Código de boas prácticas tributarias

Código de boas prácticas tributarias

INTRODUCIÓN

As empresas desempeñan un papel moi importante na vida social, non só como xeradoras de emprego e riqueza, senón como axentes de desenvolvemento nas comunidades en que se insiren. As empresas son conscientes diso e xa desde hai anos buscan fortalecer a súa responsabilidade social, que implica seguir unha serie de condutas que van máis alá do respecto e estrito cumprimento das leis e as normas, para adoptar posturas de contribución activa e voluntaria da mellora social, económica e ambiental.

A existencia dun axeitado sistema tributario é un elemento destacado do marco institucional dun país, o que xustifica que cidadáns, axentes sociais e autoridades involúcrense activamente para o seu mellor desenvolvemento e efectiva aplicación.

Nesa liña, o presente Código de Boas Prácticas Tributarias contén recomendacións, voluntariamente asumidas pola Administración Tributaria e as empresas, tendentes a mellorar a aplicación do noso sistema tributario a través do incremento da seguridade xurídica, a cooperación recíproca baseada na boa fe e confianza lexítima entre a Axencia Tributaria e as propias empresas, e a aplicación de políticas fiscais responsables nas empresas con coñecemento do Consello de administración. Estas recomendacións formúlanse con carácter non exhaustivo e flexible, permitindo que as empresas que as asuman poidan adaptaras ás súas propias características.

Unha correcta xestión tributaria por parte das empresas e unha maior seguridade xurídica en materia fiscal comporta unha maior fortaleza nos seus resultados económicos, minorando os seus riscos, incluíndo os reputacionales.

Os principios de boa fe e confianza lexítima que legalmente rexen o funcionamento das Administracións Públicas cobran especial relevancia no actual sistema tributario. Non só pola maior esixencia da súa normativa, senón tamén porque os sistemas económicos esixen das empresas, e especialmente daquelas cun compoñente internacional, unha maior complexidade das súas operativas. Neste escenario, a axeitada xestión dos riscos inherentes ao cumprimento das obrigas tributarias por parte das empresas demanda unha maior cooperación recíproca coa Administración Tributaria.

Con maior motivo cando unha das dúas grandes liñas de actuación da Axencia Tributaria de acordo coa normativa que a regula consiste na prestación de servizos de información e asistencia ao contribuínte. Máis alá de que a Axencia Tributaria garanta no desenvolvemento da súa actividade o pleno exercicio dos dereitos dos contribuíntes, unha Administración Tributaria moderna esixe unha proximidade maior coas empresas, tanto como principais contribuíntes como pola súa valiosa actuación como colaboradores tributarios. Esta proximidade debe caracterizarse non só por un coñecemento mellor e máis detallado da actuación do contribuínte, senón tamén por velar pola máxima publicidade e perdurabilidade dos seus criterios interpretativos e de actuación. En definitiva, é este compromiso da Administración Tributaria o que debe dotar da necesaria seguridade xurídica aos contribuíntes e permite un cumprimento mellor e máis eficaz das obrigas tributarias. Por todo iso, a xestión tributaria debe configurarse, non como un procedemento de partes enfrontadas, senón como unha colaboración para unha fin común.

Neste marco, o obxectivo do Código é promover unha relación reciprocamente cooperativa entre a Axencia Estatal de Administración Tributaria (de agora en diante, Axencia Tributaria) e as empresas que o subscriban, relación baseada nos principios de transparencia e confianza mutua, que debe dar lugar, polo tanto, a un desenvolvemento da mesma conforme aos principios de boa fe e lealdade entre as partes, todo o cal aumentará a eficacia dos controis da Administración Tributaria e reducirá a inseguridade xurídica á que poderían estar expostas as empresas e a litixiosidade que xorde entre ambas as dúas.

BOAS PRÁCTICAS FISCAIS

1. Transparencia, boa fe e cooperación coa Axencia Tributaria na práctica fiscal empresarial.

1. Son boas prácticas que deben ser fomentadas polas Empresas todas aquelas que conduzan á redución de riscos fiscais significativos e á prevención daquelas condutas susceptibles de xeraros.

2. As empresas evitarán a utilización de estruturas de carácter opaco con finalidades tributarias, entendendose por tales aquelas en que, mediante a interposición de sociedades instrumentais a través de paraísos fiscais ou territorios non cooperantes coas autoridades fiscais, estean deseñadas co propósito de impedir o coñecemento, por parte da Axencia Tributaria, do responsable final das actividades ou o titular último dos bens ou dereitos implicados.

3. As empresas e a Axencia Tributaria colaborarán na detección e busca de solucións con respecto a aquelas prácticas fiscais fraudulentas que poidan desenvolverse nos mercados nos que están presentes para erradicar as xa existentes e previr a súa extensión.

