas entre exercicios sexan homoxéneas), observouse que os contribuíntes inspeccionados nos exercicios 2014, 2015, 2016 e 2017 incrementan os seus ingresos entre un 25 e un 30 %, mentres que o crecemento medio para o conxunto de contribuíntes sitúase entre un 11 e un 17 %. D. Jesús Gascón engade que este tipo de análise reviste unha gran complexidade, pero que o obxectivo é estender a outras áreas de actuación a medición dos efectos inducidos. Así, sinala que a mellora inducida no cumprimento voluntario incide nos resultados das actuacións de control, magnitude que tradicionalmente se utilizou para a medición do desempeño da Axencia Tributaria, o que fai necesario buscar novas vías a fin de ilustrar o esforzo que se está realizando en materia de prevención e o seu impacto no resto de actuacións. Ademais, indica que, tendo en conta que a estratexia da organización é a mellora do cumprimento voluntario, optouse por excluír do cómputo os resultados extraordinarios, e non só a parte extraordinaria dos mesmos deixandoos na media, o que se traduce cuantitativamente en que as regularizacións practicadas pola Axencia Tributaria supuxeron arredor de 8.000 millóns de euros.

   • Mellora da eficiencia: D. Jesús Gascón sinala que a eficiencia se calcula dividindo, para un exercicio concreto, o custo orzamentario da Axencia Tributaria entre os impostos que xestiona. Así, engade que as organizacións de referencia se moven nunha ratio comprendida entre 0,7 e 0,8 euros por cada 100 euros xestionados. Pola súa banda, a Axencia Tributaria en 2019 obtivo unha ratio do 0,67 %, mentres que, en 2020, aínda que o custo orzamentario se mantivo estable, debido á considerable caída dos ingresos tributarios a consecuencia da pandemia, non se puido conseguir o obxectivo de non superar o 0,7 %, habendose situado no 0,77 %. Doutra banda, o director Xeral comenta que ocorreu o mesmo no resto de países e que, dada a excepcionalidade do exercicio 2020, espérase que, en 2021, co aumento dos ingresos tributarios, este indicador volva estar por debaixo do 0,7 %.

   • Débeda gestionable: D. Jesús Gascón indica que, aínda que a obxectiva prevista era chegar ao 80 %da débeda gestionable neta en executiva (arredor de 30.000 millóns de euros), finalmente lográronse uns bos resultados e xestionouse o 90 % (arredor de 27.500 millóns de euros). Engade que, para realizar unha análise correcta deste indicador, hai que ter en conta que do total de débeda pendente (arredor de 42.000 millóns de euros), algo menos de 5.000 millóns están suspendidos por procesos concursais e 12.000 millóns éstáno por recurso ou reclamación. No referente á evolución dos procesos concursais, a cifra foi decrecendo desde 2014 pero, debido á crise económica provocada pola pandemia, espérase que en 2021 prodúzase un repunte. Doutra banda, os importes suspendidos por recurso ou reclamación pon de manifesto que este indicador está moi relacionado con outros dous: a conflitividade tributaria e o pagamento de intereses.

   • Conflitividade tributaria: o director Xeral sinala que en 2020 houbo unha redución en 600 millóns da débeda suspendida por recurso ou reclamación, o que en principio é un bo dato, aínda que haberá que esperar a 2021 para ver se a tendencia se consolida. Engade que, dos 12.000 millóns de euros, aproximadamente a metade corresponden a actuacións de comprobación da Delegación Central de Grandes Contribuíntes e, ademais, o 40% deses 6.000 millóns de débeda leva suspendido máis de 5 anos, o que denota un problema nos tempos de resolución das reclamacións económico-administrativas  e dos recursos contencioso-administrativos, a pesar do esforzo que se está realizando para apoiar os tribunais económico-administrativos. Por outra banda, D. Jesús Gascón indica que a conflitividade relativa, en termos de número de recursos ou REA interpostos, é dun 1,72 %e considerando só estas últimas a porcentaxe é dun 0,7, que, pola súa parte, en termos absolutos tradúcese en 132.000 REA presentada en 2020, o dato máis baixo en moitos anos, aínda que xa que houbo unha forte caída das liquidacións efectuadas, é lóxico que tamén diminúan as reclamacións. Neste sentido, pódese afirmar que en 2020 a conflitividade baixou en termos absolutos e mánténse en termos relativos. Doutra banda, sinala que neste indicador se inclúen os actos anulados como consecuencia da estimación total ou parcial das pretensións dos recorrentes, incluídas as baseadas en criterios formais. Así, tendo en conta que a litixiosidade é moi baixa nalgúns ámbitos, como o censual ou o recadador, a porcentaxe de anulación dos actos ditados por órganos de xestión tributaria é do 1,29 %, mentres que o dos ditados polos órganos de inspección é do 4,48 %, acadando un 18,90 % no caso das actas de desconformidade. Engade que destes datos despréndese que, na medida en que as actas de desconformidade como forma de finalización dos procedementos inspectores mantéñase nunha porcentaxe baixa, tamén a conflitividade diminúe. Para concluír este punto, o director Xeral sinala que, aínda que as estimacións dos tribunais non son xeneralizadas, as causas de impugnación e os motivos de estimación total ou parcial merecen unha análise e estudo por parte da Axencia Tributaria a fin de mellorar a calidade e motivación dos actos administrativos emitidos e así reducir a conflitividade.

