Acta da reunión

Foro de Grandes Empresas

ACTA PLENA 2/2023

Presidente do Foro de Grandes Empresas

Presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria - secretario de Estado de Facenda

D. Jesús Gascón Catalán

Vicepresidenta do Foro de Grandes Empresas

Directora Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria

D.ª Soledad Fernández Doctor

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Directora do Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Rosa María Prieto do Rei

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Directora do Departamento de Recadación

D.ª Virginia Muñoz Fernández

Directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais

D.ª Mª Pilar Jurado Borrego

Delegado Central de Grandes Contribuíntes

D. Manuel Trillo Álvarez

Delegado Central Adxunto

D. Joan Cano García

Xefe da Área de Apoio Procesual - Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Marcos Álvarez Suso

Membros en representación das Grandes Empresas

ACS

Director de Asesoría Fiscal

D. Alfonso Moreno García

AMADEUS IT GROUP SA

Secretario do Consello de administración

D. Jacinto Esclapés Díaz

BANCO SABADELL

Subdirector xeral Asesoría Fiscal e Laboral

D. Carlos Augusto Lázaro Rico

BANCO SANTANDER

Global Head of Taxes

D.ª Carmen Alonso Peña

BBVA

Tax Discipline Leader

D. Manuel Díaz Corral

LA CAIXA

Director de Fiscalidade Directa

D. Gonzalo Mendizábal Carredano

CEPSA

Director Fiscal

D. Alberto Martín Moreno

COFARES

Asesor Consello reitor

D. Luis Valdeolmos González

EL CORTE INGLÉS

Director do Departamento Fiscal

D. Luis María Sánchez González

ENDESA

Responsable de Asuntos Fiscais

D.ª María Muñoz Viejo

FCC

Director da Área Fiscal

D. Daniel Gómez-Olano González

GENERALI ESPAÑA

Director Área Contabilidade

D. Martí Jo Ruiz

IBERDROLA

Directora Global de Fiscalidade

D.ª Begoña García-Rozado González

IBERIA

Spanish Tax Lead

D.ª Cristina Santana Negrín

INDITEX

Director Asesoría Fiscal

D. Andrés Sánchez Iglesias

MAPFRE

Director de Asesoría Fiscal

D. Antonio Lafuente González de Suso

MERCADONA

Director Fiscal

D. Rafael Hilario López Villanueva

MICHELIN

Responsable Fiscal

D.ª Rosa María Peña García

RENAULT ESPAÑA

Director de Asuntos Fiscais e Aduanas

Jesús Pérez Esquide

Fiscalista

D.ª Alejandra Force Jara

REPSOL

Director Xeral Económico e Fiscal

D. Luis López-Tello e Díaz Aguado

SEAT

Directora de Impostos e Aduanas

D.ª Susana Sánchez Arenas

SIEMENS

Directora de Impostos

D.ª Ana María Moreda Galante

TELEFÓNICA

Director Fiscal

D. Ángel Martín Gómez

VODAFONE

Asesoría Fiscal

D.ª Gema de Froitos Rodríguez

Secretaría Técnica do Foro de Grandes Empresas

Secretario técnico

Ignacio Fraisero Aranguren

O día 27 de novembro de 2023 celébrase a vigesimoséptima sesión plenaria do Foro de Grandes Empresas, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

ORDE DO DÍA

1. Apertura da sesión.
2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 8 de xuño de 2023.
3. Resumo dos grupos de traballo do segundo semestre.
4. Presidencia española da Unión Europea: proxectos en tramitación.
5. Próxima convocatoria.
6. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura da sesión

O secretario de Estado de Facenda dá a benvida aos asistentes á sesión plenaria do Foro de Grandes Empresas, agradecendo en primeiro lugar as achegas remitidas para o informe que se vai a elaborar sobre os avances e resultados das medidas da lei de prevención da fraude fiscal, compromiso adquirido coa Comisión Europea.

D. Jesús Gascón fai alusión a que o arranque da lexislatura permitirá desbloquear a situación normativa, pondo como exemplos o Real decreto que aproba o Regulamento de desenvolvemento da lei de prevención da fraude en materia de utilización do software de dobre uso, o impulso das rectificacións de autoliquidacións cun sistema dobre de rectificación, ou o anteproxecto de lei de transposición da Directiva da Pilar 2, entre outros.

