Os tipos efectivos

Estímase que o tipo medio efectivo sobre a renda e o gasto en 2022 foi do 15,3 %, sen variación con respecto ao ano anterior (Cadro 1.3 ). A estimación é provisional ata que se complete o ano 2022 coas declaracións anuais do IRPF e do Imposto sobre Sociedades, que se coñecerán, na súa maior parte, entre xuño e xullo. Coa información dispoñible, o tipo medio mantivose estable, aínda que con evolucións moi dispares en rendas e gasto. O tipo medio asociado ás rendas incrementouse nun 4,3 %, polo aumento do tipo en salarios e pensións consecuencia do incremento das súas rendas medias, e, un ano máis, pola perda de peso nas rendas dos fogares das prestacións por desemprego con tipo próximo a cero. Pola súa banda, o tipo medio asociado ao gasto diminuíu un 5,5%, polas rebaixas do tipo de IVE sobre a electricidade e sobre o gas natural, a baixada do tipo (do 5,11 %ao 0,5 %) no Imposto Especial sobre a Electricidade e polo forte incremento dos prezos en Hidrocarburos e Electricidade que foi a principal causa do incremento no valor dos seus consumos.

No IRPF o tipo efectivo subiu un 4,6%, ata o 14,1% (Cadro 2.1 ). O aumento do tipo debeuse ao incremento das rendas medias en salarios e pensións, pola súa parte orixinado polas revisións derivadas do proceso inflacionista iniciado a finais do ano anterior e, no caso das pensións, pola incorporación de novos pensionistas no sistema con maiores pensións medias. Ademais, continuou a perda de importancia das prestacións por desemprego, que teñen tipos medios case nulos, o que tamén empurrou á alza o tipo efectivo total.

O  tipo efectivo sobre a base impoñible do Imposto sobre Sociedades mantivose practicamente estable (+0,2%; Cadro 3.1 ), de maneira que este tipo en 2022 foi igual ao que xa se observou en 2017. No caso do tipo sobre os beneficios, prévése que suba un 3,5%. Non obstante, en 2022 seguirá sendo inferior ao que se rexistraba antes de 2018.

Estímase que o tipo efectivo do IVE mantivose practicamente invariable (-0,3%, Cadro 4.1 ), a pesar dos cambios normativos que tiveron repercusión sobre o tipo: a rebaixa do tipo do IVE en electricidade (do 21 %ao 10 %ata xuño de 2022 e unha nova rebaixa do 10 %ao 5 %desde xullo), a rebaixa do tipo de IVE do 21 ao 5 %aplicable ao gas natural, a madeira e os pellets, o mantemento da rebaixa do tipo en máscaras cirúrxicas e do tipo 0 en material sanitario esencial para combater o COVID 19, vacinas e PCR e a subida de tipo en bebidas azucradas e edulcoradas. O impacto conxunto destas medidas sumaría 1.380 millóns (Cadro 1.5 ).

O tipo medio efectivo nos Impostos Especiais, calculado como a proporción do imposto reportado con respecto ao valor dos consumos, reduciuse un 27,2%, caendo ao seu nivel máis baixo. Como se advirte en todos os informes, este tipo inclúese só para os efectos de completar a análise de bases, tipos e ingresos, pero non é o tipo que se aplica (en varias figuras a base confórmana os consumos físicos e sos en dous-tabaco e electricidade - ten importancia o valor). Ademais, en ausencia de modificacións normativas, este tipo efectivo móvese en sentido contrario ao dos prezos dos produtos enerxéticos, que son os que determinan o valor dos consumos. En 2019 e 2020 eses prezos diminuíron, o que levou a un crecemento do tipo, e en 2021 e 2022 aumentaron con intensidade e iso desembocou no avultado descenso do mesmo.