   • Redución dos intereses pagos: D. Jesús Gascón apunta que a Axencia Tributaria paga xuros de mora por varios motivos, como, por exemplo, a devolución de ingresos indebidos, aínda que a maioría responden á anulación de actos administrativos e atrasos na tramitación de devolucións. Engade que a evolución desde o ano 2014 dos intereses pagos, sen considerar os satisfeitos como consecuencia de circunstancias extraordinarias que desvirtuarían a comparativa, tales como a xa citada declaración de inconstitucionalidade do Real Decreto-lei 2/2016 que afectou aos pagamentos fraccionados do Imposto sobre Sociedades, presenta unha curva descendente, a pesar de que as solicitudes de devolución se foron incrementando ano tras ano. Así, sinala que no ano 2020 a evolución deste indicador foi consistente co obxectivo marcado no Plan e mantivo a redución dos últimos anos.

   De seguido D. Jesús Gascón, en relación co informe do Servizo de Auditoría Interna relativo ao cumprimento dos obxectivos no ano 2020, sinala que o primeiro que se explica no mesmo é o atípico que foi o devandito exercicio e que, evidentemente, esta circunstancia viuse reflectida na actividade ordinaria da Axencia Tributaria. Engade como exemplo que as restricións operativas provocaron que a 1 de xuño de 2020 o número de notificacións emitidas pola Axencia Tributaria reducísese nun 43,6 %respecto do mesmo período do ano anterior, aínda que, coa continuación progresiva das actuacións e a volta que hai que notificar, a fin de ano a caída quedou nun 9,5 %, caída que en termos homoxéneos pódese situar no 5 %, xa que no ano 2019 emitíronse un considerable número de notificacións como consecuencia da exención das prestacións por maternidade. Así mesmo, ante a incerteza provocada pola pandemia, o Enderezo da Axencia Tributaria decidiu reducir de maneira significativa as referencias que hai que cumprir na maioría dos indicadores do Plan de Obxectivos respecto das inicialmente previstas e, unha vez que se foi recuperando a actividade ordinaria, optouse por manter os indicadores fixados sen volver actualizaros, xa que as incógnitas seguían sendo considerables e, ademais, considerouse preferible recuperar o ritmo de traballo de forma paulatina sen forzar o normal funcionamento das oficinas nunha situación aínda afastada da normalidade. Así, indica que do informe do SAI vai destacar as seguintes cuestións:

   • En termos de número de actuacións, a caída interanual foi dun 4,7 %, aínda que non foi homoxénea, variando segundo o tipo de procedemento.

   • As actuacións nos procedementos de control extensivo levados a cabo polos órganos de xestión tributaria fóronse recuperando a partir do mes de xuño e houbo un lixeiro incremento, do 0,9 %, respecto do ano anterior, aínda que dun xeito desigual, xa que o control das actividades económicas reduciuse nun 2,4 %.

   • As actuacións inspectoras rexistraron unha caída do 5,7 %con respecto a 2019 debido á suspensión dos prazos dos procedementos durante varios meses e a que, unha vez que se reemprenderon, a Axencia Tributaria considerou preferible que durante o segundo semestre as actuacións desenvolvésense seguindo a súa dinámica habitual.

   • No ámbito de aduanas e impostos especiais a caída foi do 8 %debido ao importante descenso nas importacións e exportacións, co conseguinte impacto no número de actuacións de control realizado.

   • Na área de recadación a caída interanual foi do 11 %debido ao peso neste indicador das actuacións de control selectivo mediante comparecencia que, por razóns sanitarias, reducíronse en 2020 de maneira drástica.

   • No referente aos asistentes virtuais, o do IVE, converteuse no hexemónico en detrimento doutros servizos on line .

   • A asistencia telefónica medida polo porcentaxe de chamadas atendidas supuxo un cumprimento do 74,74 %debido ao incremento da demanda provocada polo peche das oficinas que, nun primeiro momento, non puido ser atendida, aínda que aos poucos se foi normalizando a situación e o ano finalizou con bos resultados.

   • No relativo á axilización da xestión, os prazos medios de resolución dos recursos estiveron por debaixo dos resultados esperados e así reflectiuo tamén a autoavaliación TADAT . D. Jesús Gascón engade que en 2021 vanse a priorizar as actuacións que favorezan o cumprimento deste indicador.

   • No tocante á os indicadores censuais e aos de actuacións preventivas e de control no ámbito aduaneiro, todos superaron o 100 %.

   • En materia de actuacións de control de tributos internos, tamén se superou o 100 % en todos os indicadores, agás en auxilio xudicial debido a unha menor demanda polos órganos xudiciais deste tipo de actuacións de colaboración a causa da situación de pandemia.

