1. INTRODUCIÓN

A Axencia Estatal de Administración Tributaria (de agora en diante, Axencia Tributaria) é un ente de dereito público adscrito ao Ministerio de Facenda e Función Pública a través da secretaria de Estado de Facenda. Foi creada pola Lei de Orzamentos Xerais do Estado para 1991 e constituiuse de maneira efectiva o 1 de xaneiro de 1992. A Axencia Tributaria dispón dun réxime xurídico propio que lle outorga certa autonomía en materia orzamentaria e de xestión de persoal.

A Axencia Tributaria ten encomendada a aplicación efectiva do sistema tributario estatal e aduaneiro, así como daqueles recursos doutras Administracións Públicas nacionais ou da Unión Europea, cuxa xestión se lle encomende por lei ou por convenio; porén, non ten competencias para a elaboración e interpretación de normas tributarias

O principal indicador da súa actividade é a recadación tributaria do Estado. En termos líquidos, é dicir, unha vez practicadas as devolucións procedentes, a recadación acadou en 2016 a cifra de 186.249 millóns de euros, un 2,3 por cento máis que o ano anterior. Por outra banda, a recadación obtida polas actuacións de prevención e control da fraude tributario e aduaneiro ascendeu a 14.883 millóns. Estes datos reflíctense no cadro seguinte:

Parte da recadación está cedida ás Comunidades Autónomas de réxime común. A Lei 22/2009, do 18 de decembro, pola que se regula o sistema de financiamento das Comunidades Autónomas de réxime común e Cidades con Estatuto de Autonomía e modifícanse determinadas normas tributarias, cede ás Comunidades Autónomas de réxime común o rendemento total ou parcial producido no seu territorio dunha serie de tributos xestionados pola Axencia Tributaria. En particular, a 31 de decembro de 2016, estaban cedidos as seguintes porcentaxes de recadación:

• Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas: 50 por cento ⁽¹⁾
• Imposto sobre o Valor Engadido: 50 por cento
• Impostos Especiais (de fabricación)
  • Imposto sobre a Cervexa: 58 por cento
  • Imposto sobre o Viño e Bebidas Levedadas: 58 por cento
  • Imposto sobre Produtos Intermedios: 58 por cento
  • Imposto sobre o Alcohol e Bebidas Derivadas: 58 por cento
  • Imposto sobre Hidrocarburos: 58 por cento (tipo estatal xeral); 100 por cen (tipo estatal especial e tipo autonómico)
  • Imposto sobre os Labores do Tabaco: 58 por cento
  • Imposto Especial sobre Determinados Medios de Transporte: 100 por cen
  • Imposto sobre a Electricidade: 100 por cen

Doutra banda, o Imposto Especial sobre Determinados Medios de Transporte e a tarifa autonómica do Imposto sobre Hidrocarburos, cedidos ao 100 %, repártense ás Comunidades Autónomas pola Axencia Tributaria individualmente, en función das liquidacións e autoliquidacións efectivamente practicadas. Nas cifras de recadación tributaria do Estado non figuran os ingresos por estes dous conceptos.

Ademais dos anteriores tributos cedidos, tamén se distribúe ás Comunidades Autónomas pola Axencia Tributaria a recadación polos seguintes conceptos:

• 100% da recadación do Imposto sobre Actividades de Xogo, correspondente a determinadas modalidades de xogo efectuado por medios electrónicos, informáticos ou telemáticos, de acordo co artigo 48.11 e a disposición transitoria sexta da Lei 13/2011, do 27 de maio, de regulación do xogo.
• 100% da recadación do Imposto sobre os Depósitos nas Entidades de Crédito, de acordo co artigo 19.Catorce e a disposición transitoria da Lei 16/2012, do 27 de decembro, pola que se adoptan diversas medidas tributarias dirixidas á consolidación das finanzas públicas e ao impulso da actividade económica.

Tampouco figuran os ingresos por estes dous últimos conceptos nas cifras de recadación tributaria do Estado.

Por outra banda, nos seguintes cadros móstranse unha serie de datos clave que complementan unha visión inicial da Axencia Tributaria:

^[1]No Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas cédese a cota líquida autonómica e outra conceptos nas condicións indicadas no artigo 26.2 da Lei 22/2009. De xeito aproximado, podería indicarse que actualmente se cede o 50 por cento, porcentaxe que podería variar dada a capacidade normativa das Comunidades Autónomas.