Código de boas prácticas tributarias

Conclusións relativas ao desenvolvemento e seguimento da aplicación do Código de Boas Prácticas Tributarias no marco do modelo de relación cooperativa entre a Axencia Tributaria e as Empresas, aprobado na sesión plenaria do 2/11/2015

Introdución

Este documento de conclusións ten por obxecto avanzar no desenvolvemento do modelo de relación cooperativa entre a Axencia Estatal de Administración Tributaria (AEAT) e as empresas acollidas ao Código de Boas Prácticas Tributarias (CBPT) mediante a asunción voluntaria de determinados compromisos e actitudes por ambas as dúas partes que propicien melloras na efectiva aplicación dos postulados e recomendacións establecidas no Código.

A experiencia de aplicación do Código foi, ata agora, útil e frutífera e constituíu un instrumento eficaz de mellora na relación entre a AEAT e as empresas adheridas ao mesmo, dirixida ao cumprimento das obrigas tributarias dotandoo dun maior grao de previsibilidade e seguridade xurídica.

Non obstante, considérase que deben abordarse accións dirixidas a producir avances significativos e eficaces na implantación e desenvolvemento do Código.

Estas accións, de carácter voluntario, están especialmente orientadas a outorgar unha maior virtualidade e eficacia á aplicación do Código en dous planos: o propio da relación bilateral entre a AEAT e as empresas; e o que afecta á valoración externa e a mellora reputacional, indubidablemente asociada ao mellor coñecemento por parte da sociedade da asunción e a aplicación dos compromisos e recomendacións contidas no Código.

Estas conclusións, que se incorporan como anexo ao propio Código, céntranse nos aspectos que a continuación se explicitan, e derivan dos compromisos e as recomendacións previstas no mesmo.

Conclusións relativas ao desenvolvemento e seguimento da aplicación do Código de Boas Prácticas Tributarias

1. Seguimento e valoración das condutas de cumprimento do Código

Esta primeira parte do anexo ten por obxecto as seguintes accións:

1. Concretar un formulario ou catálogo sintético de condutas que permitan verificar o efectivo cumprimento do Código pola AEAT e polas empresas.

2. Determinar prácticas de seguimento e avaliación permanente do cubro das recomendacións do Código durante o desenvolvemento e á finalización dos procedementos de aplicación dos tributos.

3. Definir prácticas de tratamento dos supostos de observancia e inobservancia das recomendacións do Código nos procedementos de aplicación dos tributos.

A) Catálogo de condutas para verificar o efectivo cumprimento do Código

É indubidable que, tanto a AEAT como as empresas que asumiron o CBPT, deben seguir as recomendacións contidas no Código xa que se adheriron voluntariamente a el.

Pois ben, a respecto disto, considérase preciso concretar as prácticas cuxa observancia polas partes permitirá afirmar que está cumprindo axeitadamente o Código.

A.1) Catálogo de condutas de cumprimento por parte das empresas:

1. A estratexia fiscal da entidade que foi fixada polo Consello de administración, ou órgano equivalente, está documentada e é coñecida polos altos directivos da empresa

2. O Consello de administración, ou órgano equivalente, aprobou as operacións e os investimentos de especial risco fiscal

3. A política de xestión de riscos da sociedade contemplou medidas para mitigar os riscos fiscais identificados e estableceu regras internas de goberno corporativo nesta materia cuxo cumprimento pode ser obxecto de verificación.

4. A empresa non utilizou estruturas de carácter opaco con finalidades tributarias.

5. A empresa colaborou na detección e busca de solucións respecto daquelas prácticas fiscais fraudulentas que detectase nos mercados en que opera ou cos que mantén relacións relevantes.

6. A empresa utilizou sistemas eficaces de información e control interno dos riscos fiscais en canto que o seu deseño e funcionamento áchase plenamente integrado nos sistemas xerais de control interno do negocio que desenvolve.

