Establecementos permanentes

Cando unha persoa xurídica ou entidade non residente opere en territorio español por medio dun ou varios establecementos permanentes (recadro B91 “SI ”), deberá consignar na declaración censual cantos son (recadro B92), o NIF (recadros B93, B95 ou B97) e a denominación diferenciada asignada a cada un deles (recadros B94, B96 ou B98).

Neste sentido, para determinar se se trata dun establecemento permanente, hai que considerar que dentro das fontes do ordenamento tributario encóntranse os tratados ou convenios internacionais que conteñan cláusulas de natureza tributaria e, en particular, os convenios para evitar a dobre imposición, nos termos previstos no artigo 96 da Constitución.

Polo tanto, si existe convenio entre España e o país en que reside o contribuínte, a definición de establecemento permanente será a estipulada no devandito convenio. Este tipo de convenio utiliza como patrón o “Modelo de Convenio da OCDE entre o Estado A e o Estado B para evitar a dobre imposición en materia de Impostos sobre a Renda e sobre o Patrimonio”, en cuxo artigo 5 defínese o concepto de establecemento permanente nestes termos:

Artigo 5º Establecemento permanente.

Para os efectos do presente Convenio, a expresión «establecemento permanente» significa un lugar fixo de negocios mediante o cal unha empresa realiza toda ou parte da súa actividade.
A expresión «establecemento permanente» comprende, en especial :
- as sedes de enderezo;
- as sucursais;
- as oficinas;
- as fábricas;
- os talleres; e
- as minas, os pozos de petróleo ou de gas, as canteiras ou calquera outro lugar de extracción de recursos naturais.
Unha obra ou un proxecto de construción ou instalación só constitúe establecemento permanente se a súa duración excede de doce meses.
Non obstante as disposicións anteriores deste Artigo, considérase que a expresión «establecemento permanente» non inclúe:
- a utilización de instalacións coa única fin de almacenar, expor ou entregar bens ou mercadorías pertencentes á empresa;
- o mantemento dun depósito de bens ou mercadorías pertencentes á empresa coa única fin de almacenaras, exporas ou entregaras;
- o mantemento dun depósito de bens ou mercadorías pertencentes á empresa coa única fin de que sexan transformadas por outra empresa;
- o mantemento dun lugar fixo de negocios coa única fin de comprar bens ou mercadorías ou de recoller información para a empresa;
- o mantemento dun lugar fixo de negocios coa única fin de realizar para a empresa calquera outra actividade de carácter auxiliar ou preparatorio;
- o mantemento dun lugar fixo de negocios coa única fin de realizar calquera combinación das actividades mencionadas nos subapartados a) a e), a condición de que o conxunto da actividade do lugar fixo de negocios que resulte desa combinación conserve o seu carácter auxiliar ou preparatorio.
Non obstante o que se dispón nos apartados 1 e 2, cando unha persoa distinta dun axente independente (ao que lle será aplicable o apartado 6) actúe por conta dunha empresa e ostente e exerza habitualmente nun Estado contratante poderes que a faculten para concluír contratos en nome da empresa, considerarase que esa empresa ten un establecemento permanente nese Estado respecto das actividades que a devandita persoa realice para a empresa, a menos que as actividades desa persoa limítense ás mencionadas no apartado 4 e que, de ser realizadas por medio dun lugar fixo de negocios, non determinasen a consideración do devandito lugar fixo de negocios como un establecemento permanente de acordo coas disposicións dese apartado.
Non se considera que unha empresa ten un establecemento permanente nun Estado contratante polo cherna feito de que realice as súas actividades nese Estado por medio dun corredor, un comisionista xeral ou calquera outro axente independente, sempre que as devanditas persoas actuen dentro do marco ordinario da súa actividade.
O feito de que unha sociedade residente dun Estado contratante controle ou sexa controlada por unha sociedade residente do outro Estado contratante ou que realice actividades empresariais nesoutro outro Estado (xa sexa por medio de establecemento permanente ou doutra maneira), non converte por si só a calquera destas sociedades en establecemento permanente da outra.

Se, pola contra, non existe convenio de dobre imposición entre España e o país en que reside o contribuínte, deberase considerar a regulación normativa de España. Con esta finalidade, a Lei do Imposto sobre a Renda de non residentes establece no seu artigo 13 o seguinte:

Entenderase que unha persoa ou entidade opera mediante establecemento permanente en territorio español, cando:

por calquera título dispoña no mesmo, de maneira continuada ou habitual, de instalacións ou lugares de traballo de calquera índole, en que realice toda ou parte da súa actividade, ou
actúe nel por medio dun axente autorizado para contratar, en nome e por conta do contribuínte, que exerza con habitualidade a devandita poderes.

En particular, existe establecemento permanente nos seguintes casos: sedes de enderezo, as sucursais, as oficinas, as fábricas, os talleres, os almacéns, tendas ou outros establecementos, as minas, os pozos de petróleo ou de gas, as canteiras, as explotacións agrícolas, forestais ou pecuarias, ou calquera outro lugar de exploración ou de extracción de recursos naturais e as obras de construción, instalación ou montaxe cuxa duración exceda de seis meses.