4. O Consello de administración ou órgano equivalente estará informado das políticas fiscais aplicadas pola compañía. Antes de formular as contas anuais e presentar a declaración do Imposto sobre Sociedades, o responsable dos asuntos fiscais da compañía informará o Consello, directamente ou a través da Comisión de Auditoría, das políticas seguidas durante o exercicio.

   Sen prexuízo diso , no caso de operacións ou asuntos que deban someterse á aprobación do Consello de administración ou órgano equivalente informarase de cales son as consecuencias fiscais das mesmas cando constitúan un factor relevante.

2. Transparencia e seguridade xurídica na aplicación e interpretación das normas tributarias por parte da Axencia Tributaria.

1. A Axencia Tributaria procurará que nas súas actuacións teñan en cóntase os precedentes administrativos e velará por que na interpretación das normas respéctese a unidade de criterio da Administración tributaria.

   Para tal fin, a Axencia Tributaria aplicará os criterios interpretativos que se desprendan da doutrina administrativa e xurisprudencial. En ausencia de tal doutrina, cando tivese dúbidas sobre o criterio a aplicar, solicitará informe a Dirección Xeral de Tributos no ámbito da súa competencia.

   Os directores de Departamento da Axencia Tributaria informarán o Comité Permanente de Enderezo da mesma daqueles criterios interpretativos que pretendan aplicar nas súas actuacións, sempre que se refiran a cuestións de especial transcendencia ou que poidan xerar controversias significativas cos contribuíntes e en que non exista criterio establecido pola Dirección Xeral de Tributos, o Tribunal Económico-administrativo Central ou os Tribunais de Xustiza.

2. Sen prexuízo da regulación aplicable no referente á interpretación e cualificación das normas tributarias e do labor de información e asistencia aos obrigados tributarios, a Axencia Tributaria fará públicos os criterios que aplica nos seus procedementos de control en tanto sexan susceptibles de ser aplicados con carácter xeral.

3. A Axencia Tributaria establecerá procedementos axeitados para permitir que aqueles contribuíntes que teñan dúbidas sobre o tratamento tributario de determinadas operacións ou operativas poidan coñecer, coa rapidez requirida polo caso, os criterios que a Administración aplicaría en tales operacións ou operativas.

4. Os contribuíntes poderán presentar un anexo explicativo canda as declaracións tributarias, manifestando os criterios seguidos na preparación das mesmas así como os feitos en que se basean, o cal, se os feitos adáptanse á realidade e os criterios están razoablemente fundamentados, será valorado favorablemente pola AEAT para os efectos de determinar a dilixencia, o dolo ou culpa a que se refire a Lei Xeral Tributaria.

5. A Axencia Tributaria, na súa actividade de aplicación do sistema tributario, garante o pleno exercicio dos dereitos dos contribuíntes .

3. Redución da litixiosidade e evitación de conflitos.

1. A Axencia Tributaria e as empresas teñen como obxectivo que as súas relacións sexan construtivas, transparentes e baseadas na mutua confianza. Para conseguiro, ambas as dúas partes deberán procurar minorar os conflitos derivados da interpretación da normativa aplicable, favorecendo o uso dos instrumentos que, para ese fin, establece o Ordenamento Xurídico Tributario.

2. A Axencia Tributaria e as empresas utilizarán todas as posibilidades que ofrece o carácter contraditorio do procedemento inspector, potenciando o acordo en todas as fases procedimentales en que iso sexa factible e asumindo as seguintes prácticas:

   1. A Axencia Tributaria facilitará canto antes ao contribuínte o coñecemento dos feitos susceptibles de regularización, de maneira que, ao longo das actuacións inspectoras, facilítese o maior intercambio de pareceres posibles e posibilítese canto antes a corrección das actuacións da empresa a futuro.

   2. A Axencia Tributaria comunicará ao contribuínte, no trámite de audiencia previo ás actas de inspección, os feitos que inflúan na eventual proposta de regularización. Así mesmo, a petición deste , se lle indicarán os conceptos esenciais que se van a regularizar e procurará facilitarse, a título orientador, unha cuantificación provisional da liquidación que resultaría de acordo cos datos dispoñibles nese momento.

   3. A Axencia Tributaria incorporará na motivación dos actos en que se basee a proposta de regularización unha valoración expresa das alegacións do contribuínte.

      Para facilitar que as alegacións presentadas sexan valoradas axeitadamente, as empresas procurarán informar diso ao órgano que tramita o procedemento tan pronto preséntenas, indicando o lugar de presentación e intentando facilitar unha copia das mesmas, preferentemente por medios electrónicos.

      Así mesmo, as empresas procurarán informar das solicitudes de ampliación do prazo para formular alegacións tan pronto preséntenas, indicando o lugar de presentación.

   4. A Axencia Tributaria atenderá de xeito efectivo, nas inspeccións de grupos, as alegacións que puidesen formularse contra as dilixencias erguidas ás sociedades dominadas, previas á acta consolidada.