7. A empresa proporcionou á AEAT información veraz dos puntos anteriores.

8. A sociedade procurou minorar os conflitos derivados da interpretación da normativa aplicable.

9. Ao inicio do procedemento inspector, a empresa puxo de manifesto ante a AEAT o mantemento dos compromisos que comporta a súa adhesión ao contido do Código.

10. Ao inicio do procedemento inspector a empresa, ao obxecto de facilitar un mellor coñecemento por parte da Inspección do funcionamento do seu negocio, procedeu a presentar, na forma que considere máis conveniente, unha descrición da súa actividade con especial mención da incidencia dos aspectos fiscais na mesma.

11. No curso do procedemento inspector a empresa facilitou a información e documentación solicitada pola AEAT de forma rápida e completa nos termos acordados coa mesma e, en todo caso, utilizando preferentemente medios electrónicos cando iso é posible.

A.2) Catálogo de condutas de cumprimento por parte da AEAT :

A.2.1) Ámbito de procedemento xeral:

1. A AEAT nas súas actuacións procurou que se tivesen en conta os precedentes administrativos e aplicou os criterios administrativos e xurisprudenciais nas súas actuacións, nos termos do Apartado 2.1 do Código. Os directores de Departamento da Axencia Tributaria informarán o Comité Permanente de Enderezo da mesma daqueles criterios interpretativos que pretendan aplicar nas súas actuacións ou que poidan xerar controversias significativas cos contribuíntes e en que non exista criterio establecido pola Dirección Xeral de Tributos, o Tribunal Económico Administrativo Central ou os Tribunais de Xustiza

2. Os criterios aplicados pola AEAT foron postos de manifesto, coa debida antelación, no sitio web a que se refire a letra d) do punto 3 deste anexo ao CBPT. Así mesmo, a AEAT procurou responder coa rapidez necesaria para dar cumprimento ás necesidades da empresa nas formulacións postos de manifesto por esta co fin de conseguir un correcto cumprimento cooperativo.

3. A AEAT procurou minorar os conflitos derivados da interpretación da normativa aplicable.

A.2.2) Ámbito de procedemento inspector:

1. A AEAT aplicou nas súas actuacións de comprobación os criterios administrativos e xurisprudenciais recollidos na canle de comunicación sinalada no anterior punto (2).

2. A AEAT delimitou o máis posible o obxecto dos requirimentos formulados á empresa no curso do procedemento de inspección.

3. A AEAT facilitou á empresa, canto antes, o coñecemento dos feitos susceptibles de regularización.

4. Co obxectivo de favorecer a redución da litixiosidade, a AEAT puxo en coñecemento da empresa as cuestións de feito relevante para a liquidación e a actividade probatoria correlativa, facilitando con iso a axeitada discusión das mesmas durante as actuacións inspectoras, e establecendo en cada caso a fórmula de comunicación coa empresa máis axeitada para asegurar esta circunstancia.

   En particular considérase unha boa práctica da AEAT neste sentido a celebración de reunións, previas á posta de manifesto do expediente, entre os responsables fiscais da empresa e os da AEAT (xefes dos Equipos ou Unidades que realizasen a actuación e persoas de contacto nas empresas ás que se refire o documento de conclusións do Grupo de Traballo de Relación Cooperativa aprobadas o 29/10/2013), en que se poñan de manifesto as principais cuestións conflitivas e potenciais continxencias fiscais que xurdiron durante a tramitación do procedemento de inspección, aos efectos de que en evitación de posibles conflitos, o obrigado tributario poida, se é o caso, achegar información adicional aos responsables da comprobación tributaria relativa ás cuestións conflitivas expostas.

   No caso de que estas reunións non se celebrasen, os responsables fiscais da empresa poderán pór de manifesto ás persoas de contacto ás que se refire o documento de conclusións do Grupo de Traballo de Relación Cooperativa aprobadas o 29/10/2013 calquera información relevante neste sentido en calquera momento previo á posta de manifesto do expediente.