O secretario de Estado tamén sinala, que de forma paralela arrincou a tramitación do orzamento 2024, que non poderá estar aprobado antes do 1 de decembro, co cal, o secretario de Estado adianta que existirá unha prórroga orzamentaria.

No concernente á evolución dos ingresos, indica que está sendo bastante positiva este exercicio, aínda que sen acadar as taxas de crecemento do 2022 e 2021, pois sería case imposible que a recadación medrase durante 3 anos consecutivos arredor do 15 %. Destaca así mesmo que a recadación está medrando este ano arredor dun 4 %, e que se espera que alcance o 6%. Pola súa parte comenta que, no referente ás bases impoñibles, a previsión é que medren na mesma medida que está medrando o consumo, aínda que os ingresos medran menos que o PIB nominal.

Doutra banda, D. Jesús Gascón recoñece o excelente traballo que se realizou desde o punto de vista técnico polos equipos tanto da Dirección Xeral de Tributos como da Axencia Tributaria, impulsando expedientes extremadamente complexos nalgúns casos.

No relativo a Europa, sinala que o obxectivo é unha maior harmonización e homoxeneidade normativa, sendo na actualidade un dos temas máis importantes o apoio a Ucraína. A nivel internacional, a discusión céntrase no papel de Nacións Unidas en relación coa OCDE, sobre todo no deseño da arquitectura da fiscalidade internacional, onde se observan as dificultades que está habendo para acadar un acordo sobre a Pilar 1 e a creación dun marco global sobre fiscalidade internacional.

Con respecto ao ámbito xestor, o secretario de Estado de Facenda apunta que nos centros que dependen da Secretaría de Estado de Facenda éstánse preparando os plans estratéxicos para o seguinte período, o relativo a 2024 – 2027, co obxectivo de dar previsibilidade ás actuacións desenvolvidas.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 8 de xuño de 2023

D. Ignacio Fraisero agradece a presenza dos asistentes e recalca que, unha vez remitido o borrador da acta da reunión do 8 de xuño de 2023, non se recibiu ningunha observación.

Non existindo na sesión ningunha observación ou suxestión de modificacións con respecto ao contido da acta, queda aprobada.

3. Resumo dos grupos de traballo do segundo semestre

O secretario de Estado cede a palabra á directora do Departamento de Xestión Tributaria que comeza a exposición de tratádoo no grupo de traballo para a Análise e Racionalización de Cargas Fiscais Indirectas, que se celebrou o pasado 6 de novembro, e onde se expuxeron as distintas modificacións que se abordaran nas ordes ministeriais aprobadas. Entre elas falouse da relativa ao modelo de plans e fondos de pensións, as das moedas virtuais, os cambios normativos relacionados coas retencións, as empresas emerxentes e o Estatuto do artista, a modificación do modelo 390, así como a modificación prevista nos modelos 189 e 720.

Tamén se informou que estaba en tramitación o proxecto de orde polo que se aproba o modelo 281, sobre bens adquiridos que non pasan fisicamente por Canarias; o modelo 379 que introduce algunhas obrigas internacionais relativas ao control do comercio electrónico (CESOP), o modelo 238 que recolle a declaración informativa por parte de operadores de plataformas (DAC7); e por último fixose referencia ao modelo 604, en relación co imposto sobre as transaccións financeiras que xa se deben autoliquidar non só na Axencia Tributaria, senón tamén nas facendas forais segundo o domicilio social da entidade á que pertenzan as accións que se están adquirindo.

Outro tema que se explicou e que xerou polémica foi a desagregación das retencións forais no ámbito dos grupos que teñen presenza no País Vasco, xa que a partir da modificación do concepto económico e cunha resolución da xunta arbitral, cómpre que as retencións se efectúen de acordo coa porcentaxe de tributación do grupo.

A finalidade destas modificacións nas declaracións informativas, sinala D.ª Rosa Prieto, é ter esa información máis analizada para evitar requirimentos, de tal forma que os datos que teñan as distintas administracións sexan máis axustadas á realidade e que os datos fiscais para a presentación da renda tamén sexan máis precisos.