   • En termos de resultados a porcentaxe de cumprimento das previsións recadadoras acadou un 98 % debido ao impacto negativo da pandemia na economía e o seu reflexo nos ingresos tributarios.

Para finalizar a súa exposición D. Jesús Gascón reitera que a Axencia Tributaria está realizando un esforzo en transparencia e que os documentos aos que se referiu foron obxecto de publicación no portal de transparencia e na páxina web da Axencia Tributaria, e remitidos ao Parlamento.

De seguido, D.ª Inés Bardón agradece ao director Xeral a súa intervención e engade que, na súa opinión, a Axencia Tributaria está facendo un exercicio de excelencia en materia de transparencia, non só pola publicación dos seus resultados, senón tamén sometendose a mecanismos tan esixentes como a autoavaliación TADAT , a fin de identificar os puntos críticos en que cómpre mellorar. Doutra banda, sinala que incrementar a transparencia das organizacións é unha esixencia xeral da cidadanía e que, neste sentido, e, xa que este Foro se basea na cooperación, sería desexable que tamén por parte das empresas fixésese este exercicio de transparencia e puxésense en común as perspectivas e liñas de actuación nesta materia.

A continuación, a secretaria de Estado ofrece a palabra aos asistentes e xa que non se produce ningunha intervención, dá paso ao seguinte punto da orde do día.

5. Resumo dos distintos grupos de traballo do Foro

O director Xeral da Axencia Tributaria indica que os grupos de traballo do Foro continuaron coa súa actividade habitual e cada un deles celebrou dúas reunións durante o primeiro semestre de 2021.

De seguido, cede a palabra a D. Gonzalo García de Castro, director do Departamento de Xestión Tributaria, a fin de que comente os temas principais que se abordaron no grupo de traballo para a Análise e racionalización de cargas fiscais indirectas.

D. Gonzalo García de Castro sinala que nas reunións do grupo de traballo tratáronse as seguintes cuestións:

• O estado de desenvolvemento das estratexias para a posta en funcionamento e aplicación do Imposto sobre as Transaccións Financeiras e sobre Determinados Servizos Dixitais, así como os seus modelos (604 e 490, respectivamente).

• Os novos modelos 234, 235 e 236 vinculados á DAC 6.

• En relación coa campaña do Imposto sobre Sociedades 2020 destacáronse as melloras en relación cos datos fiscais postos a disposición dos contribuíntes, así como a inclusión da posibilidade do seu traslado á declaración. Así mesmo, sinalouse que nunha Administración tributaria moderna cumpría modificar as estratexias no control da aplicación dos tributos, transformando os tradicionais controis tributarios a posteriori en controis preventivos a priori, mediante o desenvolvemento e impulso dos servizos de asistencia ao contribuínte na confección das súas declaracións, de maneira que se minimizasen as discrepancias.

• No referente aos servizos de axuda do IVE sinalouse que co Pre303 practicamente todas as grandes empresas dispuñan dos seus libros rexistro agregados e un precálculo da autoliquidación, baseado na información fornecida a través do SII. Ademais, indicouse que se incorporara a posibilidade de acceder desde a propia autoliquidación aos recadros correspondentes do modelo 036 ou 037 no caso de que se necesitase realizar algunha modificación nos datos censuais.

Para finalizar, o director do Departamento de Xestión Tributaria comenta que se espera que o día 1 de xullo estea dispoñible o localizador de entregas de bens e prestación de servizos adaptados ás modificacións normativas do IVE sobre as actividades transfronteirizas de comercio electrónico entre empresas e consumidores finais. Así mesmo, solicita aos presentes que se utilice e infórmese á Axencia Tributaria das incidencias que puidesen detectarse, xa que, entre o réxime da Unión, o réxime exterior e o réxime de importación, a situación no ámbito do IVE é tremendamente complexa. Doutra banda, lembra os presentes que teñen dispoñibles outras ferramentas virtuais, tales como a calculadora de pro ratas, a calculadora de sectores diferenciados, o localizador de entregas de bens e prestación de servizos “tradicionais”, etc., e todo incardinado nun sistema que posibilita a obtención de respostas escritas, o que redunda nunha maior seguridade xurídica.

A continuación toma a palabra D.ª Mercedes Xordán Valdizán, subdirectora xeral de Técnica Tributaria do Departamento de Xestión Tributaria, para recalcar, respecto da campaña do Imposto sobre Sociedades que comeza o 1 de xullo, que este ano se incrementou a cantidade de datos fiscais que se ofrecen ao contribuínte e que cóbrega especial importancia a información solicitada relativa á desagregación de axustes do resultado contable, cuxa achega neste exercicio xa é obrigatoria. Neste sentido, reitera que a Axencia Tributaria está a disposición dos asistentes para aclarar calquera dúbida e comenta que, de feito, a algunhas empresas xa se lles proporcionaron solucións aos problemas que foron comunicando. Doutra banda, con respecto ao IVE, comenta que a partir de xullo vai estar dispoñible o servizo de carteira de cotas a compensar, cuxa implantación resultou moi custosa, xa que vai contar cun sistema de validacións para evitar erros e que así as declaracións tanto mensuais coma trimestrais teñan coherencia neste apartado coas de exercicios anteriores.

