Preguntas frecuentes

A disposición transitoria segunda (DT 2ª) da LIRPF ofrece a posibilidade de reducir a cantidade que hai que incluír como rendemento do traballo na declaración da renda de cada exercicio cando se perciban pensións de xubilación ou invalidez por aqueles mutualistas cuxas achegas non puideron ser no seu momento obxecto de redución ou minoración na base impoñible. Desta forma evítase unha dobre tributación polas devanditas achegas.

O DT 2ª aplícase conforme o que se establece nas distintas sentenzas do Tribunal Supremo, as últimas de data 28 de febreiro de 2023 e 10 de xaneiro de 2024.

Resultará unha cota a devolver se tras a aplicación do DT 2ª a cota tributaria é inferior ás cantidades previamente ingresadas pola presentación dunha declaración anterior ou polas retencións soportadas.

Para poder aplicar a redución prevista no DT 2ª cómpre realizar achegas a mutualidades, en todo caso nunha data anterior a 1 de xaneiro de 1999, e que esas achegas non puidesen ser obxecto de redución ou minoración na base impoñible do imposto de acordo coa lexislación vixente en cada momento.

A redución que hai que aplicar varía dependendo da data en que se realizaron as achegas e o tipo de mutualidade ao que se fixeron as mesmas.

Non procede a aplicación do DT 2ª para os que perciban pensións:

• satisfeitas por Clases Pasivas aos funcionarios públicos cando estes só estiveron incluídos durante toda a súa vida laboral no réxime de Clases Pasivas, ao non tratarse dunha mutualidade.

• obtidas por achegas a mutualidades laborais de autónomos tendo en conta que xa foron deducibles no seu momento as achegas. Desta forma, non se produce unha dobre imposición na pensión agora obtida.

• de viuvez, ao non estar incluídas no DT 2ª, por non derivar de achegas do perceptor desta pensión.

• non contributivas, ao non estar incluídas no DT 2ª, por non provir de achegas previas.

As pensións que poden ter dereito á redución son as seguintes:

1. Satisfeitas polo INSS ou o Instituto Social da Mariña.

   Poderase aplicar a redución:

   • Cando se realizaron achegas a mutualidades laborais

     • Con anterioridade a 01/01/1967 : a parte da prestación de xubilación que corresponda ás achegas anteriores a 01/01/1967 reducirase ao 100 %. É dicir, non tributará esta parte de pensión.

     • Entre o 01/01/1967 e 31/12/1978: a parte da prestación de xubilación que corresponda ás achegas efectuadas nese período reducirase nun 25 %. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

   • Cando se realizaron achegas a mutualidades substitutivas das entidades xestoras da Seguridade Social con anterioridade ao 01/01/1979: a parte da prestación de xubilación que corresponda ás achegas efectuadas nese período reducirase nun 25 %. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

2. Pensións complementarias

   • Suposto xeral

     As pensións complementarias á pensión da Seguridade Social ou Clases Pasivas, que derivan de achegas a mutualidades, na actualidade son abonada por plans de pensións ou polas propias mutualidades ás que se realizaron as devanditas achegas.

     Nestes casos, a parte da prestación que corresponda ás achegas realizadas con anterioridade ao 1 de xaneiro de 1995, reducirase nun 25 %. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

   • Satisfeitas por fondos especiais de entidades públicas

     Estas pensións poden ser obtidas por algúns funcionarios públicos como complemento á súa pensión principal.

     Con independencia de que a súa pensión principal teña dereito ou non á aplicación do DT 2ª, estes complementos de pensións si poden dar dereito á aplicación do DT 2ª no suposto de que as mutualidades ás que se realizaron as achegas integrásense nos distintos fondos especiais do INSS, Muface, Mugeju e Isfas, que son quen aboan este complemento na actualidade.

     A estes complementos de pensións de xubilación élles aplicable este beneficio e a tributación da pensión reducirase cando corresponda a achegas que se realizaron ás mutualidades.

     Desta forma:

     • Ao “complemento” de pensión de xubilación ou invalidez que paga o fondo especial do INSS si lle é de aplicación a redución do 25 %pola parte da pensión que derive de achegas realizadas a mutualidades ata o 01/07/1987 (data de integración no fondo especial). É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

     • Ao “complemento” de pensión de xubilación ou invalidez que pagan Muface, Mugeju e Isfas si lle é de aplicación a redución do 25 %pola parte da pensión que derive de achegas realizadas ata agora de integración de cada unha das mutualidades no fondo especial, ou ata o 31/12/1978 se a data de integración foi anterior. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

Si. Entre outros:

Determinadas pensións satisfeitas por Clases Pasivas

Os funcionarios que só estiveron incluídos durante toda a súa vida laboral no réxime de Clases Pasivas non terán dereito á aplicación do DT 2ª sobre a pensión percibida de Clases Pasivas (pois Clases Pasivas non é unha mutualidade).

Non obstante, se realizaron achegas a unha mutualidade poderán aplicar o DT 2ª á parte da pensión que corresponda ás devanditas achegas nos termos sinalados nas preguntas anteriores.

Por exemplo, podería aplicar o DT 2ª un xubilado que cóbrega a pensión de Clases Pasivas ao traballar como funcionario, pero que durante uns anos cotizou a unha mutualidade porque traballou nunha empresa privada.

Pensión de xubilación que se cobra de forma simultánea coa pensión de viuvez

Unha persoa viúva pode aplicar o DT 2ª pola súa propia pensión de xubilación ou invalidez nos termos sinalados nas preguntas anteriores. Só queda excluída a pensión de viuvez.

A partir do 22 de decembro do 2024, data de entrada en vigor da Disposición final décima sexta da Lei 7/2024, do 20 de decembro, quedan sen efecto as solicitudes de devolución do IRPF presentado con anterioridade ao 22 de decembro de 2024 para a aplicación da DT2 LIRPF dos exercicios 2022 e anteriores non prescritos, cuxa devolución non se acordase á devandita data, e iso con independencia de que a solicitude se instase mediante a presentación dunha autoliquidación, dunha solicitude de rectificación de autoliquidación ou dun formulario.

As devolucións do IRPF dos exercicios 2022 e anteriores non prescritos que resulten da aplicación da DT2 LIRPF poderanse solicitar ano a ano, a partir de 2025, mediante a presentación dos correspondentes formularios de solicitude de devolución que se porán a disposición dos mutualistas na Sede electrónica da Axencia Tributaria durante o prazo voluntario de presentación da declaración do IRPF co seguinte calendario:

• En 2025 poderase solicitar a devolución correspondente ao IRPF do exercicio 2019 e dos exercicios anteriores non prescritos.

• En 2026, poderase solicitar a devolución correspondente ao exercicio 2020.

• En 2027, poderase solicitar a devolución correspondente ao exercicio 2021.

• En 2028, poderase solicitar a devolución correspondente ao exercicio 2022.

Para Renda 2023, se a AEAT dispón de toda a información, a redución xa aparecerá nos datos fiscais co concepto (“Axuste por Mutualidades - DT2 LIRPF”), e o axuste aplicarase automaticamente na declaración.

Este cálculo tamén se realizará para os contribuíntes que xa recibiron resolución estimatoria de solicitudes de rectificación de exercicios anteriores.

Para aqueles casos en que a AEAT non conte con información suficiente, non poderá ofrecer o cálculo nos datos fiscais. Nestes casos, informarase os contribuíntes que realizasen achegas a mutualidades, que revisen se teñen dereito a aplicarse a Disposición transitoria segunda da Lei do IRPF para os efectos de calcular o importe da redución da pensión que podería resultarlles aplicable.