A directora de Xestión indica que, no apartado de rogos e preguntas do grupo de traballo, comentouse o aumento de cargas fiscais que supuña a desagregación e a verificación das retencións, ao cal se lle respondeu que ese aumento de cargas fiscais era algo necesario e conveniente para poder proporcionar datos fiscais máis apropiados aos contribuíntes, sendo ademais unha norma que vén imposta e que excede á Axencia Tributaria, pola existencia do réxime foral.

Por último, dentro do grupo de traballo preguntouse se era posible que se fixese unha comunicación das devolucións do IS ás facendas forais e que estas, pola súa parte, informasen a Axencia Tributaria. Contestouse que era un tema que habería que analizar, e que seguramente nos próximos grupos de traballo, informaríase de se era posible.

A continuación, D. Jesús Gascón cede a palabra a D. Javier Hurtado, quen resume a reunión que tivo lugar o 16 de outubro, no marco do grupo de traballo de Análise da normativa tributaria e de redución da conflitividade, á que asistiu a subdirectora xeral de Impostos sobre as Persoas Xurídicas da Dirección Xeral de Tributos, Natalia Jaquotot, que abordou a transposición do piar 2, sinalando que, debido á situación política, non fora aínda posible iniciar o trámite de información pública.

Así mesmo, a subdirectora contestou no grupo de traballo ás preguntas dos asistentes e aclarou que é unha transposición que se ía a suxeitar ao literal da directiva. O director do Departamento de Inspección engade que a transposición do piar 2 está resultando bastante complexa, pois en si mesma a directiva éo, non só polo seu contido técnico, senón tamén por determinados aspectos terminolóxicos.

O segundo tema que se tratou foi a publicación por parte da Axencia Tributaria dunha nota, o día 28 de xullo, en relación coa tributación no IVE dos vehículos de uso mixto cedidos aos empregados. A fin desta nota é dotar de seguridade xurídica ao dar claridade a determinadas situacións xurídicas tributarias, e era o resultado do traballo coordinado de distintos departamentos da Axencia Tributaria, non só do Departamento de Inspección.

Doutra banda, comentouse que para pór en contexto a nota, era precisa ter en conta a aparición de determinadas resolucións do Tribunal Económico Administrativa Central e o Tribunal de Xustiza da Unión Europea, que abordaban o tema da onerosidad na achega por parte da empresa do automóbil aos seus empregados.

Indicouse que a nota non acababa coa presunción iuris tantum do 50 %de deducibilidade do IVE que está no artigo 95.2 da lei, xa que o contexto en que se produce a nota é outra moi distinto.

No referente ao contido da nota, explicouse que se dividía en 5 apartados. O primeiro parte da hipótese da afectación. Actualmente os automóbiles teñen que estar afectados á actividade económica. Unha vez están afectada, no caso de que unha parte dos mesmos teña un uso privado, a porcentaxe de deducibilidade dependerá do grao de dispoñibilidade do vehículo.

En segundo lugar, a nota aborda a cuestión da onerosidad . Ata este momento considerábase que a onerosidad ía implícita na retribución do traballador, de xeito que, se un traballador percibía como parte da súa remuneración un automóbil, era onerosa a entrega. Porén, a xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea fixera reconsiderar a postura, no sentido de que, a menos que exista un pacto expreso que altere a retribución monetaria do profesional ou do traballador como consecuencia da entrega do automóbil, ou ben, o traballador elíxao entre varias posibilidades, a dispoñibilidade do automóbil non supón a existencia de onerosidad na entrega.

O terceiro tema que se aborda na nota é o da deducibilidade. En cuarto lugar, trátase a posibilidade de considerar a existencia de autoconsumos, e, finalmente, recóllese un quinto apartado que deu lugar a certa polémica, en que se determina cal é a base impoñible do IVE e pono en relación co ingreso a conta no IRPF.

No grupo de traballo, a representación das empresas comentou que resultaba un sistema sumamente complexo e que sería interesante a objetivación destas cantidades, contestandose que efectivamente é complicado avaliar a dispoñibilidade de cada un dos automóbiles, pero o contrario, podía ir en contra da xustiza xeral do sistema.

Algúns representantes no grupo de traballo aludiron a que chegaron a asinar acordos previos de valoración de retribucións en especie ao 50 %, considerando que o automóbil era 50% para utilización empresarial e 50% para utilización privada, sinalandose desde a administración que eses acordos se deron no seu momento, pero que fai xa practicamente 8 ou 10 anos que non existían.