De seguido D. Jesús Gascón agradece a D. Gonzalo García de Castro e a D. ª Mercedes Xordán as súas intervencións e cede a palabra a D. Javier Hurtado Puerta, director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, a fin de que comente a actividade do grupo de traballo de Análise da normativa tributaria e de redución da conflitividade .

D. Javier Hurtado inicia a súa exposición comentando que durante o primeiro semestre celebráronse dúas reunións do grupo de traballo, concretamente os días 18 de marzo e 25 de maio, e que ambas as dúas desenvolvéronse nun ambiente moi frutífero onde todos os asistentes puideron compartir abertamente os seus puntos de vista sobre os asuntos tratados, o que, na súa opinión, é moi enriquecedor para todas as partes. Engade que nas dúas sesións contouse coa participación de representantes da Dirección Xeral de Tributos e que se trataron, entre outras, as seguintes cuestións:

• En relación coas notas informativas que a Axencia Tributaria publica na súa páxina web co fin de dar publicidade xeral ao criterio da Administración en determinados asuntos, comentáronse as seguintes:

  • Nota sobre a regularización íntegra no caso do IVE : recolle a xurisprudencia vixente en orde a que as comprobacións administrativas deben tender á regularización completa da situación tributaria e non só á visión dun dos suxeitos pasivos afectados por unha desaxeitada repercusión de IVE. Así, aclárase como débese calcular a devolución do ingreso indebido e como débese practicar esta a favor do contribuínte que soportou indebidamente esa cantidade sen ter a obriga de facero, nin tampouco o dereito á dedución, sempre que o devandito importe fose ingresado no Tesouro Público polo seu provedor.

  • Nota sobre diversas cuestións relativas ao rango de plena competencia en materia de prezos de transferencia: clarifica como debe pautarse a comprobación dos rangos de valores por parte dos órganos de inspección, de maneira que as empresas poidan coñecer a técnica de traballo; é dicir, dada a imposibilidade de determinar nunha nota desta natureza cal é o valor aplicable a cada caso, na mesma recóllese o procedemento que hai que seguir para a determinación do prezo de transferencia, de xeito que poida ser asumible por parte da Administración tributaria.

• En materia xurisprudencial abordáronse as seguintes cuestións:

  • En relación cos descontos por financiamento de vehículos, a resolución do Tribunal Económico Administrativo Central, do 21 de outubro de 2020, conclúe que o desconto, na medida en que sexa satisfeito ao vendedor de automóbiles por un terceiro, é parte do prezo e forma parte da base impoñible do IVE.

  • Con respecto á cesión de vehículos a empregados para o seu uso privado, a sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea, do 20 de xaneiro de 2021 (asunto C-288/19), analiza a regra de localización do feito impoñible e establece que se unha empresa se deduciu o IVE dos vehículos que, posteriormente, cede aos seus empregados, dá lugar a unha autorepercusión do IVE en termos de autoconsumo ou, no caso de que se produza unha cesión definitiva, dá lugar a unha repercusión inversa do IVE.

  • No concernente á deducibilidade dos xuros de mora no Imposto de Sociedades, a sentenza do Tribunal Supremo do 8 de febreiro 2021 considerou que non é contraria ao ordenamento xurídico ao non estar incluídos na letra f) do artigo 15 da Lei do imposto. Na reunión sinalouse que a Axencia Tributaria, que estivera seguindo un criterio distinto, xa estaba aplicando a sentenza, incluso chegando ao aplanamento naqueles casos en que a regularización versaba exclusivamente sobre este asunto. Doutra banda, as empresas propuxeron na reunión se esta sentenza sería extensible á litixiosidade existente en relación coa deducibilidade da retribución dos administradores; o representante do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria contestou que non era extrapolable. Así mesmo, tamén se comentou que esta sentenza presentaba unha aparente contradición coa sentenza do Tribunal Supremo do 3 de decembro de 2020 que declaraba que os xuros de mora satisfeitos pola Administración non estaban suxeitos a tributación no IRPF dado o seu carácter indemnizatorio.

  • No referente á sentenza da Audiencia Nacional do 11 de decembro de 2020 relativa ao exercicio de opcións tributarias e compensación de bases impoñibles negativas (BIN), a mesma establece que se pode exercer a opción á compensación de bases negativas no curso dunha rectificación de autoliquidación. Aclarouse polo representante do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria que esta sentenza fora obxecto de recurso de casación por parte da Administración, por considerara contraria á resolución do TEAC.

Para finalizar, D. Javier Hurtado sinala que no curso das reunións tratáronse tamén as seguintes materias:

• O representante da Dirección Xeral de Tributos comentou que se estaban preparando senllas resolucións interpretativas relativas aos feitos impoñibles e á forma de liquidar o Imposto sobre as Transaccións Financeira e o Imposto sobre Determinados Servizos Dixitais. O director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria engade que as devanditas notas xa están publicadas e que contribúen a aclarar unha serie de dúbidas que se propuxeran na aplicación dos devanditos impostos.