5. A AEAT comunicou ao contribuínte, no trámite de audiencia previo á sinatura das actas de inspección, os feitos que van influír na proposta de regularización, os conceptos esenciais que se van a regularizar a natureza e contía da previsible proposta de regularización que resultaría de acordo cos datos dispoñibles nese momento e os demais elementos necesarios para que se poida valorar pola empresa.

6. A AEAT incorporou na motivación dos actos a valoración expresa das alegacións do contribuínte.

7. A AEAT promoveu que as cuestións de feito relevante para instruír un posible procedemento sancionador coñézanse e discutan axeitadamente con anterioridade á resolución do mesmo, establecendo en cada caso a fórmula de comunicación coa empresa máis axeitada para asegurar esta circunstancia.

8. A AEAT procurou evitar unha duración excesiva do procedemento de inspección, e iso con maior intensidade cando as empresas puxesen en práctica as condutas descritas no apartado A.1 anterior.

B) Prácticas de seguimento e avaliación permanente do cubro das recomendacións do Código

Coa finalidade de procurar un axeitado seguimento e verificación do cumprimento dos compromisos contidos no CBPT, a AEAT e as empresas, poderán solicitar a avaliación do cumprimento das recomendacións do Código.

Esta solicitude formularase a través dos responsables do cumprimento cooperativo a que se refire o apartado 3.c) deste documento.

Estas actuacións de seguimento e verificación poderanse realizar durante o desenvolvemento de calquera procedemento de aplicación dos tributos na medida que afecte ao mesmo e, preferiblemente con anterioridade á posta de manifesto do expediente, ou á finalización do mesmo. Nelas deberán participar, con carácter xeral, o responsable fiscal da empresa, o xefe da Dependencia de Control Tributario e Aduaneiro ou o xefe da Dependencia de Inspección afectada e, se é o caso, o inspector xefe correspondente e o xefe do Equipo ou Unidade que estivese actuando.

C)  Tratamento dos supostos de observancia ou inobservancia das recomendacións do Código

A AEAT e as empresas poderán acordar deixar constancia da valoración ou avaliación do cumprimento por ambas as dúas partes, dos compromisos e recomendacións do CBPT, no ámbito dos procedementos de aplicación dos tributos.

No curso dos devanditos procedementos de aplicación dos tributos poderá facerse constar tamén o cumprimento das todas as condutas catalogadas que fosen necesarias/convenientes para o correcto desenvolvemento e conclusión dos mesmos.

No caso dun correcto cumprimento por ambas as dúas partes das recomendacións do Código, a AEAT poderá deixar constancia diso (en termos estatísticos ou xerais) na súa Memoria Anual de Actividades.

No ámbito dos procedementos de inspección, os casos en que a AEAT ou a empresa consideren que se produciu a inobservancia de CBPT serán analizados e valorados no ámbito da DCGC ou da Delegación especial, coa participación do xefe da DCTA ou da Dependencia de Inspección afectada, así como do delegado Central ou Especial e o representante da empresa.

Se tras esta análise persiste a consideración da inobservancia da empresa, por parte da AEAT, o delegado Central de Grandes Contribuíntes ou o delegado Especial elevará o asunto ao director Xeral da Axencia quen, se o estima necesario, trasladarao ao titular da Secretaría Técnica do Foro de Grandes Empresas, quen informará da inobservancia grave ao representante da empresa e ao seu Consello de administración da Empresa e das condutas e compromisos presentes ou futuros a asumir pola empresa relacionada co motivo da inobservancia apreciada que sexan consistentes coas recomendacións e postulados do Código de Boas Prácticas Tributarias.

Recibida a comunicación, a entidade terá un prazo de 15 días para alegar o que considere conveniente, podendo presentar o compromiso do Consello de administración de non reincidir nas causas que deron lugar á referida comunicación.

Transcorrido o devandito prazo e non existindo rectificación ou acordo entre as partes, a Administración excluirá a entidade da relación de entidades adheridas ao Código de Boas Prácticas Tributarias, suspenderá o cumprimento dos compromisos da administración no marco do mesmo respecto da entidade sinalada e, no caso de que esta sexa membro do Foro de Grandes Empresas, procederá á súa exclusión deste .