Indicouse que actualmente se tendía á idea da dispoñibilidade, dividindo o día en tres partes de 8 horas cada unha, tendo en conta que as laborables son 8 horas e as outras 16 horas son de uso privado. Por veces considerábanse máis de 8 horas, 10 horas, 12 horas, pero o en ningún caso que é o día completo como un día de uso empresarial.

A continuación, o secretario de Estado de Facenda cede a palabra á directora do Departamento de Recadación, que sinala que na mesma reunión tratáronse dous temas do seu ámbito. O primeiro relacionado coas derivacións de responsabilidade de determinadas dilixencias de embargo que recaen sobre bens peñorados, onde a representación dalgunha entidade comentou que estaban tendo problemas. Se lle informou que o modus operandi tiña que ser que o seguinte: o banco debía ingresar a dilixencia de embargo e presentar canto antes a tercería de mellor dereito; ese importe quedaría consignado e resolveríase o máis axilmente posible esa tercería.

A segunda das cuestións foi un problema que se propuxo por unha entidade financeira en relación cos filtros dos xulgados acredores. Explicouse que a Axencia recibe ordes de embargo por parte dos xulgados e que estes cúmprense no seu estrito termo. Neste caso en concreto, as ordes de embargo dos xulgados viñeron cun desprazamento de comas, un problema tipográfico e a Axencia executouno tal cal, sen revisaro por falta de competencia para iso. Neste caso, a entidade financeira tiña unha solicitude de devolución e ao ter unha débeda e unha compensación, actuou como procedía.

A directora pide desculpas polo problema orixinado, pero sinala que non pode facerse outra cousa que executar as ordes. Así mesmo, traslada que se estudará a posibilidade de pór algún filtro de control e solicitar a través do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais que se contacte cos xulgados para que teñan especial coidado co envío destes embargos.

D. Jesús Gascón agradece a intervención de D.ª Virginia Muñoz, e cede a palabra á directora do Departamento de Aduanas para que aborde as cuestións tratadas no grupo de traballo de Impostos especiais. D.ª Pilar Jurado sinala que se volveu a tratar o imposto sobre os envases de plástico, trasladandose as experiencias que se tiveran durante o ano. Algunha empresa comentou o problema da determinación última do plástico terciario e que ás veces non había información fidedigna dos provedores, engadindose máis complexidade na xestión. Remarcouse que a complicación non era xa soamente determinar a cantidade de plástico, senón que cantidade era reciclado e cal non.

Concluiuse na reunión do grupo de traballo que o desexable sería que houbese unha estimación obxectiva, suxestión que no seu momento desde a Dirección Xeral de Tributos rexeitouse pola imposibilidade normativa de facer algún cambio naquel momento. Indicouse así mesmo que, a partir do ano 2024, xa se aplicaba a certificación e a norma UNE que determinaría cal é o protocolo de reciclado de plásticos, sendo esa certificación por parte da empresa certificadora un elemento obxectivo de proba.

A continuación, D.ª Pilar Jurado sinala que o outro tema que se propuxo foi a inscrición nos rexistros de extractores de depósitos fiscais de hidrocarburos e de alcohol e bebidas derivadas. A modificación que introduciu a lei da fraude supuxo que o titular do depósito fiscal ten unha responsabilidade subsidiaria sobre o IVE non pagado polas empresas que saquen o produto e que non paguen o IVE, xerandose o IVE asimilado nese momento pola entrega anterior. Pola súa parte, indicouse que os titulares de depósitos fiscais quedaban excluídos desa responsabilidade se o titular do produto inscribiuse no REDEF , que é un rexistro de extractores de determinados produtos.

Nesta cuestión, D. Javier Hurtado apunta que a fraude en hidrocarburos é un problema de primeira orde para a Axencia Tributaria polas perdas fiscais que xera. Sinala que a modificación da lei do IVE que establece a creación do REDEF tivo unha tramitación longuísima, e entrou en vigor recentemente, polo que é prematuro facer unha avaliación conxunta do que está acontecendo. Porén, o director de Inspección sinala que está funcionando segundo o previsto; sen prexuízo de que a delincuencia na materia sempre busca recunchos para puentear os sistemas de prevención que se impuxeron. Comunica que ata agora a visión é positiva, pero é pronto para facer unha avaliación conxunta. D. Javier Hurtado convida os presentes a facer chegar propostas de modificación ou de avance normativo e recalca que a obriga afecta aos titulares de depósitos fiscais que permitan a extracción de produto por parte de suxeitos non rexistrados.