• Sinalouse que se publicara na web da Axencia Tributaria o informe da Comisión Consultiva sobre conflito na aplicación da norma (conflito número 2) en relación coa non deducibilidade de perdas derivadas da ampliación de capital dunha filial.

D. Jesús Gascón agradece ao director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria a súa intervención e cede a palabra a D. Pilar Jurado Borrego, directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais, quen vai comentar os asuntos tratados nas reunións do grupo de traballo de Impostos Especiais.

D.ª Pilar Jurado comenta que nas reunións dos grupos de traballo abordáronse entre outras as seguintes modificacións normativas:

• Directiva 2020/262: expuxose que, a raíz desta Directiva, que substituirá a actual Directiva 2008/18, a Comisión Europea debía establecer uns limiares máximos comúns para as minguas autorizadas no trasporte , é dicir, aquelas que poden producirse sen necesidade de xustificación nos movementos intracomunitarios de mercadorías suxeitas a impostos especiais. Así mesmo, sinalouse na reunión que a situación entre os países era moi diferente, xa que algúns tiñan previsto unha porcentaxe de dedución, como no caso de España, e outros non. Engadiuse que a Axencia Tributaria estaba analizando se a súa normativa se axustaba á nova Directiva. Ademais, sinalouse que a Comisión debía adoptar os actos delegados en que se establecesen para toda a Unión Europea as porcentaxes comúns de perda e que, en tanto non se producisen os devanditos actos delegados, a Axencia Tributaria continuaría aplicando a lexislación vixente. Por último, indicouse que os traballos estaban moi avanzados en relación coas bebidas alcohólicas e labores de tabaco, aínda que estaba resultando máis complicado o tema dos hidrocarburos.

• Imposto sobre os envases de plásticos non reutilizables: o representante do Departamento de Aduanas e II. EE. realizou unha exposición sobre a previsible configuración do imposto conforme ao que se dispón no Anteproxecto de Lei de Residuos e Solos Contaminados e, en particular, sobre o seu ámbito obxectivo, o feito impoñible, os beneficios fiscais, as obrigas dos contribuíntes e a data posible de entrada en vigor (inicios de 2022). Pola súa banda, as empresas manifestaron a súa inquietude en relación coa xestión do imposto, ao que o representante da Axencia Tributaria contestou que se estaba traballando na elaboración dunha orde que regulase os aspectos contables e censuais, así como o modelo de autoliquidación e solicitude de devolución. Ademais, os representantes de dúas empresas, importadoras e adquirentes intracomunitarios de produtos obxecto do imposto, comentaron algunhas dúbidas interpretativas da Lei, sobre todo no tocante á a certificación de plástico non reciclado, xa que se prevé un tratamento diferente ao plástico certificado como reciclado, que non vai tributar. Por último, as empresas solicitaron a creación dun subgrupo de traballo nesta materia, ao que o representante do Departamento de Aduanas e II. EE. contestou que o seu Departamento non tiña ningún inconveniente en reunirse coas empresas que desexasen expor as súas dúbidas e problemática con esta nova figura tributaria, sen prexuízo de que se decidise a creación do subgrupo.

• Modificacións da lei e o regulamento de Impostos Especiais:

  • Proxecto de lei de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal: prevé que, en relación cos titulares de depósitos fiscais que obteñan a correspondente autorización que lles habilite como tal, é preciso que nos devanditos establecementos se realicen operacións efectivas de almacenaxe de produtos obxecto dos impostos fiscais de fabricación, é dicir, que se debe acreditar que a capacidade que ten o depósito fiscal correspóndese co produto que se introduce en cada un dos momentos. Así, tipifícase un novo suposto de infracción grave no caso de que en recontos practicados pola Administración póñase de manifesto a existencia de diferenzas en menos de materias primas, produtos en curso de fabricación ou produtos terminados en fábrica ou depósitos fiscais que excedan das porcentaxes autorizadas regulamentariamente. Ademais, en consonancia coa sentenza do Tribunal Supremo do 27 de febreiro de 2018, establécense outros dous supostos de infracción; en concreto, inclúese un suposto de infracción grave para os casos en que non se xustifique o uso ou destino dado aos produtos polos que se aplicase unha exención ou un tipo reducido, e tamén se inclúe unha infracción leve para os casos en que se incumprisen os requisitos formais, pero os produtos destinásense a unha fin que xustificase a exención ou aplicación do tipo reducido.

  • Anteproxecto de lei de modificación da Lei de Impostos Especiais e proxecto de modificación do seu Regulamento: O seu obxectivo é traspor ao ordenamento interno as seguintes directivas:

    • a Directiva (UE) 2020/262 do Consello do 19 de decembro de 2019 pola que se establece o réxime xeral dos impostos especiais.