O acordo de exclusión da relación de entidades adheridas ao Código de Boas Prácticas Tributarias terá unha vixencia mínima de dous anos, podendo a entidade volver solicitar a súa inclusión na lista se cambian as circunstancias que motivaron a exclusión e non incorre noutros incumprimentos que puidesen motivar a mesma.

Se persistise a consideración da inobservancia da AEAT, por parte da empresa, esta poderá dirixir o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria a apreciación da inobservancia e a solicitude de que se adopten as medidas pertinentes para procurar que se emenden os seus efectos.

Así mesmo, a AEAT e as empresas, informarán polo menos unha vez ao ano á Comisión de Seguimento do CBPT dos casos e da tipoloxía das condutas ou supostos de feito que puideron ser considerados inobservancias das recomendacións do Código.

2. Reforzamento das boas prácticas de transparencia fiscal empresarial

Coa finalidade de avanzar no desenvolvemento das mellores prácticas en materia de transparencia fiscal empresarial que conduzan a unha mellora na relación cooperativa entre a AEAT e as empresas adheridas ao CBPT, propiciando, un máis axeitado e temperán coñecemento e avaliación mutua da política fiscal e de xestión de riscos fiscais, as empresas adheridas ao Código poderán facilitar á AEAT determinada información, preferentemente con anterioridade á finalización do prazo regulamentario de presentación das declaracións na medida en que estean dispoñibles, segundo prévése no último parágrafo do apartado 3 das Conclusións aprobadas en 2013 sobre os seguintes aspectos das súas actuacións e decisións en materia fiscal:

• Presenza en paraísos fiscais e explicación da mesma.

• Esquemas de tributación internacional do Grupo (incluíndo, entre outros, o financiamento, xestión da propiedade industrial e intelectual e management fees) así como grao de congruencia cos principios das accións  BEPS da OCDE.

• Cambios significativos en estruturas holdings y subholdings.

• Explicación das operacións societarias máis significativas.

• Estratexia fiscal do grupo aprobado polos órganos de goberno.

• Catálogo de operacións a someter ou sometidas ao Consello de administración.

• Instrucións internas en materia de prevención de operacións ilícitas, de branqueo de capitais ou de ocultación de bens.

• Información sobre os litixios fiscais existentes.

• Mención do cumprimento fiscal no Informe de Xestión ou Informe integrado da entidade.

Cada empresa e a AEAT, de mutuo acordo, establecerán o contido e alcance desta información, así como o formato en que deberá estar a disposición da Axencia.

3. Outros compromisos que reforzarán o cumprimento do Código

1. Difusión pola AEAT dos criterios que aplica nos seus procedementos de control, en tanto sexan susceptibles de ser aplicados con carácter xeral, e articulación dun sistema de aviso as empresas adheridas ao Código de tales criterios.

2. Establecemento, por parte da AEAT e das empresas, dun formato estandarizado para a achega da documentación que facilitarán as empresas adheridas ao Código nos procedementos de aplicación dos tributos que se leven a cabo con estas últimas.

3. Difusión das persoas da AEAT e das empresas que foron designadas como responsables do cumprimento cooperativo, así como das funcións a desempeñar por elas.

4. Introdución dun mecanismo de comunicación informal (sitio Web seguro) entre as empresas e a AEAT, a través do que se puidese canalizar toda a actividade relacionada co CBPT.

5. Adopción pola AEAT de accións periódicas de comunicación interna para difundir os compromisos do Código.

6. Organización pola AEAT de encontros xornais coas empresas adheridas ao CBPT, especialmente con aquelas que non forman parte do Foro de Grandes Empresas.

7. Inclusión na Memoria Anual de Actividades da AEAT dun apartado dedicado ás actuacións levadas a cabo no ámbito da relación cooperativa.