O director de Inspección indica que o REDEF é un rexistro de confianza, polo tanto, todos os que manexen dunha forma maiorista produtos derivados do petróleo, teñen que estar inscritos nese rexistro. Se hai algún que non está inscrito nese rexistro fai unha extracción para introducir no mercado un produto, sen pagar o IVE, o titular do depósito ten unha responsabilidade subsidiaria. Esa responsabilidade non existiría se a extracción fose de depósito a depósito, tendo en conta que o réxime é un réxime suspensivo. Ademais, se tivese produto en propiedade dentro dun depósito fiscal e por calquera motivo non estivese no rexistro de extractores existen dúas posibilidades: inscribirse no rexistro ou vender o produto dentro do depósito a alguén que si estea inscrito no rexistro de extractores.

Tras esta intervención, D.ª Pilar Jurado comenta que se tratou dentro do grupo de traballo o mecanismo de axuste en fronteira do carbono, mecanismo que engade a determinados produtos importados de determinados sectores relacionados coa produción de electricidade, cemento, construción, siderurxia,… un importe que debe de aboarse para pararse ao que se paga xa dentro da Unión Europea, polo mercado de emisións. Apunta a directora de Aduanas que este mecanismo trata de compensar cando os produtos veñen de fóra.

Informouse no grupo de traballo que o período transitorio entrou en vigor o 1 de outubro e que durante ese período os operadores teñen que darse de alta, e ademais rexistrarse nun rexistro global da Unión Europea, de tal xeito que é posible extraer información de todas as operacións de importación que se transmiten á Unión Europea, para que logo xa cando entre en vigor o período definitivo, empécense a validar certificados, certificados que teñen que comprar as empresas importadoras.

De igual forma, D.ª Pilar Jurado comenta a existencia dunha orde ministerial nova que cambia os trazados e marcadores que teñen que aplicarse para os beneficios fiscais de hidrocarburos, os cales se publicarían en breve no Boletín, entrando en vigor o 19 de xaneiro do 2024.

Por último, no grupo de traballo tratouse un tema que provocou certo conflito, talvez por algunha actuación administrativa tras unha sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea con respecto á clasificación de determinados produtos derivados de hidrocarburos. Os representantes de entidades deste ámbito indicaron que se xeraba unha problemática, pois había que adaptar os rexistros, e cumpría saber como debía facerse a tramitación, e sobre todo como facer a determinación previa do produto. Por todo iso, acordouse que se falaría coa Subdirección responsable, que faría un seguimento para ver que podíase mellorar.

Agradecendo a súa intervención, o secretario de Estado de Facenda cede a palabra a D. Manuel Trillo para que comente os asuntos que se trataron no grupo de traballo de relación cooperativa do día 15 de novembro. En concreto o delegado Central de Grandes Contribuíntes indica que se abordaron dous asuntos e un anuncio. En primeiro termo, no grupo de traballo presentouse un primeiro resumo da enquisa sobre relación cooperativa realizada, que será abordado con máis profundidade a continuación por D. Joan Cano. O segundo tema foi a modificación do réxime de rectificación de autoliquidacións. En relación co mesmo, D. Manuel Trillo apunta que se propuxeron aquelas situacións en que o contribuínte o único que pretendía utilizando o procedemento de rectificación de autoliquidación era obter un acto administrativo co que poder acudir ao tribunal económico administrativo e á xurisdición contenciosa. Para casos en que puidese haber unha contravención dunha norma de carácter superior por parte de: a norma en cuestión, ou ben un posible conflito de constitucionalidade, a contravención de normas comunitarias, de tratados ou convenios internacionais o novo modelo do sistema de rectificación de autoliquidación carecería de sentido.

Pola súa parte, anunciouse o cambio de sede da Delegación Central de Grandes Contribuíntes, despois de máis de 50 anos no Paseo de la Castellana.