    • a Directiva (UE) 2020/1151 do Consello do 29 de xullo de 2020 pola que se modifica a Directiva 92/83/CEE relativa á harmonización das estruturas dos impostos especiais sobre o alcohol e as bebidas alcohólicas; e

    • a Directiva (UE) 2019/2235 do Consello do 16 de decembro de 2019 pola que se modifican a Directiva 2006/112/CE, relativa ao sistema común do imposto sobre o valor engadido, e a Directiva 2008/118/CE, relativa ao réxime xeral dos impostos especiais, no que fai ao esforzo de defensa no marco da Unión.

    Así, do anteproxecto destacáronse os seguintes aspectos:

    • Informatízanse os movementos dentro da Unión Europea de produtos suxeitos a impostos especiais despachados a consumo que vaian ser entregados con fins comerciais (envíos garantidos) e créanse dúas novas figuras, o expedidor certificado e o destinatario certificado.

    • Recóllese a necesidade de pór en consonancia o tratamento para os efectos de II. EE. e IVE dos esforzos en defensa realizados no marco da Unión Europea cos realizados ao abeiro da Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN).

    • Introdúcese unha coordinación dos procedementos aduaneiros e dos de impostos especiais como consecuencia da adaptación ao Código Aduaneiro comunitario, sobre todo no relativo aos movementos de exportación en situacións aduaneiras que deben ultimarse tamén desde a perspectiva dos impostos especiais.

    • Establécese un suposto de responsabilidade solidaria do pagamento do imposto a quen posúan, ben para a súa distribución ao por maior ou polo miúdo, ou para o seu uso como carburante en vehículos destinados ao transporte de mercadorías ou pasaxeiros, hidrocarburos en que se detecte a presenza doutros produtos alleos aos mesmos, agás os aditivos ou marcadores debidamente autorizados.

    • Inclúense novos supostos de infracción para os casos de incumprimentos, atrasos ou achega de datos falsos ou inexactos en SIANE e SILICIE.

    Por outra banda, D.ª Pilar Jurado sinala que, en relación coa modificación do Regulamento dos Impostos Especiais, na reunión destacouse a extensión do sistema informatizado actual (EMCS) á circulación de produtos en réxime de envíos garantidos.

    A continuación, para finalizar a súa intervención, a directora do Departamento de Aduanas e II. EE. engade que unha empresa propuxo como modificación regulamentaria a mellora no cumprimento das obrigas formais da introdución de bioetanol nas refinarías e mostrou a súa desconformidade coa proposta recollida no Anteproxecto de modificación da Lei de Impostos Especiais en relación co acotamiento da non suxeición dos consumos en refinarías no Imposto sobre Hidrocarburos aos destinados exclusivamente ao seu uso como carburante e combustible.

D. Jesús Gascón agradece a D. ª Pilar Jurado a súa intervención e outorga a palabra a D. Manuel Trillo Álvarez, delegado Central de Grandes Contribuíntes, a fin de que comente a actividade do grupo de traballo de Relación Cooperativa.

O delegado Central inicia a súa intervención sinalando que en primeiro lugar desexa agradecer a D. ª Carmen Alonso a colaboración tan frutífera e leal, incluso desde a discrepancia, coa que desenvolveu as súas tarefas como colaboradora da Secretaría Técnica do Foro. Así mesmo, comenta que está seguro de que coa nova colaboradora a cooperación continuará desenvolvendose coa mesma fluidez.

De seguido, D. Manuel Trillo indica que o grupo de traballo de Relación cooperativa reuniuse en dúas ocasións durante o primeiro semestre de 2021. Engade que a primeira reunión celebrouse o 16 de marzo e que, a raíz dunha serie de cuestións que se propuxeron na mesma, as empresas solicitaron a organización dunha segunda reunión, a cal tivo lugar o 21 de abril.

A continuación, o delegado Central sinala que, dos asuntos tratados na primeira reunión, quere destacar os seguintes:

• Principais novidades en relación coa Resolución do 13 de xaneiro de 2021, da Presidencia da Axencia Estatal de Administración Tributaria, pola que se establece a estrutura orgánica da Delegación Central de Grandes Contribuíntes: informouse de que o cambio cumpría non só polo paso do tempo, senón, sobre todo, pola necesidade de adaptar á capacidade operativa da Delegación Central o censo de contribuíntes adscritos á mesma. Así, comentouse que, en termos censuais, dos actuais 3.200 contribuíntes adscritos á Delegación Central, aproximadamente, entre 600 e 700, asignaríanse ás Delegacións Especiais, quedando o censo da Delegación Central nuns 2.400 contribuíntes, en que estarían incluídos 500 grupos con todas as súas empresas dependentes. Doutra banda, no referente ás entidades desadscritas, sinalouse que o control se exercería polas Unidades de Xestión de Grandes Empresas e as Dependencias Rexionais de Inspección, pero que o devandito control non variaría e realizaríase en función das circunstancias de cada un dos contribuíntes.