   5. A Axencia Tributaria procurará que todas as cuestións de feito relevante para practicar a liquidación así como a actividade probatoria correlativa, coñézanse e discutan axeitadamente durante as actuacións inspectoras previas á sinatura da acta ou, se é o caso, nas actuacións complementarias que se acorden para ese fin.

   6. A Axencia Tributaria e as empresas potenciarán os acordos e as conformidades no procedemento inspector.

   7. Así mesmo, procurarase que todas as cuestións de feito relevante para instruír, se é o caso, o expediente sancionador, coñézanse e discutan axeitadamente con anterioridade á resolución do mesmo.

3. Para reducir a carga fiscal indirecta que representa para os contribuíntes o cumprimento de determinadas obrigas e a atención de determinados procedementos, a Axencia Tributaria intentará delimitar o máis posible o obxecto dos requirimentos e declaracións informativas e procurará limitar a duración dos procedementos de comprobación e investigación ao tempo estritamente necesario para poder realizar unha axeitada actuación de control.

   Pola súa banda, as empresas procurarán facilitar a información e documentación solicitada pola Axencia Tributaria, así como toda aquela que poida ser relevante para o desenvolvemento dos correspondentes procedementos, da forma máis rápida e completa posible.

ANEXO
ADHESIÓN AO CÓDIGO DE BOAS PRÁCTICAS TRIBUTARIAS E SEGUIMENTO DA APLICACIÓN DO MESMO

1. Ámbito subxectivo de aplicación.

O presente Código foi elaborado e aprobado polo Foro de Grandes Empresas para promover unha relación reciprocamente cooperativa entre a Axencia Tributaria e as empresas que o subscriban.

O Código será aplicado pola Axencia Tributaria e por todas as empresas que se adhiran ao mesmo, comprometendose as partes afectadas ao seu desenvolvemento e implantación nos seus respectivos ámbitos de competencia. Non obstante, a Axencia Tributaria desenvolverá gradualmente o apartado 2.3. do mesmo, tendo en conta o número de empresas adheridas.

2. Procedemento de adhesión.

A decisión de adhesión ao Código de Boas Prácticas Tributarias deberá formalizarse a través dun acordo do Consello de administración ou órgano equivalente da entidade, que se comunicará á Axencia Tributaria. Da mesma forma poderá comunicar en calquera momento seu baixa do mesmo.

A adhesión e baixa deberán ser á totalidade do Código, non sendo admisible a adhesión ou baixa parcial a apartados específicos do mesmo.

A Axencia Tributaria poderá informar de cales son as entidades adheridas ao Código, agás manifestación expresa en contra da empresa afectada, a través da Secretaría Técnica do Foro.

O informe anual de goberno corporativo das empresas adheridas ao Código deberá reflectir o efectivo cumprimento por parte daquelas do contido deste . No suposto de que a devandita cuestión non apareza reflectida no informe, entenderase, non sendo que medie xustificación suficiente, que a entidade decidiu renunciar ao mesmo.

3. Comisión de Seguimento.

O Pleno do Foro de Grandes Empresas determinará a creación dunha Comisión de Seguimento da aplicación do Código de Boas Prácticas Tributarias, composta por seis membros, nomeados anualmente a partes iguais pola Axencia Tributaria e as empresas participantes no Foro. A condición de presidente recaerá nun dos membros nomeados pola Axencia Tributaria e a de secretario nun membro de entre os nomeados polas empresas.

Os acordos da Comisión de Seguimento adoptaranse por consenso entre os seus membros.

O Foro de Grandes Empresas é a sede en que a Axencia Tributaria e as Grandes Empresas teñen que estudar e convir a inclusión no Código de novas materias e a interpretación das recomendacións do mesmo. Constitúe unha finalidade primordial da Comisión de Seguimento presentar á consideración daquel , tanto as cuestións de interpretación que considere oportunas, como a oportunidade de abordar novas materias, sen prexuízo de calquera outras iniciativas que poidan axudar á materialización e posta en práctica do Código.

A Comisión de Seguimento reunirase con carácter xeral unha vez ao semestre, sen prexuízo de que o poida facer tantas veces como se considere necesario pola representación da Axencia Tributaria ou das empresas.

A actuación da Comisión de Seguimento estará guiada polos principios de transparencia, confianza mutua, boa fe e lealdade que presiden o Código de Boas Prácticas Tributarias.

Todos os datos, informes ou antecedentes de calquera natureza presentada á Comisión de Seguimento ou obtidos pola mesma no desempeño das súas funcións terán carácter reservado, estando os seus membros obrigados ao máis estrito e completo sixilo respecto dos mesmos.

A Comisión de Seguimento non poderá coñecer sobre situacións particulares das empresas adheridas ao Código, non podendo polo tanto intervir en ningún procedemento tributario en curso.