En relación co primeiro punto, D. Joan Cano sinala que se analizaron os resultados da enquisa sobre o modelo de relación cooperativa, podendo extraerse como conclusión que o modelo recibiu unha valoración positiva e que existe un interese colectivo na prosecución do modelo.

En segundo lugar, debateuse a necesidade de mellorar as vías de comunicación en todos os niveis, non soamente a nivel superior, no pleno e nos grupos de traballo, senón tamén a nivel da xestión ordinaria, fomentando o emprego dos medios que existen para diminuír os litixios e reducir a conflitividade. Finalmente, acordouse a necesidade de arbitrar mecanismos para que entidades e grupos que desexan participar no modelo de cumprimento cooperativo teñan a oportunidade de facero.

O delegado Central Adxunta indica que tamén se expuxo a necesidade de discriminar positivamente a aqueles membros do modelo de relación cooperativa ou de cumprimento cooperativo que facían un especial esforzo e que cumprían especialmente ben coas súas obrigas, e que, polo tanto, poderían ser acredores dalgunha simplificación das súas obrigas de cumprimento, podendose profundar no modelo dos informes de transparencia.

As entidades comunicaron a necesidade de incrementar a formación e o coñecemento de todos os funcionarios da Administración Tributaria do modelo de cumprimento cooperativo, así como a posibilidade de mellorar algúns instrumentos institucionais do modelo, como por exemplo, a conveniencia de convidar membros da Dirección Xeral de Tributos para tratar determinados temas.

D. Joan Cano engade que se está en fase de formulación de propostas concretas sobre a renovación dos actores no modelo de cumprimento cooperativo, a busca de elementos de discriminación positiva, e as posibilidades de avance arredor do informe de transparencia. Así mesmo, indica que se traballa en mellorar a formación do persoal da Axencia e na posibilidade de verificar se as medidas que se vaian a adoptar cumpren os obxectivos que se fixaron.

D. Manuel Trillo indica que a relación cooperativa en abstracto está moi ben, pero que é preciso concretar a mesma, pois non todos os partícipes dos mecanismos de relación cooperativa son iguais, nin se comportan igual; polo que a mellor maneira de pór en valor todo isto, é que quen máis cumpren nóteno un pouco máis, incrementando o esforzo para que a relación cooperativa estea presente no procedemento de comprobación en todos os sentidos, permitindo que ao final poida haber un xuízo de valor acerca do cumprimento dos preceptos básicos do código de boas prácticas.

Tendo que ausentarse o secretario de Estado de Facenda, a directora da Axencia Tributaria sinala que, non habendo observacións sobre as cuestións expostas, dáse por concluído este punto, pasandose ao seguinte punto da orde do día.

4. Presidencia española da Unión Europea: proxectos en tramitación

D.ª Soledad Fernández cede a palabra a D. Marcos Álvarez para que desenvolva os proxectos en tramitación no marco da Presidencia española da Unión Europea.

D. Marcos Álvarez inicia a súa exposición sinalando que se trata de ideas provisionais: son proxectos normativos e poden cambiar a raíz das deliberacións no Consello. Indica que se trata da fiscalidade do futuro, non da actual, e recalca que a maior parte dos proxectos teñen unha data previsible de entrada en vigor a tres, catro ou cinco anos, supondo que se chegue a un acordo unánime en materia de fiscalidade no Consello.

Sen prexuízo de que existen outros temas en que se está traballando, como en materia de protección de datos, cesión de información a terceiras xurisdicións en relación con CRS ou con Facta, un código de conduta, ou a lista de paraísos fiscais a nivel europeo, traslada que vai facer referencia aos proxectos máis salientables.

Canto a fiscalidade directa, destaca o proxecto Unshell Entities, que consiste en intercambiar información sobre determinadas entidades que carecen de substancia económica, e en consecuencia dunha actividade económica real. Con este intercambio de información, indica que se poderían denegar beneficios fiscais das directivas ou incluso os establecidos nos convenios bilaterais de dobre imposición. Así, se unha entidade carece dunha substancia mínima, a consecuencia sería verse privada destes beneficios fiscais. D. Marcos Álvarez traslada que este proxecto vai amodo: é unha directiva cuxa proposta se fixo pública en decembro de 2021, e leva case dous anos en discusión no Consello a nivel grupo de traballo, sen que os acordos estean sendo fáciles, porque non todos os Estados membros teñen a mesma preocupación sobre as entidades non transparentes. Sinala que a propia Comisión Europea lanzará xusto este mes unha nova proposta que ofrecería moitísima máis flexibilidade aos Estados membros para considerar que requisitos de substancia mínima esíxense a nivel nacional para poder considerar unha entidade Unshell, así como para establecer as consecuencias derivadas de que unha entidade sexa considerada Unshell.