• Análise de riscos específicos detectados a partir dos informes de transparencia: o xefe da Dependencia de Control Tributario e Aduaneiro explicou que a raíz das devanditas análises fora posible determinar operacións en que o criterio da Axencia Tributaria e o da empresa non era coincidente. Así mesmo, as entidades estaban presentando operacións que aínda non realizaran a fin de coñecer con carácter previo a opinión da Administración, como por exemplo en materia de I+D+i, en reservas de capitalización, etc. En calquera caso, destacouse que os informes de transparencia estaban incrementando a súa utilidade, propiciando o poder chegar a interpretacións previas razoables para todos os actores nas relacións xurídico-tributarias ou, polo menos, como mecanismo para que o contribuínte coñecese a priori o criterio da Axencia Tributaria, aínda que posteriormente actuase como considerase oportuno.

• Últimas notas de criterio publicado na web da Axencia Tributaria: D. Manuel Trillo sinala que só vaise a referir brevemente á Nota sobre diversas cuestións relativas á aplicación da dedución para evitar a dobre imposición internacional xurídica (DDII) regulada no artigo 31 do Texto Refundido da Lei do Imposto sobre Sociedades e da Lei do Imposto sobre Sociedades (LIS), xa que o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria comentou as outras dúas notas. Así, na reunión comentáronse que os requisitos para a correcta aplicación da dedución eran:

  1. Que se acreditase o pagamento efectivo da retención no outro Estado.

  2. Que a retención esixida no outro Estado fóra a derivada do Convenio de Dobre Imposición subscrita co mesmo. No caso de que esta fose superior, a entidade debería solicitar a devolución do exceso ao Estado que practicou a retención.

• Imposto sobre Determinados Servizos Dixitais: Comunicouse que a Dirección Xeral de Tributos estaba traballando nunha resolución interpretativa, que xa foi publicada, en relación con este novo imposto. Así mesmo, informouse de que se realizaran requirimentos a potenciais consumidores dos servizos gravados polo imposto a fin de obter información de utilidade para a Axencia Tributaria de cara á presentación da primeira autoliquidación prevista para o mes de xullo.

De seguido, o delegado Central reitera que na reunión do grupo de traballo do mes de marzo solicitouse por parte das empresas que se celebrase unha segunda sesión baseada nas propostas que, para estes fins, remitirían á Secretaría Técnica do Foro. Así, a devandita reunión produciuse o pasado 21 de abril e na mesma as empresas explicaron que no documento se recollían unha serie de reflexións tras a experiencia destes anos sobre o estado actual da relación cooperativa, as súas perspectivas de futuro, a necesidade de trasladar toda a Administración o cambio cultural que supuña, a definición do modelo que se pretendía impulsar e os seus obxectivos, etc. Pola súa banda, a Axencia Tributaria sinalou o seguinte:

• Apostouse decididamente pola relación cooperativa e proba fidedigna diso é que, como xa sinalou o director Xeral, é un dos eixes fundamentais do Plan Estratéxico da organización, ao que cada vez dedícanse máis recursos.

• Dun xeito progresivo e crecente os instrumentos de relación cooperativa foron asumindo unha maior relevancia. Exemplo diso é a importancia que foron adquirindo os acordos previos de valoración (ALA), programa que conta xa con 25 anos de experiencia e en que a Administración española foi pioneira en Europa, e os procedementos amigables.

• Insistiuse en que os avances en relación cooperativa non dependían en exclusiva da Administración, xa que nunha relación xurídica tributaria bilateral, as dúas partes tíñanse que involucrar no seu desenvolvemento.

• No referente aos informes de transparencia e a recorrente solicitude por parte das empresas dun feedback oficial que poidan presentar os seus consellos de administración, reitérase que non está previsto no noso ordenamento, pero que, non obstante, cando se empecen a comprobar os anos en que se presentaron os devanditos informes, comezarase a apreciar por parte das entidades que os presentaron que as comprobacións da Axencia Tributaria porán o acento nas cuestións que non se contrastaron nos mesmos.

A continuación, D. Jesús Gascón agradece a intervención de D. Manuel Trillo e ofrece a palabra aos asistentes por se desexan realizar algún comentario en relación cos grupos de traballo. Xa que non se produce ningún, a secretaria de Estado dá paso ao seguinte punto da orde do día.

6. Grupo de expertos para a reforma fiscal

D.ª Inés Bardón manifesta que en abril de 2021 o Ministerio de Facenda aprobou unha resolución pola que se creou un comité de persoas expertas que analicen o sistema fiscal español no seu conxunto e, en particular, determinadas áreas como a fiscalidade ambiental, a imposición societaria, a tributación da economía dixitalizada, a fiscalidade das actividades económicas emerxentes e a aplicación e concreción da harmonización da tributación patrimonial. Engade que o comité se comprometeu a presentar o seu informe en febreiro de 2022 e que, a fin de contar coa participación e colaboración de todos os interesados, abriu un proceso de consulta pública para que as entidades ou individuos que o desexen remítanlle as súas achegas, as cales serán obxecto de estudo.

De seguido, para o desenvolvemento deste punto da orde do día, outorga a palabra ao director Xeral da Axencia Tributaria.

D. Jesús Gascón sinala que na páxina web do Instituto de Estudos Fiscais creouse un apartado dedicado ao comité de persoas expertas e que no mesmo pódese encontrar a ligazón para o envío das achegas, cuxo prazo finaliza o vindeiro 15 de xullo. Engade que a Axencia Tributaria está en contacto permanente co comité, apoiandolle tanto nos cálculos de simulacións que solicita, como transmitindolle os problemas apreciados pola organización na aplicación do sistema tributario. Neste sentido, ofrece aos asistentes a posibilidade de remitir ao comité as reflexións que desde este Foro se consideren pertinentes, sen prexuízo de que quen o desexe poida tamén enviar as súas achegas individuais directamente. Doutra banda, engade que, no referente á súa composición, o comité non está integrado por funcionarios ou profesionais do mundo da asesoría distinta dos académicos, polo que se entende que o seu traballo non vai consistir na elaboración de temas de detalle ou de lexislación específica ou de solución de problemas normativos concretos, pero si que vai ter unha orientación desde o punto de vista xurídico, xa que a composición do grupo presenta un certo equilibrio entre economistas e xuristas. Así mesmo, aínda que a metade dos seus membros non son residentes en Madrid, o avance tecnolóxico consecuencia da crise sanitaria favoreceu a realización de reunións non presenciais. Pola súa banda, o Ministerio de Facenda, a través do Instituto de Estudos Fiscais, ocúpase das tarefas de secretaría.

A continuación, a secretaria de Estado ofrece a palabra aos asistentes.

De seguido intervén D.ª Begoña García-Rozado, quen sinala que a Lei 7/2021 contempla a creación do Comité de Persoas Expertas de cambio climático e transición enerxética e pregunta como vaise a compaxinar co grupo de expertos para a reforma fiscal.

A secretaria de Estado contéstalle que non vai haber dous grupos de expertos en fiscalidade ambiental e que as funcións do Comité previsto na Lei de cambio climático e transición enerxética van estar subsumidas nas do comité de experto xa conformado.

Xa que non se producen máis intervencións, D.ª Inés Bardón dá paso ao seguinte punto da orde do día.

7. Nova Sede da Axencia Tributaria

Toma a palabra D.ª Rosa María Prieto para informar os presentes de que a Axencia Tributaria leva xa bastante tempo traballando na preparación dunha nova sede electrónica que, previsiblemente, entrará en funcionamento a mediados do mes de xullo e que vai integrar o que agora coñecemos como Portal e Sede. O novo sitio web vai supor un avance en usabilidade e pon o seu enfoque no punto de vista do contribuínte, de maneira que nun mesmo sitio poida realizar as súas xestións e consultar a información dispoñible sobre a materia. A directora do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais engade que nun primeiro momento e durante un prazo aproximado de tres meses, para facilitar a transición, vaise a ofrecer unha ligazón á nova sede desde as páxinas actuais. Pasado este período, farase ao revés e desde a nova web ofrecerase unha ligazón ás actuais. Así mesmo, indica que a coexistencia está prevista ata finais de ano, momento en que xa só estará operativa a nova sede electrónica. Doutra banda, sinala que desde a Secretaría Técnica se manterá informados os presentes sobre a posta en funcionamento do novo sitio web de maneira que, desde un primeiro momento, poidan comunicar os aspectos que consideren mellorables ou incidencias detectadas.

8. Próxima convocatoria

A secretaria de Estado manifesta que a intención é manter a periodicidade semestral das reunións e que a vindeira celebraríase, previsiblemente, no mes de novembro.

9. Outras consideracións, rogos e preguntas

A continuación, D.ª Inés Bardón abre unha quenda de intervencións.

Toma a palabra D.ª Begoña García-Rozado para reiterar un tema que é obxecto de preocupación constante para as empresas e que se reivindicou en numerosas reunións tanto plenarias como dos grupos de traballo, que é o relativo aos datos que publica a Axencia Tributaria sobre a tributación das grandes empresas. Engade que é un tema que se pode traballar con vistas ao futuro xa que as entidades dispón de informes sobre a tributación das grandes empresas non soas no Imposto sobre Sociedades, senón en todas as figuras impositivas ás que están sometidas. Neste sentido, propón tamén estudar algunha modificación nos Country by country Report (CbCR), de maneira que se inclúa algún elemento que ilustre mellor a tributación das grandes empresas. Para finalizar, D.ª Begoña García-Rozado sinala que outro punto de preocupación é o relativo ao tipo mínimo global e as perspectivas de avance nesta regulación, que afecta non só ao tipo impositivo, senón á base sobre a que se vai a aplicar.

A secretaria de Estado responde que, evidentemente, as grandes empresas vanse a ver afectadas polo piar un e o piar dous e sinala que, xa que a fiscalidade internacional está moi presente na súa axenda diaria e na do director Xeral, iranse compartindo cos representantes das empresas neste Foro os avances que se produzan na materia.

Para finalizar a secretaria de Estado de Facenda agradece a todos os asistentes a súa presenza e dá por concluída a vigesimosegunda sesión plenaria do Foro de Grandes Empresas, despedindose ata a próxima reunión.