Continúa a súa exposición co segundo proxecto en materia de imposición directa, denominado Faster e que afecta á fiscalidade dos non residentes. O proxecto ten como fin harmonizar unhas regras europeas comúns en materia de emisión de certificados de residencia fiscal, tamén sobre os criterios baixo os cales pódese certificar que unha persoa é residente nun Estado membro, o contido dese certificado e a duración do prazo de vixencia desa certificación. Engade que a primeira parte deste proxecto Faster está moi avanzada. A segunda parte do proxecto suporía establecer un sistema máis áxil e resistente a posibles fraudes na xestión de devolucións no imposto sobre a renda, no noso imposto sobre a renda de non residentes e os homólogos ou correlativos noutras xurisdicións europeas. O que se establece nesta proposta de directiva é crear unha serie de criterios para que existan intermediarios financeiros certificados que poidan ser os solicitantes destas devolucións en nome dos seus clientes. Unha vez que se produciu a retención no Estado da fonte, serían determinados intermediarios financeiros certificados e fiables, os que solicitarían a devolución, acollendose a un procedemento máis áxil e máis rápido que o orixinal. Isto complementaríase tamén cun sistema de intercambio de información e un procedemento estándar de acreditación da cadea de intermediarios ata o titular da renda.

D. Marcos Álvarez remarca que sobre este proxecto tamén hai unha parte que afecta outros Estados membros, non tanto a España, relief at source (exención na fonte), que sería como liberar da obriga de practicar retencións en orixe, no estado da fonte, sendo estes estados aqueles con mercados financeiros pequenos. Sinala que este proxecto Faster probablemente vexa a luz no curto, medio prazo.

Continúa indicando que o terceiro proxecto de imposición directa que está agora mesmo na mesa do Consello, é unha directiva presentada en setembro de 2023, e que supón un cambio moi importante da xestión do imposto sobre sociedades a nivel europeo, que permitiría axilizar as declaracións fiscais do imposto sobre sociedades aos grupos. Este proxecto denomínase Befit (Business in Europe framework for income taxation) e ten tres aspectos diferentes: o primeiro é o puro Befit en si, unha especie de harmonización do imposto sobre sociedades a nivel europeo para grandes grupos cuxa cifra de negocios supere 750.000.000 de euros a nivel transnacional europeo. A partir do resultado contable de cada unha das entidades do grupo, realízase unha certa harmonización dos axustes extracontables para chegar a unha base impoñible harmonizada e agregada a nivel europeo, producindose unha distribución por xurisdicións desta base impoñible a agregar. Sen prexuízo da presentación de autoliquidacións a nivel nacional, na xurisdición onde estivese a matriz europea do grupo, presentaríase unha especie de declaración do imposto sobre sociedades macro, agregando todos os resultados, e esta sería obxecto de intercambio co resto de estados afectados. Logo incluso prévése unha intervención a priori do que chaman un equipo Befit, equipo de inspectores de todos os estados membros afectados, que intentan a priori, non a posteriori, chegar a un acordo na distribución correcta desta base impoñible agregada entre as xurisdicións.

A segunda parte deste proxecto Befit, é establecer unhas regras básicas harmonizadas a nivel de prezos de transferencia. Unha terceira parte que afectaría as empresas pequenas e que está nunha fase moi recente, permitiría aplicar a lexislación do imposto sobre sociedades da xurisdición onde estivese establecida a todo, incluída a base impoñible dos establecementos permanentes noutras xurisdicións, e logo repártese outra vez esta base determinada coas normas do país de residencia.

Con respecto a outros proxectos que estaban en estudo, a Comisión xa confirmou que quedarán para a Comisión Europea seguinte, que saia das eleccións do ano próximo.

No tocante á o IVE, comenta que hai un só proxecto, pero que pola súa parte inclúe tamén tres aspectos diferentes. Chámase VIDA, vat in the dixital age, presentouse pola Comisión Europea en decembro de 2022. O primeiro aspecto é o de ampliar o suposto do portelo único actual, e pode afectar sobre todo a entidades ou grupos moi activos no comercio de mercadorías, por exemplo, a operativa coñecida como transfer de bens no IVE (mover mercadorías dun Estado membro a un almacén noutro Estado membro, incluso aínda que non véndase, feito impoñible que obriga a rexistrarse como empresario no país a onde se moveron as mercadorías sen haberas vendido), preténdese substituír por unha declaración puramente informática, unha especie de portelo único. Esta faría obrigatoria a investimento de suxeito pasivo en operacións business to business entre empresarios, cando o provedor non estea establecido, etc...

O segundo punto deste proxecto ten especial interese para as empresas ou os grupos moi activos no sector turístico, esencialmente plataformas dixitais que interveñen nos servizos de aloxamento a curto prazo e nos servizos de transporte de persoas. Con este aspecto pretenderíase, ademais de harmonizar a localización do feito impoñible no servizo da propia plataforma, que os arrendamentos a curto prazo pasen a estar suxeitos sempre a IVE en Europa, entre outros aspectos.

A terceira parte do paquete de IVE é a factura electrónica, denominado dixital reporting, proxecto a catro anos vista que pretende harmonizar que é unha factura electrónica.

Por último, D. Marcos Álvarez sinala que se pretende substituír o noso actual modelo de declaración recapitulativa de operacións intracomunitarias, o 349, por unha especie de subministración inmediato de información a nivel europeo, operación por operación, transacción por transacción, factura por factura; e ademais en tempo real ou case en tempo real, non máis alá de dous días desde que a factura sexa emitida.

A continuación, toma a palabra a directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais, que destaca como cuestións fundamentais no seu ámbito a reforma da Unión aduaneira e un regulamento para importación, exportación e tránsito de armas de fogo. Respecto da reforma da Unión aduaneira, indica que hai un debate interno na Comisión e cos Estados membros desde fai xa dous ou tres anos, xa que a Unión aduaneira ten que mellorar, sobre todo respecto do comercio electrónico e as operacións por Internet. Apunta D.ª Pilar Jurado que os piares da reforma son: en primeiro lugar, unha nova visión sobre os operadores, non aparecendo a palabra importadora e exportador, nin suxeito pasivo. Pola contra, a normativa actual fala de declarante, polo que unha empresa que importa vai comunicar a un sistema informático que ten unha operación comercial, que vai traer unha mercadoría dun sitio cunhas determinadas características, facendo evidente a operación comercial. Na práctica, existirá un sistema informático único da Unión Europea, o data-hub, en que todos os que teñen información relacionada coa operación aduaneira envorcarán información.

O outro elemento relacionado co operador económico é o Trust and Check, evolución do operador económico autorizado. Apunta que o operador que sexa Trust and Check serao porque pasou esa auditoría, de tal forma que nin sequera vai ter que esperar a que a autoridade aduaneira lle indique que xa se pode levar a mercadoría, senón que, ao envorcar información ao sistema, a súa condición permitiralle poder dispor da mercadoría.

A directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais comenta con respecto aos controis aduaneiros, que a análise de risco na Unión Europea vaise a sobre o conxunto de datos relacionados coa operación comercial, que se comunicou a ese data-hub.

Finalmente, entre outras medidas, indica que se propón a creación dunha Axencia Europea de Aduanas, á que se lle vai dar a información, realizandose a xestión de riscos sobre esa información.

Agradecendo a D. Marcos Álvarez e a D.ª Pilar Jurado a súa intervención, a directora Xeral finaliza este punto.

5. Próxima convocatoria

A directora da Axencia Tributaria anuncia que a próxima convocatoria será previsiblemente no mes de xuño.

6. Outras consideracións, rogos e preguntas

Non existindo intervencións, rogos nin preguntas, a directora da Axencia Tributaria declara finalizada a vigesimoséptima sesión plenaria do Foro de Grandes Empresas, desexando un feliz Nadal e un próspero ano novo a todos os asistentes.